C'est quoi un Flamand Bruxellois? Franstaligen aan het woord

Modeontwerpster Natacha Cadonici

Ik zie het meteen als Vlaamse Brusselaars de winkel binnenkomen. Ze zijn eleganter gekleed, très stylées. Ze besteden meer aandacht aan hun uiterlijk en nemen wat kleding betreft graag risico’s. Ze houden ervan iets aparts te dragen. Dat heeft voor hen een meerwaarde. Franstalige Brusselaars grijpen vaker naar de gevestigde modemerken, dezelfde als die van hun vrienden en kennissen.

Het geldt overigens niet alleen voor de vrouwen. Ook de kinderen zijn hip gekleed, met fluoschoentjes of zo. Je ziet dat het wat mag kosten. Idem voor de mannen. Zij letten, veel meer dan mijn Franstalige vrienden, op hun look. Zo durven ze een petje op te zetten of een tas te dragen, een beetje zoals in de jaren dertig.

Ik heb ook de indruk dat Brusselse Vlamingen bewuster consumeren. Ze zijn behoorlijk koopkrachtig, maar denken na over hun consumptiepatroon en levenswijze. Ze rijden met de fiets, proberen minder te kopen, maar geven wel geld uit aan biovoeding en artisanale producten. En dus ook aan zaken als kleding, kapper en verzorging.

Sam Touzani, theatermaker

In mijn ogen combineren de Vlaamse Brusselaars het beste van alle Belgen. Ze hebben zich verschillende identiteiten eigen gemaakt en zijn dus een mix, een métissage geworden.

Ze zijn doorgaans progressief en zelden nationalistisch. Vlaanderen is misschien wel belangrijk voor hen, maar ze lopen er niet mee te koop. Ze zijn niet communautair ingesteld. Het zijn geen vlaggenzwaaiers, dat vind ik een pluspunt. In Vlaanderen voel ik me in het buitenland. In de buurt van Vlaamse Brusselaars heb ik dat gevoel totaal niet. Zij lachen zowel met de Vlamingen als met de Walen.

Voor mij zijn het dus de ideale Belgen, ze spreken veel talen, soms zelfs Nederlands, Frans en Engels in één zin.

Ze zijn heel open, misschien zelfs te open. In naam van de tolerantie accepteren ze heel veel. Ik denk aan het hoofddoekendebat. Maar dat heeft er wellicht mee te maken dat zij in Brussel ook een minderheid zijn. Leven en laten leven, dat is een beetje hun houding. Ze denken eerder multicultureel - alle gemeenschappen naast elkaar - dan intercultureel – alle gemeenschappen met elkaar.

De Vlaamse Brusselaars zijn ook belangrijk voor de stad. Ze hebben de hele buurt tussen de KVS en de Vlaamsepoort nieuw leven ingeblazen. Ze doen dat met goede smaak. Dat zie je aan de cafés en winkels die ze openen, de modeontwerpers, de programmatie in de cultuurhuizen. Het aanbod van de AB of KVS is uniek. Bij vele andere culturele instellingen is het toch meestal of Vlaams-Vlaams of Waals-Waals.

Een negatieve eigenschap kan ik niet meteen bedenken. Of het moest zijn dat de ze soms een beetje dikkenekken zijn, maar dat is een karakteristiek van alle hoofdstedelingen. Kijk maar naar de Parijzenaars. Of dat hun Brusselse identiteit niet zo sterk is. Maar ook dat geldt voor alle Brusselaars. Een Luikenaar voelt zich in de eerste plaats Luikenaar, een Antwerpenaar is vooral Antwerpenaar. Dat heb je niet met de Brusselaars.

Guy Duplat, cultuurjournalist La Libre

Voor mij is de Brusselse Vlaming of de Vlaamse Brusselaar in de allereerste plaats een Brusselaar. Ten tweede is het de man of vrouw die openstaat voor alle mensen; de vraag over nationaliteit of herkomst vindt hij overbodig. In mijn geval voel ik me als hij, een man van de wereld, en deel ik mezelf niet in bij de Franstalige of Nederlandstalige gemeenschap. En ik hoop dat de Franstalige Brusselaar ook zo gaat denken. Al geef ik toe dat er altijd wel mensen bang zijn om open te zijn. Zowel onder Brusselaars, Vlamingen, Franstaligen, Turken, Marokkanen of wie dan ook, zijn er lui die bekrompen blijven.

Die openheid was er niet voor het jaar 2000, een echt kantelmoment - dat jaar toen Brussel culturele hoofdstad was. Ik heb het gevoel dat de grens sindsdien vervaagt. In Brussel, maar ook in Vlaanderen begrijpt men nu dat een eentalige hoofdstad, of ze nu Engelstalig of Franstalig is, heel slecht zou zijn voor Brussel. Iedereen geniet nu van de luxe aan keuzemogelijkheden. De vrije keuze om voor het beste uit elke cultuur te kiezen. Voor sommige Franstaligen kan dat kiezen zijn voor een Nederlandstalige school voor hun kinderen. Voor het lokale cultuurveld, zoals de KVS, is dat kiezen voor twee Franstalige auteurs in residentie. Mensen in Brussel zijn verstandig genoeg om dus het beste te nemen, ongeacht de taal. Het maakt dat de Vlaamse Brusselaar veel dichter staat bij de Franstalige dan welke Vlaming in Antwerpen ook tegenover iemand uit Luik.

Lees over 11 juli ook '11 juli: drie stemmen over verleden, heden en toekomst' en 'Vlaming in Brussel: de 4 types'