Enfant terrible: Nele Vereecken

Ik heb met deze productie geleerd om nog meer los te laten, niet te luisteren naar die stem achteraan in mijn hoofd die denkt dat ik het beter weet”

21 Secolo, het klinkt Italiaans, en dat is het ook. De titel refereert aan de Italiaanse film Novecento over de opstand van de boeren, eind 19de eeuw. Vandaag is er door de vluchtelingencrisis een nieuw soort opstand, waarbij mensenrechten in vraag worden gesteld. Het is een opstand die de 21ste eeuw typeert en die de titel verklaart.

Ik heb de voorstelling gemaakt samen met acteurs van Theater Tartaar, een gezelschap uit het Pajottenland, bestaande uit acteurs met een verstandelijke en fysieke beperking. Bij een eerste kennismaking in het dagcentrum, was ik geschrokken dat ze zo weinig op de hoogte waren van wat er in de wereld gebeurt. De hele asielcrisis was net losgebarsten, maar zij wisten van niets. Ik heb hen toen meegenomen naar het Maximiliaanpark. Van dat bezoek waren ze erg onder de indruk. Sommigen hadden zelfs nog nooit een ‘zwarte’ - zoals ze zelf zeggen - gezien. In samenspraak met de acteurs besloten we dat de voorstelling over vluchtelingen zou gaan.

Ik krijg vaak de vraag of ik anders te werk ga met deze acteurs. Mijn antwoord: neen, ik maak geen verschil. Ik vertrek zoals bij elke voorstelling vanuit mijn eigen fantasie, wat ik wil maken en de fantasie van de acteurs, hoe zij improvisaties invullen. De acteurs van Tartaar hebben misschien minder remmingen. Ze zijn impulsiever. Dat is heel mooi om te zien. Andere acteurs zie je soms te veel nadenken. Het gaat wellicht iets trager met hen en ze hebben liever niet dat ik twee dagen voor de première nog iets verander. Toch moet veranderen voor mij altijd kunnen, omdat een voorstelling een dynamisch gegeven is. Ook gewone acteurs en actrices hebben ergens een beperking, zij zijn ook niet altijd gemakkelijk (lacht).

Ik heb met deze productie geleerd om meer los te laten, niet te luisteren naar die stem achteraan in mijn hoofd die denkt dat ik het beter weet, of dat het zo moet… Niet simpel. Alles gaat dan wat op losse schroeven staan.

Na mijn studies op het Ritcs ben ik hier blijven plakken, nu al meer dan tien jaar geleden. Ik woon in Vorst, en heb hier mijn draai gevonden, met het Dudenpark en vlak bij het centrum en Zuidstation. Ik ben heel strijdvaardig als het op Brussel aankomt. Ik woon er enorm graag, ook al is het niet altijd gemakkelijk. Voor mij is het de meest eerlijke stad van België. Alleen vind ik dat we wat trotser mogen zijn. De stad heeft te weinig eigenwaarde. De inwoners mogen een beetje meer respect hebben voor hun stad.

De meeste projecten doe ik buiten Brussel. Ze zijn vooral sociaal-artistiek, participatief heet dat nu. Het ‘theaterpubliek’ heeft ook nog niet echt zijn weg gevonden naar participatieve projecten. Die blijven wat in de marge hangen. Toch word ik vooral in Brussel met een bepaalde sociale context geconfronteerd. Daarom zou ik toch graag, met gelijkgezinden, een eigen werking willen uitbouwen. De stad heeft wat meer kleinere theaters of kunstenwerkplaatsen nodig. Aan Franstalige kant zijn die er wel. Dan is het jammer dat we bijna niet mengen tussen de gemeenschappen, vooral door subsidiekwesties. Terwijl ik net geen onderscheid wil maken, ook niet in de toeschouwers. Alles moet dringend gemengd worden, op alle gebied. Dat is toch een kenmerk van een grootstad, én van een goed draaiende verdraagzame samenleving.

Theater maken is wat ik het liefste doe. Ik was amper zes jaar en wou al actrice worden. Ik ben heel snel gebeten door dingen rondom mij, snel enthousiast, soms zelfs té. Zelf speel ik nu iets minder dan vroeger en stort ik me meer op regisseren. Ook ben ik wat selectiever geworden, ik wil niet meer eender wat spelen.

Als regisseur moet je een hele groep leiden: van techniek, productie tot acteurs. Acteurs moet je duidelijk het kader geven waarbinnen ze hun eigen dingen kunnen doen. Dat is een moeilijke balans: het kader strak houden, zonder hun vrijheid af te nemen. Enerzijds moet je een ‘bedrijf’ runnen en anderzijds je eigen verhaal scherp houden. Het komt erop neer goed met mensen te kunnen werken.

Nele Veerecken is actrice en theatermaakster. Ze studeerde aanhet RITCS in Brussel. Begin 2016 ging '21 Secolo in premiière, een project dat ze voor Theater Tartaar maakte. Op 11 maart 2017 wordt '21 Secolo' opgevoerd in GC De Maalbeek, als benefiet voor het opvangcentrum Minor-Ndako.