Culinair Ontdekt: Seafood

Wanneer u dit leest is de “Seafood Expo” op de Heizel in volle gang. Het evenement is aan zijn 25ste editie toe. Dit is de grootste professionele beurs ter wereld voor vis, schaal- en schelpdieren. Zoals ik al vaker schreef: het evenement heeft de wereldhandel in visproducten grondig veranderd, maar ook de stad zelf is erdoor veranderd. Er strijken gedurende een kleine week 1.800 bedrijven neer uit 79 landen, en al die mensen (ze worden op 25.000 geschat) logeren ter plekke en moeten nog eten en uitgaan ook. De hotelsector en de taxibedrijven weten het wel!

Hoe is het met de visserij gesteld? In Europa gaat het helemaal goed. De Europese landen hebben, na decennia van “Ja, maar...” samen de beslissing genomen om zich alleen nog te baseren op de wetenschappelijke gegevens om vangstquota vast te leggen. Dat is uitstekend: geen politiek meer, maar feiten als basis van het beleid. Het gaat nu al jaren de goede kant uit: er zit meer pladijs in de Noordzee dan ooit eerder waargenomen. De haring kent recordvangsten, de kabeljauw is terug, iedereen blij. Ook de vervuiling daalt jaar na jaar.

Maar dan gebeuren er rare dingen. Ik was vorige maand In Zeeland voor de opening van het kreeftenseizoen. Wij journalisten werden er toegesproken door vissers die ons kwamen informeren over een nieuw probleem, de aanlandingsplicht (discard ban). Vissers moeten nu alle vis aanlanden die ze hebben gevangen, er mag niets meer overboord worden gegooid.

Het idee was nobel en komt van de Britten. Sterrenkok Hugh Fearnley-Whittingstall deed een oproep om geen goede vis meer weg te gooien. Minder bekende vissoorten moeten ook hun plek in de keuken vinden. En verder zijn vissers vaak verplicht om vis overboord te zetten wanneer hun quotum (de hoeveelheid van een bepaalde soort die hun boot mag vangen) overschreden is. Dat is inderdaad verspilling. Ook bij ons is er nu een beweging om met ‘mindere’ vissoorten te werken. Maar het is niet waar dat er goede vis wordt weggegooid. Alle vissoorten zijn tegenwoordig marktwaardig. In de visaflagen wordt er gekocht voor klanten tot in Barcelona en Milaan. En die lusten alles.

Maar Fearnleys nobele ideeën werden in Europese richtlijnen omgezet die zinloos, zelfs ridicuul zijn. Sinds begin dit jaar moet nu alle (alle) vis aan land gebracht worden, ook piepkleine, waardeloze en springlevende. Alleen beschermde soorten, zoals bepaalde haaien en roggen moeten worden teruggegooid, ook al zijn ze dood. Dat raakt kant noch wal. Dat was ook de bedoeiling niet.

Met de dood in het hart voeren de vissers al die ondermaatse vis aan, die vervolgens in beslag wordt genomen en vernietigd. De Europese politici hebben een mormel van een regel gecreëerd, waarvan de eerste bedoeling lijkt te zijn om de vissers te tergen. Vissers, die de laatste jaren al behoorlijk duurzaam waren gaan werken.

Vissers, en mensen zoals ik die regelmatig op een vissersboot staan, weten dat die teruggegooide vissen daarom niet zijn verloren. Heel wat dieren, vooral platvissen, leven nog vrolijk wanneer ze over boord worden gezet. Door ze te landen in de haven dienen ze noch de mens, noch de natuur. Ook de dode vis is nog voer voor vogels en zeedieren van aller aard. Onze Noordzeebodem is eeuwenlang ‘bemest’ met dode vis, dat heeft het huidige biotoop bepaald. De nieuwe regel verstoort dat evenwicht.

“Het is erger dan een misdaad”, zei ooit Joseph Fouché, Frans minister van Politie, “het is een fout.” We wachten nu allemaal tot andere politici deze waanzin doen stoppen. Ondertussen kunt u de vissers helpen door ook kleine vis te kopen. Droog ze goed af, haal ze door de bloem en frituur ze. Best lekker hoor. Smakelijk.