Alper Gel, hoofdredacteur Jonge Turken, over Erdoğan

Sinds enkele dagen kunnen Turken in het buitenland hun stem uitbrengen voor het referendum dat Erdoğan meer presidentiële macht geeft. “Ook Turken die de AK Partij steunen, hebben vragen,” stelt Alper Gel, student geschiedenis aan de VUB en hoofdredacteur van De Jonge Turken.

Het gaat hard voor De Jonge Turken, een Nederlandstalige nieuwswebsite over Turkije. Amper een jaar na de oprichting heeft de website 45.000 volgers en halen de artikels moeiteloos duizend likes op Facebook. De website wil een tegenstem zijn voor de negatieve berichten over Turkije. Daardoor komt ze soms regeringsgezind over. Al benadrukt de redactie dat ze onafhankelijk is.

Oprichter is Alper Gel (25) uit Hasselt. Hij zit aan de VUB in zijn derde bachelor geschiedenis.

Er bestaan nieuwswebsites genoeg in het Turks. Jullie schrijven in het Nederlands. Een bewuste keuze?
Alper Gel: Als ik bij mijn familie in Heusden op bezoek ga, merk ik dat de Belgische Turken daar alles in het Turks doen: praten, lachen, het nieuws volgen. Daardoor is hun Nederlands minder goed en daar wilde ik iets aan doen. Daarom ben ik in 2014 begonnen met een Facebookpagina. Vorig jaar is daar de nieuwssite bij gekomen.

Ons succes? Er zijn niet zoveel media hier die over Turkije berichten. Daarnaast zijn wij als redactie nergens aan gelinkt, niet aan een partij, religie, ideologie of standpunt. We proberen zo objectief mogelijk te zijn. Dat doen we door ons te baseren op twee hoofdbronnen: Sabah, dat regeringsgezind is, en Hürriyet, een oppositiekrant die meer vrijzinnig is.

Zijn er dan nog oppositiekranten in Turkije? De indruk leeft dat die intussen allemaal zijn opgedoekt. Of overgenomen door de regering, zoals Zaman.
Alper Gel: Zaman is openlijk gelieerd aan de Gülen-beweging, die door Turkije wordt beschouwd als een terreurorganisatie. Ik zie Zaman dan ook niet als een oppositiekrant, maar eerder als een instrument voor een sekte die haar leider boven de staat zet, en waarvan bewezen is dat ze misdaden heeft begaan.

Er zijn wel nog meer oppositiekranten die de deuren hebben moeten sluiten.
Alper Gel: Dat zijn heel specifieke kranten, gelinkt aan de Gülen-beweging of aan de PKK, de Koerdische terreurorganisatie. Als morgen de Hürriyet zou moeten stoppen, ja, dan zou ik mijn stem verheffen. Maar nu zijn er behalve Hürriyet nog veel andere kranten die niet regeringsgezind zijn. Sözcü bijvoorbeeld, of Aydinlik, dat meer kemalistisch en links is.

Veel journalisten zijn hun baan kwijt, meer dan honderd journalisten zitten zelfs in de gevangenis.
Alper Gel: Ik heb niet alle individuele dossiers bekeken van de journalisten die zijn opgesloten. Volgens wat ik ervan weet, wordt bij die journalisten een onderzoek naar banden met terreur opgestart.
Ik geloof niet dat ze allemaal schuldig zijn. Zo is mijn oom, een leerkracht geschiedenis, vorige week vrijgelaten. Hij was opgepakt voor vermeende banden met terreurorganisaties. In werkelijkheid heeft hij zich een paar keer kritisch uitgelaten over de MHP, een rechts-nationalistische partij, en daardoor is hij dan in de problemen gekomen. Maar na twee maanden is hij uiteindelijk vrijgelaten.

Uw oom die in de gevangenis zit omdat hij zich kritisch heeft uitgelaten. Wij kunnen ons dat niet voorstellen.
Alper Gel: (fel) Dat is waar, maar wij kunnen ons ook niet voorstellen dat er morgen tanks op de Louizalaan rijden, dat het parlement gebombardeerd wordt of dat militairen plots jullie televisiestudio’s komen binnenvallen en zeggen: ‘Jullie gaan nu live uitzenden dat de regering is afgeschaft.’
Je kan Turkije niet bekijken met een Europese bril, dat gaat niet. Turkije grenst aan talloze conflictgebieden, vangt op dit moment drie miljoen vluchtelingen op en maakte pas een paar maanden geleden een staatsgreep mee. Je moet proberen te begrijpen waar Turkije vandaan komt en waar Turkije naartoe gaat.

En waar gaat Turkije heen?
Alper Gel: Ik hoop naar meer democratie en vrije meningsuiting. Maar ik begrijp dat in een land waar om de twee-drie maanden een aanslag gebeurt – waarbij de ene keer twintig, de andere keer vijftig mensen omkomen – de overheid bij het minste vermoeden mensen aanhoudt en een proces begint. Ik begrijp dat de regering op zoek is naar wie haar nu precies wilde omverwerpen.

Denkt u dat Gülen iets te maken heeft met de coup?
Alper Gel: Ik denk het wel. Dat was z’n laatste gevecht. Hij is erg ziek nu. Dat Erdoğan zelf achter de coup zou zitten, is in elk geval flauwekul. Er zijn 260 mensen gestorven. En de mensen die toen de bevelen hebben gegeven, zitten nu allemaal in de gevangenis, waarschijnlijk levenslang. Het zou te gek zijn dat Erdoğan hen eerst verleidt tot samenwerking, en hen vervolgens zo beloont.

Maar het kwam hem wel goed uit.
Alper Gel: Dat klopt. Zo kon hij zich als islamist in de lange rij van slachtoffers plaatsen die in de jaren tachtig en negentig door het leger onderuit zijn gehaald. ‘Nu is het aan ons,’ denkt Erdoğan. En met hem vele Turken.

De naam is gevallen, Recep Tayyip Erdoğan. De president van Turkije die door Europa verweten wordt een dictator te zijn, en in ruil ‘bevriende’ naties nazi’s en fascisten noemt. Wat vindt u van die uitspraken?
Alper Gel: Dat zijn populistische uitspraken. Het is een beetje de Filip Dewinterstijl: uithalen om in het nieuws te geraken.

Ik denk dat veel Turken hier zowel als in Turkije heel boos zijn op Europa. Als je ziet dat eind vorig jaar in Brussel N-VA-politici tussen vlaggen van Öcalan en de PKK hebben gemanifesteerd. De PKK, een door de EU en de Verenigde Staten erkende terreurorganisatie. En dat in de hoofdstad van Europa, dat ons daarbovenop al decennia aan het lijntje houdt wat de toetreding tot de EU betreft. Dat doet pijn bij veel Turken. Ook bij mij.

Het helpt ook niet dat het neen-kamp overal campagne kon voeren, maar dat bij een ja-campagne de openbare orde plots in het gedrang komt. Veel Turken vinden dat Europa met twee maten en twee gewichten meet.

Speelt dat Erdoğan in de kaart?
Alper Gel: Uiteraard. Ik denk dat het ja-kamp een paar procentjes meer stemmen zal krijgen hierdoor.

Begrijpt u dat men in België bezorgd is dat zoveel Turkse Belgen Erdoğan steunen, waardoor hij zijn macht nog kan uitbreiden?
Alper Gel: Ik kan me dat wel inbeelden. Ik ken veel mensen, ook familieleden, die Erdoğan op veel vlakken steunen, maar in het komende referendum neen zullen stemmen. Het is begrijpelijk dat mensen bezorgd zijn dat iemand te veel macht krijgt. De geschiedenis heeft ons daar wel dingen geleerd.

Wat maakt dat zoveel mensen Erdoğan steunen?
Alper Gel: Drie weken geleden was ik in Gaziantep, een stad in het zuidoosten van Turkije. De taxichauffeur die me naar de luchthaven bracht, vroeg me: ‘Zie je de weg waar we nu op rijden? Tien jaar geleden was dit een ezelsweg, toen wandelden hier nog herders en geiten. Nu is het autostrade.’
Op het vlak van infrastructuur is Turkije er zo fel op vooruitgegaan, en economisch niet minder. Dat is wat hem zo populair maakt. Mensen kijken naar hun beurs. En overal waar ik ga, hoor ik hetzelfde verhaal. Vroeger moest je aan het ziekenhuis of apotheek 3 à 4 uur in de rij staan, en als ze de medicijnen niet meer hadden, kwam je morgen maar terug.

Is Erdoğan ook populair op de redactie van De Jonge Turken?
Alper Gel: Onder de vijf redactieleden zijn geen Gülenisten. Verder zijn er redacteurs die meer of minder voor Erdoğan zijn. En er zijn er ook die pro-Erdoğan zijn, maar liever niet willen dat er een presidentieel systeem komt.

Toch staan er niet zoveel Erdoğan-kritische artikels op jullie site.
Alper Gel: Ik neem geen artikels over van zogenaamde Turkijekenners, als ze zich niet baseren op primaire bronnen. We gaan niet klakkeloos van gelijk wie artikels overnemen.

Human Rights Watch is toch niet gelijk wie?
Alper Gel: Van hen héb ik artikels overgenomen, artikels die niet zijn verschenen in de mainstream media. Bijvoorbeeld dit artikel hier, over de rekrutering van kindsoldaten door de PKK.

Maar over het hardhandige optreden van Erdoğan tegen betogers, journalisten of leden van de oppositie zwijgen jullie.
Alper Gel: Maar ik hoef het andere rapport niet te publiceren, want iedereen weet het al. Alle mainstream media hebben het al gebracht. Wat ik met mijn nieuwssite probeer, is een meerwaarde brengen.

Wie bereiken jullie met de site?
Alper Gel: Zestig procent komt uit Nederland en veertig procent zijn Belgen. Op Facebook merk ik dat er ook veel Vlamingen zonder Turkse roots de berichten volgen, maar niet durven te reageren omdat ze er niet zoveel van afweten.

Waar wilt u naartoe met De Jonge Turken?
Alper Gel: Ik wil heel graag leerkracht worden. En met De Jonge Turken wil ik misschien wel een fysiek kantoor oprichten, maar daarvoor hebben we een hoofdsponsor nodig. Nu ben ik meer bezig met mijn diploma, maar zodra ik dat heb, kan ik me daarmee bezighouden.