KVS & Raven Ruëll: Leven en werken van Leopold II

Michaël Bellon
© Agenda Magazine
12/09/2005
'Het leven en de werken van Leopold II' is een sleutelstuk in de geschiedenis van de KVS. Ooit werd het stuk van Hugo Claus op mysterieuze wijze uit het programma geschrapt, jaren later bezegelde de selectie van Raven Ruëlls versie voor het Theaterfestival 2003 de wederopstanding van de nieuwe KVS.

Pas nog gelezen in het vernieuwde BELvue! Museum naast het Koninklijk Paleis, waar u de uitstekende permanente tentoonstelling België van 1830 tot vandaag kan gaan bekijken: "Leopold II was niet geliefd, ook niet bij zijn eigen volk." Harde woorden van eminente historici op een plek die Leopold II zelf allure heeft gegeven. Dan geeft een mens al eens wat grandeur aan een land dat er verder zelden of nooit in geslaagd is te doen vergeten hoe klein het wel is, en dan lappen ze je zoiets.

Al even ondankbaar is de KVS. Het was toevallig daar dat Leopold II zijn eerste woordjes Nederlands sprak in een officiële toespraak. Hij deed dat in oktober 1887, twee weken na de opening van de schouwburg in de Lakensestraat (die in april 2006 heropent). En zie, wat krijgt hij meer dan honderd jaar later als dank? De KVS herneemt nog eens Het leven en de werken van Leopold II, 29 taferelen uit de Belgische Oudheid, het stuk van Hugo Claus uit 1969 dat de vorst met de lange baard in een kwaad daglicht stelt.

Handen af
Vreemd toch hoe moeilijk geschiedschrijvers het soms hebben om hun punt te maken. Blijkbaar moest er een kleine eeuw overheen gaan eer de achterkleinkinderen van de stoute vorst hun beschuldigingen echt durfden te uiten. In hetzelfde BELvue! Museum ligt een oud knipsel uit de Amerikaanse krant de New York American dat er geen enkele twijfel over laat bestaan dat de gruwelpraktijken van het regime van Leopold II in zijn persoonlijke Congo ook in 1904 al als dusdanig gepercipieerd werden. "Infamous cruelties", luidt de kop boven een aantal ontluisterende foto's van Congolezen met afgehakte ledematen. En toch is het pas geleden dat het standbeeld van de tweede koning der Belgen in Oostende uit protest aan de historische werkelijkheid werd aangepast door ook de zwarte die daarin figureert een hand af te hakken.

Daar tussenin zat dus Hugo Claus, die in 1968 ongevraagd geridderd werd in de Orde van Leopold II. Uit pure balorigheid en vanwege een ernstige allergie aan dergelijke koninklijke titels, loste hij zijn schuld af met een kritische burleske over Leopold en zijn entourage. Hij regisseerde het stuk zelf, maar een andere regie van KVS-directeur Vic De Ruyter zou ooit onder discrete druk van het koningshuis geschrapt zijn. En een storm heeft eens de tent achter de Albert I-kazerne aan de Zavel platgelegd waarin Leopold II net toch in première was gegaan. Sterke verhalen die alleen maar bevestigen hoe beladen het onderwerp was en is.

Demonisering voorbij
Al heb je dat gevoel helemaal niet als je de meest recente enscenering van de KVS bekijkt. Dramaturge Hildegard De Vuyst bewerkte de tekst die Raven Ruëll regisseerde. Claus had voor die bewerking de toestemming gegeven op voorwaarde dat wat overbleef "beter was dan Claus." Vooral waar de tekst en de regieaanwijzingen explicieter en theatraler waren dan vandaag gangbaar is, werd er ingegrepen. Meteen maken de makers ook een deel van onze achterstand op de geschiedenis goed door de demonisering van Leopold II aan anderen over te laten.

Acteur François Beukelaers die in het stuk de rollen van Leopold I en Livingstone voor zijn rekening neemt ziet het zo: "Leopold II is niet alleen een afrekening. Ik denk dat je niet alleen uit vernietigingsdrang een stuk kan schrijven. Er spreekt ook een fascinatie uit voor dat personage. Voor de weemoed, de melancholie en de hopeloze eenzaamheid van die man. Voor zijn obsessie voor veroveringen, bezittingen en vrouwen." De supercast met onder meer Koen De Graeve, Katrien De Ruysscher, Geert Van Rampelberg en Bruno Vanden Broecke als Leopold II heeft in ieder geval geen moeite om dat allemaal neer te zetten. Ze gebruiken daarvoor niet alleen ongemeen veel humor, maar zingen ook mooie liedjes.

:: "Het leven en de werken van Leopold II" van KVS en Raven Ruëll. KVS, Arduinkaai 7, 1000 Brussel - 02-210.11.00 - info@kvs.be
data: 13 en 14 september - 20.30 uur (met Franse ondertitels)
tickets: 15/10 euro

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Cultuurnieuws

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni