Edito: Schot in het ijle

Van onstandvastigheid kan men N-VA-voorzitter Bart De Wever niet beschuldigen. In een recent boek over de Vlaamse Beweging heeft hij zijn plannen voor een confederaal België nog eens uit de doeken gedaan. Die zijn op enkele details na exact dezelfde als de plannen die de N-VA al in 2013 heeft voorgesteld.

De hoofdstad komt hiermee opnieuw in de spotlights. Vooral de splitsing van de sociale zekerheid geeft in Brussel een apart verhaal. De Brusselaars zullen tussen twee systemen moeten kiezen, een Vlaams of een Waals.
De Vlaamse regering heeft hiervoor de sokkel al ontworpen: de Vlaamse sociale bescherming, voorheen de Vlaamse zorgverzekering.

Een echt succesverhaal is dat niet. De Vlaamse sociale bescherming kampt in Brussel met een dalend aantal leden. Misschien staat het een los van het ander, maar de Brusselaars krijgen niet dezelfde waar voor hun geld. Ze betalen evenveel als de Vlamingen, maar krijgen er niet dezelfde service voor in ruil.

En er is een kaper op de kust: de Brusselse sociale bescherming, een gelijkaardig, door Brussel gefinancierd systeem.

Daarvoor is de Zesde Staatshervorming verantwoordelijk. Die heeft een hele reeks typische gemeenschapsbevoegdheden bij de Brusselaars gelegd. De kinderbijslag om er één te noemen. De Zesde Staatshervorming heeft het land verder willen splitsen, maar daar is ook Brussel versterkt uitgekomen. Wie dat wil terugdraaien, gaat in tegen de richting die is ingeslagen.

Om nog een andere reden lijken de confederale plannen van de N-VA een schot in het ijle. De Wever maakt zo goed als tabula rasa. Radicale hervormingen zijn goed om mee in de media te komen, maar zolang België België is, blijven ze vooral voer voor de discussiefora en leveren ze wat spitante quotes in de kranten. En misschien wat electorale winst.

Er zijn in dit land te veel checks and balances: elke kleine hervorming zal moeten worden afgekocht met een compromis. Op het einde van de rit blijft er van de radicale hervorming zo goed als niets meer over.

Voor de Brusselse N-VA-afdeling is het intussen balanceren op een slappe koord. Om de Brusselaars te overtuigen van de voordelen van een confederaal België is veel moed en overtuigingskracht nodig. N-VA kopman Johan Van den Driessche deed afgelopen weekend een verdienstelijke poging in Le Soir.

Maar ook hij kan er niet onderuit dat de Brusselaar met verschillende identiteiten door het leven gaat. Gespierd nationalisme kan je dat niet noemen.

En waarom zou de Brusselaar kiezen voor het avontuur van het N-VA-confederalisme? Tenzij hem dat wordt opgedrongen. Dat is misschien niet helemaal ondenkbaar, maar de democratische legitimiteit is dan wel écht zoek.