Âge d'Or: afwijken is de norm

Wat is 'nieuwe' cinema? Kunstenaars, historici en filmmakers hebben zich die vraag altijd gesteld en blijven ze ook stellen. Zo ook op Âge d'Or, een festival rond films die anders durven te zijn.

"I did it my way." Zo zou je het devies kunnen samenvatten van de meeste filmmakers wier werk op Âge d'Or wordt voorgesteld. Onderzoek naar beeldtaal, het exploreren van esthetische criteria, het aftasten en doorbreken van optische effecten... Eigenzinnig experimenteren, kortom, ver weg van de consumptiecinema: dat is de inspirerende drijfveer achter veel films die op dit prikkelende festival worden vertoond.

"De vrije schepping en het streven naar vernieuwing aanmoedigen," dat was ook het doel van het Koninklijk Belgisch Filmarchief toen het vanaf 1949 in het casino van Knokke-Heist het festival van de experimentele film organiseerde, het eerste festival ter wereld gewijd aan avant-gardecinema. Uit dat vermaarde evenement is het Âge d'Or-festival gegroeid – vernoemd naar de schandaalfilm van Buñuel en Dalí – dat nu aan zijn derde editie in een vernieuwde formule toe is.

Voor een uitstap naar de tijd van toen is er de première van EXPRMNTL, een erg boeiende docu van Brecht Debackere waarin wordt teruggeblikt op de illustere geschiedenis van het festival, een geesteskind van conservator Jacques Ledoux. Ludieke happenings als de verkiezing van een naakte Miss Experimentation, het protest van Duitse studenten tegen de agressie van het Amerikaanse imperialisme, de heibel omtrent het censureren van Jack Smiths shockorgasme Flaming creatures, met verhelderende interviews toe: Debackere biedt ons een mooie inkijk in de geest van het festival.

Maar de ziel ervan – met retrospectieven, een focus op de Aziatische experimentele cinema... – blijft toch de competitie met 22 films. Ook de films uit het nieuwe competitieve 'Impatience'-luik ogen avontuurlijk. Of ze nu irriteren, bezweren, subversief zijn of ongewoon, ze gaan allemaal heftig tekeer tegen de gevestigde ideeën van wat film hoort te zijn.

ÂGE D'OR
6 > 11/10, Cinematek, www.cinematek.be