Besparen om meer geld in onderwijs te pompen

Het Nederlandstalig onderwijs is een van de weinige plaatsen in België waar Frans- en Nederlandstaligen dag na dag op een positieve manier met elkaar in contact komen. Dat zei de perfect tweetalige Laurence Mettewie op een studiedag over de toekomst van het Brusselse onderwijs. Een uitspraak om over na te denken nu er steeds meer anderstalige kinderen in het Nederlandstalig onderwijs zitten.

L aurence Mettewie is professor aan de Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix in Namen. Zij was de boodschapper met goed nieuws. Haar collega, de Nederlandstalige ULB-professor Dirk Jacobs, tapte uit een ander vaatje: hij mist een maatschappelijke discussie over de toekomst van het onderwijs. Jacobs klonk pessimistisch, vooral (maar niet alleen) over het Franstalig onderwijs.

Maar het gehoor keek als afsluiter van de ochtendsessie vooral uit naar het politieke debat. Van minister Guy Vanhengel (Open VLD), parlementslid en Molenbeeks schepen Jef Van Damme (SP.A), staatssecretaris Christos Doulkeridis (Ecolo) en MR-parlementslid Nicolas Sonville werd een antwoord verwacht op de vraag of het onderwijs losgeweekt moet worden uit de Franse en Vlaamse Gemeenschap en naar het Brusselse niveau overgeheveld moet worden.

Die vraag staat bij sommigen hoog op de agenda omdat zij ervan overtuigd zijn dat de organisatie en regelgeving van de Vlaamse en Franse Gemeenschap niet langer werkbaar zijn in Brussel. Van Damme: "Het mini-eilandje Brussel dat een eigen onderwijssysteem opzet, is niet de oplossing. Wel moet het Brussels Gewest onderwijs coördineren. Maar de taskforce onder leiding van minister-president Charles Picqué werkt niet. Een voorbeeld: de cijfers van de spijbelaars in het Nederlands- en het Franstalig onderwijs zijn nog altijd niet gekoppeld."

Repliek van Vanhengel: "Als de Vlaamse regering zo op haar strepen staat als ze tegenwoordig doet, dan moeten de Vlaamse en Franstalige minister van Onderwijs (Pascal Smet en Marie-Dominique Simonet, DV) maar rechtstreeks contact met elkaar opnemen." En Sonville: "Niet nog een beleidsniveau met nog een adminis­tratie erbij! De Franse Gemeenschap heeft nu al een enorme achterstand in scholenbouw en rekrutering."

'Reserve tegenover tweetalig onderwijs'
Vanhengel en Van Damme staan in het dagelijkse politieke leven lijnrecht tegenover elkaar. Van Damme voert in Brussel oppositie tegen Vanhengel; Open VLD voert in het Vlaams parlement oppositie tegen Smet. De demografische boom die de politiek veel te laat heeft zien aankomen - dat gaf Van Damme ook toe -, dreigt in het gezicht van de politici te ontploffen. Smet krijgt het verwijt dat hij niet genoeg scholen bouwt.

Van Damme: "Anders dan zijn Franstalige evenknie kan de Vlaamse minister van Onderwijs niet rechtstreeks scholen bouwen. Het zijn de gemeenten, het vrij onderwijs en het verzelfstandigde gemeenschapsonderwijs die het initiatief moeten nemen. De minister van Onderwijs heeft alle ingediende dossiers goedgekeurd." Vanhengel knikte bevestigend. Beleidsmakers zijn een stuk genuanceerder in een academische dan in een politieke omgeving.

En dan was er het tweetalig onderwijs: nog zo'n onderwerp dat hoog op de agenda staat bij een hoogopgeleid publiek. Vanhengel: "U moet de reserve van de Vlamingen begrijpen. Vaak zijn tweetalige instellingen alleen tweetalig in naam. De ziekenhuizen moeten tweetalig zijn, en zijn het niet. Openbare besturen moeten tweetalig zijn en zijn het niet altijd."

Eén ding staat vast: de komende jaren moeten er scholen bijkomen. "Tien als we rekening houden met het voorrangsbeleid, vijftig als we de vraag willen beantwoorden," rekende Vanhengel voor. Hoe slecht de overheidsfinanciën in België ook zijn, de volgende jaren zal er niet op onderwijs bespaard kunnen worden. Vanhengel: "Integendeel; er gaat elders bespaard moeten worden om meer in onderwijs te investeren."