Zeven exotische diersoorten in Brussel op Europese zwarte lijst

De Europese Commissie heeft woensdag voor het eerst een lijst gepubliceerd met daarop 37 'invasieve exoten', uitheemse dier- en plantensoorten die een onaanvaardbare impact hebben op de lokale natuur. Op de lijst minstens acht soorten die ook in Brussel voorkomen, en hier dus binnenkort actief zullen bestreden worden. Van de boeroendoek tot de Amerikaanse zoetwaterkreeft: Leefmilieu Brussel geeft uitleg.

Lidstaten moeten de soorten die op de lijst staan zo veel als mogelijk vernietigen of terugdringen. Ze mogen niet (langer) commercieel gekweekt, ingevoerd of verkocht worden. Loslaten in het wild is uiteraard ook verboden. Een paar van de soorten op de lijst komen ook in Brussel voor, maar worden hier tot nu toe (nog) niet als een probleem ervaren.

Op de lijst staan bijvoorbeeld zowel roodwang- als sierschildpadden, die allebei geregeld in de Brusselse parkvijvers te vinden zijn. “Mensen kopen ze als huisdier en gooien ze dan later in de stadsparken”, zegt bioloog Olivier Beck van Leefmilieu Brussel aan BRUZZ. “Ze overleven dat, ook in de winter. Het voordeel is wel dat ze zich bij ons niet kunnen voortplanten, omdat het hier te koud is.” Daarom blijft de impact van de schildpadden in Brussel voorlopig beperkt.

In de groene ruimten die Leefmilieu Brussel zelf beheert, worden de vijvers eens in de paar jaar gedregd, om de vijverbodem weer voldoende zuurstof te geven. “Als daar dan exoten in de modder zitten, halen we die wel weg, maar we bestrijden ze niet actief.”

Maar nu de schildpadden op de Europese zwarte lijst staan, zal dat op termijn moeten veranderen. “De Europese Commissie bekijkt het probleem op Europese schaal, en wil de bestrijding coördineren. Een exotische schildpad die zich in België niet kan voortplanten, kan dat misschien wel in Zuid-Europa, en daar vervolgens veel schade aanrichten.”

Wolhandkrab
Een ander dier op de lijst dat ook in het Brusselse voorkomt, is de Aziatische grondeekhoorn of boeroendoek. Toen die twintig jaar geleden voor het eerst in Brussel werd gespot, vreesden vogelbeschermers voor vogelsoorten die op of dicht bij de grond broeden. “Maar dat blijkt voorlopig mee te vallen.”

Ook de Chinese wolhandkrab en de Amerikaanse rivierkreeft zijn intussen al tot in Brussel doorgedrongen, maar nog maar zo recent dat Leefmilieu Brussel de impact ervan nog niet kan inschatten. “De Amerikaanse rivierkreeft is een zoetwaterkreeft die onder andere in de Woluwe is teruggevonden. De Chinese wolhandkrab is gespot in het kanaal”, zegt Beck. “Ze leeft normaal gezien in brak en zout water, en plant zich voort in zout water, maar kan hier dus blijkbaar ook overleven. Ze kan zich tot aan de zee verplaatsen en terug. We weten nog niet goed wat we aan die soorten moeten doen.”

Verder zijn van de lijst ook het parelvederkruid, de rosse stekelstaart (een vogel uit Jamaica) en de blauwbandgrondel (een vissoort) recent tot in Brussel doorgedrongen.

Wasberen in de Rand
Een exoot van de lijst die in de Rand oprukt, maar voorlopig nog net niet in het Brussels gewest gespot werd, is de wasbeer. Vorig jaar werden in Dilbeek vier dode wasberen gevonden, het jaar ervoor ook eentje in Hoeilaart.

De Europese Commissie heeft uitgerekend dat de invasieve soorten jaarlijks 12 miljard euro kosten doordat de oogsten en visvangst kleiner zijn, door schade aan de infrastructuur en rivierbevaarbaarheid, door gezondheidsproblemen voor mens en dier, en doordat beschermde soorten schade wordt toegebracht. Als de lidstaten voortaan de handen in elkaar slaan, is de idee achter de lijst, zullen ze die invasieve soorten efficiënter kunnen bestrijden en misschien zelfs uitroeien.