Wet in de maak tegen hinderlijk lokken van klanten

Toeristen mijden hoe langer hoe meer de Beenhouwersstraat en omliggende, dat zegt althans de handelaarsvereniging Vrije Gemeente Ilot Sacré. Boosdoener zijn volgens secretaris Renato Serra de restauranthouders en kelners die toeristen aanklampen en zich niet storen aan reglementen en voorschriften. En de stad maar laten betijen, zo klaagt Serra. Intussen heeft kamerlid en voormalig burgemeester François-Xavier De Donnea (MR) een wetsvoorstel ingediend om het aanklampen van potentiële klanten via een federale wet te verbieden.

Het Îlot Sacré heeft een ernstig imagoprobleem, dat geeft Renato Serra in een brief van 22 juni 2004 aan burgemeester Freddy Thielemans (PS) en alle gemeenteraadsleden onomwonden toe. Een aantal restauranthouders en kelners klampt nietsvermoedende toeristen aan en 'overtuigt' hen om in hun restaurant te gaan eten. Daarbij gebeurt het meer dan eens dat de rekening veel hoger uitvalt dan de hongerige verwacht had. De restauranthouders die voorbijgangers aanklampen zijn bovendien vaak dezelfden die zich niet houden aan de regels voor het opstellen van de terrassen. Een kleine helft van de horeaca-uitbaters, die een charter van goed gedrag ondertekend hebben - het logo hangt aan hun gevel - ziet al deze praktijken met lede ogen aan.

De Vrije Gemeente verwijt de stad dat die niet optreedt. Er was wel een terrasreglement, maar daar heeft de Raad van State serieuze opmerkingen bij gemaakt. "Sindsdien voelen de overtreders zich straffeloos," zegt Serra, die eraan toevoegt dat ook de politie gewoon niet meer ingrijpt.
Volgens schepen van Toerisme en Handel Philippe Decloux (Ecolo), die op de jongste gemeenteraad gevraagd werd te reageren op Serra's brief, stelt de politie wel degelijk nog PV's op: meer dan dertig restaurants gingen deze zomer op de bon omdat ze zich niet hielden aan het terrasreglement. Vijf zetten zelfs een terras zonder toelating. Die krijgen binnenkort allemaal een brief met de dreiging dat de vergunning bij een volgende overtreding tijdelijk of zelfs definitief wordt ingetrokken. Maar sinds de opmerkingen van de Raad van State moet het schepencollege zich over iedere overtreding afzonderlijk buigen.

Het aanklampen van toeristen bestrijden is veel moeilijker. Decloux denkt erover het schepencollege voor te stellen zich tegen overtreders burgerlijke partij te stellen wegens geleden schade, dan moet het gerecht er wel gevolg aan geven. Dat er dertien PV's wegens aanklampen opgesteld werden, noemt Serra een lachertje. Ook wil Decloux dat de Beenhouwersstraat en belendende straten minder exclusief een restaurantbuurt worden, maar ook een woon- en winkelbuurt.
Tegen dat laatste heeft Serra niets, maar als het al lukt, dan gaat het jaren duren, zo zegt hij. Hij vreest dat veel bonafide eethuizen ondertussen de buurt verlaten zullen hebben. Om de plaag van het aanklampen kordaat aan te pakken hoeft volgens hem de stad Brussel alleen maar het reglement van de stad Brugge te kopiëren. Serra: "De stad Brugge heeft wel succes geboekt."

Brugge die Scone
"Het klopt," zegt schepen van Lokale Economie en Toerisme van Brugge Hilde Decleer (CD&V), dat het in het Venetië van het Noorden een paar jaar geleden ook van kwaad naar erger ging. Problemen waren er vooral op de Grote Markt, maar kelners die de Markt inruilden voor het Begijnhof leerden hun slechte manieren niet af, zodat het aanklampen ook buiten de Grote Markt een gewoonte dreigde te worden.
Decleer: "De bonafide restaurants kwamen me op een dag zeggen: als u er niet voor zorgt dat het aanklampen ophoudt, beginnen wij er ook mee: onze restaurants blijven leeg. Dat konden we niet over zijn kant laten gaan, het imago van de stad zou er te zeer onder lijden. De burgemeester heeft op een dag alle restaurants van de Grote Markt bijeengeroepen en in aanwezigheid van de politiecommissaris en mezelf gezegd waar het op stond."
Brugge voegde aan het terrasreglement een passage toe die uitdrukkelijk stelt dat aanklampen verboden is en verbond er ook straffen aan, gaande van een waarschuwing tot het intrekken van de toelating voor het opstellen van een terras. Decleer: "We hebben sinds het reglement in het voorjaar van 2003 van kracht is nog maar één sanctie moeten uitspreken."
Wat in Brugge kan moet in Brussel ook kunnen, zo redeneert de Vrije Gemeente Îlot Sacré. Maar is het zo eenvoudig? Speelt de schaalgrootte Brussel bijvoorbeeld geen parten? Decleer voegt er in ieder geval aan toe dat het hele reglement staat of valt met politiecontrole in uniform en in burger. Want behalve de terrassenvergunning intrekken, zo geeft Decleer toe, kan de stad niet veel doen. Op aanklampen staat een gevangenisstraf en één tot zeven dagen of een boete van 25 euro (!).
Omdat burgemeester en schepenen niet antwoordden op de brief van Serra - er ligt bijna vier maanden tussen de brief en de vragen in de gemeenteraad - heeft hij ook naar voormalig burgemeester en huidig kamerlid François Xavier de Donnea (MR) geschreven. Ook de Donnea heeft het probleem destijds niet de kop kunnen indrukken. Ook hij wou niet dat de Toeristische Informatie Brussel (TIB) toeristen de wijk aanbeval. De Donnea twijfelt net als Decloux aan de houdbaarheid van een gemeentelijk reglement en heeft een federaal wetsvoorstel ingediend dat aanklampen verbiedt.
Serra hoopt in ieder geval dat de relaties met de toeristische diensten binnenkort opnieuw vlot kunnen verlopen. De Vrije Gemeente Îlot Sacré hoopt voor het einde van de maand een horecagids uit te brengen met de lijst van restaurants die het charter ondertekend hebben. Serra: "We hopen dat de toeristische diensten de gids niet weigeren. Er zijn drie restaurants die ons charter (nog) niet ondertekend hebben, maar zich wel aan de regels houden. We hopen dat ze dat vooralsnog doen, dan kunnen ook zij in de gids vermeld worden."

Restaurantbuurt
De Afvaardiging voor de Ontwikkeling van de Stad, die het wonen in de stad bevordert, heeft ondertussen al aardig wat werk verzet: het aantal leegstaande verdiepingen boven winkels op de Grasmarkt en in de Koopliedenstraat belooft binnen afzienbare tijd aardig te verminderen. Ook die maken deel uit van het Îlot Sacré, maar of dat ook zal lukken in het hart van de wijk, de Beenhouwersstraat en belendende straten, is een ander paar mouwen.
Bij de aanvang van het project dat leegstaande bovenverdiepingen moet bestrijden, stelde de Afvaardiging al dat de Beenhouwersstraat moeilijk zou worden. Architecturaal cumuleren de panden in het hart van het Îlot Sacré te veel negatieve kenmerken, zoals het ontbreken van aparte ingangen voor de verdiepingen, smalle gevels en de onmogelijkheid om achterin toegangen te creëren.
Toch maar de vele onverlaten die voorbijgangers aanklampen door de politie laten aanpakken?