Brusselse kredietnemers hebben vaakst schulden

In 2010 stond 5,5 procent van de Brusselse meerderjarige bevolking als gevolg van een achterstallig contract geregistreerd bij de kredietcentrale van de Nationale Bank van België. Voor de totale Belgische bevolking ging het om 4,2 procent.

Eén op de tien Brusselaars die krediet neemt, kampt met een betalingsachterstand. Dat aandeel ligt slechts een beetje boven dat van Wallonië (9,5 procent) maar is dubbel zo groot als dat van Vlaanderen (5,2 procent). Het gaat daarbij enkel over de schulden op consumentenkredieten. Andere soorten schulden zoals voor huur, gezondheidszorg, alimentatie, belastingen, energie en water worden niet geregistreerd.

Bemiddeling
Wie denkt zijn of haar schulden niet meer de baas te zijn, kan in schuldbemiddeling gaan. Een schuldbemiddelaar maakt dan afspraken met de eisers over een eventuele spreiding van de schulden. In totaal zijn er 33 diensten voor schuldbemiddeling in Brussel: de 19 OCMW's en een hele rits verenigingen.

"Er zijn helaas nog geen statistieken voor het aantal personen in schuldbemiddeling in Brussel," bevestigt Anne Defossez van het Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling van het Brussels Gewest. "Maar we weten wel dat die aantallen de laatste jaren fors zijn toegenomen. Sinds 2008 worden de centra overspoeld en zijn er wachtlijsten tot drie maanden."

Het gaat vaak om eenoudergezinnen met kinderen, zegt Defossez. "Die kunnen de eindjes steeds moeilijker aan elkaar knopen. Vaak ook mensen met een vervangingsinkomen zoals een leefloon. Pas op, ook de meer gefortuneerden kunnen met schulden zitten. Maar zij zullen eerder naar een advocaat stappen dan naar een bemiddelingsdienst."

'Niet altijd overconsumptie'
Het clichébeeld van mensen die te veel kopen en de rekeningen laten opstapelen, klopt zeker niet altijd, zegt Defossez. "Dertig tot veertig procent van de mensen in bemiddeling hebben schulden die gelinkt zijn aan armoede: de gas- of waterrekening, ziekenhuis- en dokterskosten die niet betaald raken. Het gaat dus zeker niet altijd om overconsumptie."

"Via bemiddeling zorgen we dat mensen nog waardig kunnen leven en in hun basisbehoeften kunnen voldoen. Als ze op straat komen te staan, kunnen ze zeker niet meer betalen; dat proberen we de schuldeisers duidelijk te maken."

Niet meer naar de Nieuwstraat
Soms is het ook nodig het gedrag van de persoon in bemiddeling te veranderen. "Over het algemeen lukt dat goed, zeker bij families. Ouders schamen zich vaak dood tegenover hun kinderen. Tegelijk willen ze hen niet tekort doen. Ik herinner mij een moeder die wekelijks met haar tienerdochter naar de Nieuwstraat trok. Voor haar was dat een belangrijk moeder-dochtermoment, en het was pijnlijk dat dat niet meer kon. We hebben met haar gezocht naar een nieuwe, minder dure activiteit voor hen twee."

Maar ook het gedrag van kredietverleners zoals winkelketens zou moeten veranderen, vindt Defossez. "De wetgeving is eigenlijk in orde, maar wordt niet strikt nageleefd. Winkels als Makro en Krëfel geven zonder verpinken kredieten van 3.000 euro. De overheid moet veel strenger controleren. Want wij zien hier het resultaat van die laksheid."

Er wordt alvast ook aan preventie gewerkt. "Met de Ateliers Consom'Acteurs bijvoorbeeld geven we vorming aan vooral jongeren om zich te wapenen tegen schulden. Via rollenspelen leren ze omgaan met situaties in bijvoorbeeld winkels die krediet geven. Er is bijzonder veel vraag naar."

Deze week belicht brusselnieuws.be elke dag een paar opvallende cijfers uit de Welzijnsbarometer 2011 van het Observatorium Gezondheid en Welzijn Brussel.