'De Decker manipuleerde mogelijk Staatsveiligheid om Chodiev te beschermen'

De analysedienst van de Staatsveiligheid suggereerde in vier rapporten uit 2012, 2014, 2015 en 2016 Franse inmenging en manipulatie in het Kazakhgate-dossier, en de betrokkenheid van voormalig Senaatsvoorzitter Armand De Decker. Al sinds 2012 raadde de studiedienst aan om de premier en de minister van Justitie in te lichten, maar pas eind 2015 werd die laatste voor het eerst op de hoogte gesteld. Pas in 2016 schreef de Staatsveiligheid het Brusselse parket aan.

Het rapport van het Comité I, dat door de parlementaire onderzoekscommissie besteld werd, wijst naar de rol van Alain Winants in het verhaal. Hij is de voormalige administrateur-generaal van de Staatsveiligheid en wordt woensdag gehoord.

De Staatsveiligheid onthulde zelf dat Winants in 2011 de zaak persoonlijk behandelde met zijn Franse collega Bernard Squarcini. Nadien kreeg hij, samen met voormalig Elysée-adviseur Jean-François Etienne des Rosaies, een Légion d'honneur, de belangrijkste Franse nationale onderscheiding. Dat gebeurde in aanwezigheid van Armand De Decker. Op dat moment was de stemming over de verruimde minnelijke schikking al achter de rug, net als de toepassing ervan op het Kazachse trio van Chodiev en zijn partners.

'Zweem van partijdigheid'
In een rapport in 2014 maakt de Staatsveiligheid gewag van een "zweem van partijdigheid en medeplichtigheid" bij Alain Winants. Ook de rol van Armand De Decker, de burgemeester van Ukkel, komt ruim aan bod in de rapporten. Comité I onderzocht gegevens over een zekere Eric Van de Weghe, die Armand De Decker in maart 2011 zou hebben overgemaakt aan de secretaris-generaal van het Elysée, Claude Guéant. Eric Van de Weghe is een zakenman met een zwaar crimineel verleden, die in contact kwam met Chodiev en zijn partners.

De Staatsveiligheid denkt dat het Elysée onder president Sarkozy informatie over Van de Weghe opvroeg om toegang te hebben tot het dossier van Chodiev. In 2011 was het Elysée uit op een deal met Kazachstan, maar daarvoor moesten de juridische problemen van Chodiev en zijn twee Kazaachse partners in België eerst van de baan zijn.

De Staatsveiligheid vernam in april 2011 van een Franse correspondent dat de nationale inlichtingencoördinator van de Franse president, op vraag van Armand De Decker, de Franse inlichtingendiensten gevraagd had contact op te nemen met de Belgische Staatsveiligheid over Eric Van de Weghe. Volgens de Staatsveiligheid had Armand De Decker geen bevoegdheid of mandaat om dat te doen, en was het niet verenigbaar met zijn status van advocaat van Chodiev.

De voormalige Senaatsvoorzitter werd in juli 2010 opnieuw advocaat, maar volgens de Staatsveiligheid lag zijn meerwaarde ergers anders dan op juridisch vlak. De juridische informatie werd in 2016 overgemaakt aan het parket van Brussel.

Verloren gsm
Een ander opvallend feit uit het rapport van Comité I is dat De Decker de Staatsveiligheid in 2011 vroeg zijn gsm te traceren, nadat hij die verloren had tijdens een bezoek in Parijs. De controlecommissie weigerde echter. De analysedienst van de Staatsveiligheid denkt dat de Staatsveiligheid zich in het Kazachgate-dossier mogelijk liet manipuleren door de Franse veiligheidsdienst, het Elysée of Armand De Decker zelf.

In september 2015 vond er een herstructurering plaats bij de Staatsveiligheid, waarna het Kazachgate-dossier gesloten werd en een inspecteur werd overgeplaatst. De leden van de Staatsveiligheid klaagden aan dat de hele zaak werd toegedekt door de MR en personen die dicht bij de minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders staan.

Het Comité I onderzocht een aantal klachten. Zo constateerde het een bijzondere aandacht bij de leidinggevenden voor een van de inspecteurs. Zijn bronnen werden eerst als betrouwbaar beschouwd maar later afgeschreven omdat ze niet meer aan de doelstellingen voldeden.

Het werk van de betrokken inspecteur werd anders beoordeeld. Het Comité I was verbaasd over het feit dat er geen verslagen gemaakt werden van de vergaderingen over de conflicten, en dat de directie geen conclusies verbond aan de soms ernstige beschuldigingen. Maar het Comité I concludeert dat het ging om een persoonlijk conflict tussen twee leden van de Staatsveiligheid.