‘Niemand voelt zich verantwoordelijk voor Molenbeek’

Marijke de Vries verhuisde op de dag van de aanslagen naar Molenbeek. Inmiddels voelt de correspondente van de Nederlandse krant Trouw er zich goed thuis, maar dat maakt haar niet blind voor de problemen.

Op die dinsdagochtend 22 maart 2016 zat ze in een volgeladen auto, onderweg naar Brussel, toen ze op de radio hoorde dat de politie de toegangswegen van de stad wilde afsluiten vanwege terreuraanslagen. Uiteindelijk verhuisden De Vries en haar man die avond toch. Naar een grote mooie loft in een oude bierbrouwerij, in Molenbeek, of all places, op amper driehonderd meter van de plek waar Salah Abdeslam net was opgepakt.

Daar woont ze nu een jaar, en graag. Ze kent haar buren, de winkeliers op het plein, de leden van het wijkcomité. “Maar om meer middenklassers naar Molenbeek te krijgen, zou de gemeente wat moeten doen aan typische ergernissen als het zwerfvuil op straat, of de massa’s foutparkeerders. Laatst fietsten we nog eens op de Gentsesteenweg, en hebben we de auto’s op het fietspad geteld. Dat waren er niet één of twee, maar negentien. Ik besef dat dat typische ‘First World’-beslommeringen zijn, maar deze ‘luxeproblemen’ kun je juist snel oplossen.”

“Qua verkeer is het hier echt onveilig. Een paar maanden geleden werd een kleuter aangereden, vrachtwagens maaien voortdurend paaltjes omver en schampen geparkeerde auto’s. Waarom niet een paar verkeersdrempels, en een grote speelplaats op het Hertogin van Brabantplein voor al die kleintjes die er in de zomer komen spelen? Nu staan er twee wipkippen, da’s alles.”

“Er is een groot tekort aan groen in Molenbeek. Voorzie eens een grasperk naast een parkeerstrook, of hang bloembakken in de straatlantaarns, zoals het ook in andere steden gebeurt. En leg dat park aan de Ninoofsepoort eindelijk eens aan, waar al tien jaar sprake van is.”

‘Niet hun kiezers’
De gemeente alleen kan niet alles oplossen, benadrukt De Vries. “Als buitenstaander valt het mij op hoezeer iedereen in België een mening heeft over Molenbeek, maar niemand zich verantwoordelijk lijkt te voelen, tenzij dan de mensen die hier wonen of werken.”

“In Nederland ben ik gewend dat er één stadsbestuur is voor een stad, dat rijk en arm daar belastingen aan betalen, en dat dat geld dan op een hoop wordt gegooid. Molenbeek is arm, en in Brussel lijkt er mij maar weinig solidariteit te bestaan tussen de gemeenten. Er wordt geklaagd over de houding van de Molenbekenaren, maar die mensen voelen zich in de steek gelaten.

“Dan hoor ik bevoegd minister Jan Jambon (N-VA) opscheppen over de vijftig extra agenten die via het Kanaalplan tijdelijk naar Molenbeek worden gestuurd, terwijl er eigenlijk honderd-twintig agenten tekort zijn. Waarna hij zegt dat hij daar niks kan aan doen, omdat het systeem veranderen te ingewikkeld is. ‘Hoe kan zoiets?’, denk ik dan. Dat kan alleen maar omdat de betrokken beleidsmakers de Molenbekenaren niet als hun ‘mensen’ zien. Het zijn hun kiezers niet, het zijn hun kinderen niet die hier naar school gaan.”

“Tegelijk wijst iedereen naar het onderwijs om de problemen ten gronde aan te pakken. In Nederland was ik onderwijsjournalist, dus dat ligt me na aan het hart. Onlangs sprak ik met de directrice van de basisschool Windekind. Ik vond het stuitend om te horen dat de leerlingen jaren les gekregen hebben in gammele containers. Elders zijn er assertieve ouders die zo’n situatie niet zouden accepteren, denk ik soms. De kinderen hier krijgen onbewust de boodschap: jij krijgt altijd tweede keus.”

Daarom doet De Vries vrijwilligerswerk voor het Toekomstatelier TADA. Via hen geeft ze een puber bijles. “Meld je aan bij zulke initiatieven. Het is een laagdrempelige manier om ervoor te zorgen dat mensen uit alle lagen en groepen van de bevolking elkaar leren kennen, en jongeren een rolmodel krijgen. Het zou meteen ook de barrière slechten die in de hoofden van sommige mensen lijkt te bestaan. Offer eens een vrije zaterdag op, dat zou voor iedereen een win-winsituatie zijn. Of kom eens naar een culturele activiteit in Molenbeek.”

Verder roept ze op om het boek Jihad van Liefde te verspreiden in alle Brusselse scholen, om insiders in te zetten die jongeren kunnen begeleiden wat hun religie betreft, om de enthousiaste Vlaamse leerkrachten te overtuigen ook in Brussel te komen wonen, om vzw’s en sociale organisaties meer structureel te financieren.

“Scholen moeten zeker meer middelen krijgen, extra personeel, geld voor uitstapjes. Daar zit ook weer een stukje verantwoordelijkheid in vanuit de rest van België. Als je dingen wil veranderen, moet je met de kinderen beginnen.”