Wetsontwerp Francken in strijd met privacywet

Twee adviezen zijn kritisch voor een wetsontwerp van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). Dat moet het mogelijk maken ook de smartphone en sociale mediaprofielen van de asielaanvrager te doorzoeken, om te controleren of het verhaal van de aanvrager klopt. Maar de Privacycommissie stelt dat een asielaanvrager eigenlijk gedwongen wordt daarmee in te stemmen. En dat is niet wettelijk.

Het wetsontwerp is een concretisering van een Europese richtlijn. Ze kreeg eerder groen licht in de bevoegde Kamercommissie. Donderdag staan ze op de agenda van de plenaire Kamer.

Een van de maatregelen in het ontwerp houdt in dat de autoriteiten toegang mogen vragen tot gegevens op de gsm of laptop van een asielzoeker. De Privacycommissie stelt zich vragen bij de vrije instemming van de asielzoeker, die wettelijk gezien nodig is om de gsm of laptop te mogen doorzoeken.

"Als de asielzoeker die toestemming niet geeft, dan wordt dat gezien als het verzaken aan de medewerkingsplicht", zegt Caroline De Geest, woordvoerder van de Privacycommissie aan BRUZZ. "Wat een negatieve invloed kan hebben op de beslissing tot internationale bescherming. Dus kun je stellen dat die toestemming niet vrij en zonder druk is."

Wel stelt het wetsontwerp heel duidelijk dat men slechts tot dat onderzoek kan overgaan wanneer men dat echt noodzakelijk acht, bijvoorbeeld bij tegenstrijdigheden in het verhaal van de asielzoeker.

Daarnaast zijn er volgens de Privacycommissie ook onvoldoende waarborgen over wie de gsm mag doorzoeken, waar die wordt opgeslagen, gedurende welke termijn enzovoort.

'Francken heeft ons advies nooit gevraagd'
Het advies is er op initiatief van de Privacycommissie zelf gekomen, nadat parlementslid Benoit Hellings (Ecolo) opmerkte dat die niet bij het wetsvoorstel stak. "Dat het kabinet van Francken daar niet zelf om vroeg is heel vreemd", zegt De Geest. "Het is wettelijk heel duidelijk bepaald dat je zo'n advies moet vragen als het wetsontwerp de privacy mogelijk in het gedrang brengt."

Ook het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN bepleit in dezelfde zin voor minder intrusieve maatregelen. Dat advies wordt vandaag en morgenvoormiddag door de N-VA en binnen de regering besproken, zegt de woordvoerder van Francken aan BRUZZ.

Donderdag wordt dan plenair in de Kamer gestemd.

Het is niet uitgesloten dat de oppositie donderdag een advies bij de Raad van State vraagt, waardoor de bespreking van de tekst een poos wordt uitgesteld.