Van de doden niets goeds: Denis Debouvrie (1934-2008)

Zelden werd in de media zo hard geoordeeld over een dode als over Denis Debouvrie (74), die vorige week werd gevonden met overgesneden keel. Het feit dat hij tientallen panden in het Îlot Sacré bezat en de stormachtige relaties die hij onderhield met restaurantuitbaters, doen de wijk gonzen van de geruchten en speculaties.

Het vastgoedimperium van Debouvrie, 'de koning van de Beenhouwersstraat', was allesbehalve transparant. Veeleer ging het om een schimmig rijk vol halve afspraken, toekomstdromen, perfide machtsspelletjes en intimidatie. Zijn woelige privéleven en zijn zakelijke belangen waren sterk vervlochten.

Als Debouvrie in zijn zoektocht naar een partner of simpelweg wat gezelschap, weer eens gouden bergen beloofde, zwaaide hij met verblijfs- en werkvergunningen, een baan of een appartementje, uitzonderlijk zelfs met een eigen restaurant of een samenlevingscontract. Enkele kelners uit de wijk verzuchten nu: "Als ik op zijn avances was ingegaan, dan was ik nu steenrijk."

Ook het feit dat hij de eetcultuur in een van de meest bezongen wijken van Brussel naar de verdommenis heeft geholpen, wordt hem zwaar aangerekend. De Beenhouwersstraat werd een toeristenval, gemeden door iedereen die zich Brusselaar noemt. Klonen van elkaar, met steeds dezelfde spijskaart; oerklassieke Belgische gerechten bereid met een haast homogene Noord-Afrikaanse equipe. Toen de Stad Brussel een kwaliteitslabel verleende in de vorm van een schildje aan de gevel, vielen Debouvries restaurants systematisch uit de boot, berucht als ze waren om hun racoleur-activiteiten, een bankkaartenschandaal links en rechts,... "Hij was de doodgraver van de wijk en hij heeft gezaaid wat hij geoogst heeft," stelt een horecaondernemer die verschillende panden van Debouvrie huurde.

Wie genuanceerder over het slachtoffer spreekt, is Daniel Verhoeft van het 'diner-spectacle' Show Brasil en het restaurant Chez Stans (dat hij ook al huurde van de tycoon). "Debouvrie was een hypochondrische mythomaan," zegt Verhoeft, "maar hij was mijn vriend. Zijn wantrouwen en zijn gierigheid hadden enorme proporties aangenomen. Hij sliep een stuk in de dag, maar schuifelde als een uil elke nacht rond al zijn panden, bang voor inbraak, vandalisme of brandstichting. Hij was vijand nummer één van de dienst Stedenbouw. Maar de laatste tijd deed er zich een kentering voor: hij werd minder krampachtig, menselijker en serener. Hij zou een mooi appartementje kopen in plaats van het naargeestige kot waar hij woonde, en hij deed schuchtere pogingen om zijn gastronomische wandaden goed te maken. Zijn interesse voor het theater was ongeveinsd, en hij wou mee aan de basis liggen van de renaissance van de steak Nergal, of beter, het sausje met die naam, een typisch Brussels recept."

"Oké, hij gunde anderen, voormalige zakenpartners of privé­relaties, weinig. Maar - en dat wordt nooit benadrukt - zichzelf gunde hij ook niets," vervolgt Verhoeft. "De dag na de moord zou een verkoopscompromis van zes miljoen euro voor een rist gebouwen in de Schildknaapstraat getekend worden. Die had hij, als ik me goed herinner, overgenomen van de Zwitserse vennootschap Gans-Reudin."

Navraag bij het kadaster leert dat er een wirwar van vennootschappen en trapsgewijze constructies achter het rijk van Debouvrie schuilen. Of de onderste steen zal bovenkomen, is twijfelachtig. Maar de intrieste gebeurtenis opent misschien perspectieven op het gebied van het restaurantaanbod en de bescherming van het bouwkundig erfgoed in het Îlot Sacré. De moord op Debouvrie is het perfecte alibi voor controle-instanties allerhande om zijn boekhouding aan een grondig onderzoek te onderwerpen.

'De koning van de Beenhouwersstraat is dood,' blokletterde een krant. Wie als kroonprins opdaagt, is allerminst duidelijk. De complexe, controversiële persoonlijkheid van Debouvrie vormt zeker voer voor psychologen, maar ook cohorten juristen zullen er een vette k