De hete filmherfst van Soko

De naar Los Angeles uitgeweken Française Soko zette haar muzikantenbestaan even op pauze voor hoofdrollen in twee films: het militaire meidendrama Voir du pays en La danseuse, het portret van danspionier Loïe Fuller. "Ik heb moeten leren feminien en gracieus te zijn. Dat was hard labeur."

Met haar tweede album My dreams dictate my reality snoerde Soko de mond van ieder die haar een eendagsvlieg noemde na de virale hit 'I'll kill her'. Een eendagsvlieg is Soko, kort voor Stéphanie Sokolinski, nooit geweest. Eendagsvliegen vliegen niet op hun zestiende het ouderlijke huis in Bordeaux uit om te gaan zingen en acteren. Eendagsvliegen blikken veertien jaar later niet terug op twee albums en een deftige filmografie. Die vulde Soko dit jaar aan met twee hoofdrollen in films die de selectie van het Festival van Cannes haalden: Voir du pays en La danseuse, het levensverhaal van Loïe Fuller, een Amerikaanse danseres die eind negentiende eeuw furore maakte in de Folies Bergère.

Ik kende je als muzikante en actrice. Ik wist niet dat je ook kan dansen. Of zien we een doublure aan het werk?
Soko: Ik had geen doublure. (Lacht) Ik trainde twee maanden lang zeven uur per dag. Dat was de enige manier om echt te begrijpen hoe het voelt om Loïe Fuller te zijn. Ik hou er niet van om de dingen maar half te doen. Als ik mijn muzikantenbestaan even on hold zet voor een project, dan moet het wel de moeite zijn. Dan wil ik uitgedaagd worden en nieuwe zaken leren. In dit geval was er wel héél erg veel te leren, want ik ben totaal géén danseres. (Lacht) Ik moest licht, feminien en gracieus proberen te zijn. Dat was hard labeur. Maar alles is mogelijk, als de passie en de werklust maar groot genoeg zijn.

Kende jij Loïe Fuller voor je aan La danseuse begon?
Soko: Neen. Regisseuse Stéphanie Di Giusto schreef de rol speciaal voor mij. Dat was het mooiste verjaardagsgeschenk ter wereld – ik vierde mijn dertigste verjaardag op de filmset. Fullers leven heeft me enorm geraakt. Ze was niet alleen een pionier in de dans. Met haar uitvindingen revolutioneerde ze de danswereld. Ze blonk ook uit in scenografie, kostumering en belichting. Ze was de eerste om met elektrisch licht en kleur te spelen. Ze experimenteerde met uranium. Haar passie voor kunst was onbegrensd.

Hoe komt het dan dat je haar niet kende?
Soko: Omdat het honderd jaar geleden is en we enkel de strafste personages herdenken. Haar carrière werd overvleugeld door de komst van Isadora Duncan. Duncans dans was veel lichter, vloeiender, sensueler en kaler. Mensen hadden ook nog nooit een vrouw gezien die zich zo vrij voelde in haar lichaam als zij. Loïe Fuller was allesbehalve zo. Zij verborg zich achter haar sluiers en liet zich niet opmerken. Ze vond het niet nodig om als privépersoon te bestaan, zolang haar kunst maar bestond. Ze weigerde ook om zich te laten filmen. Ze wilde niet dat cinema aan de magie van haar dans raakte. Wij hebben ons voor de reconstructie moeten baseren op schrijfsels, schema's, schetsen en de films waarin haar vele imitatrices dansen.

Die dansscènes in La danseuse zijn zeer fysiek en visueel overweldigend. Schrok je toen je jezelf voor het eerst op het grote scherm zag dansen?
Soko: Ik was ontzettend boos toen ik mijn dansscène voor het eerst zag. Ik liep huilend naar Stéphanie Di Giusto. "Waarom heb je er zoveel speciale effecten aan toegevoegd? Heb ik dan zo slecht gedanst?" "Ben je gek?" antwoordde ze. "Het is jouw dans, jouw performance. We zien jouw kleed door de lucht klieven? Wat je ziet is het effect van de belichting, de mise-en-scène en de beeldvoering. Speciale effecten zijn er helemaal niet aan te pas gekomen." Stéphanie Di Giusto wou de dans niet zoals gebruikelijk in beeld brengen, maar filmde me alsof ik een bokser was. Dat past wel. Fuller was één brok passie, volharding en perfectionisme. Ze deed er alles aan om haar dromen te realiseren. En dat lukt alleen maar als je jezelf in gevaar brengt.

In Voir du pays speel je een jonge militair die antichambreert na een missie in Afghanistan. Ik veronderstel dat je ook met dat personage geen uitstaans hebt.
Soko: Inderdaad. Hoe verder een personage van mij af staat, hoe beter. Ik ben zeer tevreden over het leven waar ik voor gekozen heb. Ik heb helemaal geen zin om in de cinema een valse versie van mezelf te laten zien of me te onderwerpen aan het beeld dat men van me heeft. Ik wil in de film nieuwe milieus ontdekken. Ervaren hoe een vrouw in het leger zich voelt, is daar een goed voorbeeld van.

In muziek doe je net het omgekeerde: daar ben je bijzonder openhartig en persoonlijk.
Soko: Ik kan gewoon niet anders. Ik besta als persoon om mijn muziek te doen bestaan. Ik voed mijn muziek met al mijn ervaringen en emoties. Voor een filmcamera ben ik helemaal mezelf niet. In mijn muziekvideo's, tijdens een concert of op mijn albums ben ik wél helemaal mezelf.



Ben je een muzikante met een filmcarrière of een actrice met een zangcarrière?
Soko: Muziek en film zijn voor mij van even vitaal belang als eten en slapen. Maar je kan niet tegelijkertijd eten en slapen. Ik ben enkel met film bezig of enkel met muziek. Ik vind het fijn om ten dienste te staan van iemand met een verhaal, ik vind het fantastisch om nauw samen te werken met een volledige filmploeg. Maar na afloop van een filmproject brand ik van verlangen om weer muziek te maken. Ik heb het ook nodig om me terug te trekken in mijn wereld, in mijn luchtbel en muziek te maken waarin ik mijn verhalen vertel.

Gun je je wel eens de tijd om niets te doen?
Soko: Neen. Ik wil nu zo snel mogelijk terug naar New York om de opnames van mijn derde album af te werken. Ik vind creëren veel en veel te leuk. Waarom zou ik afzien van wat me zo gelukkig maakt? Ik ben op mijn zestiende thuis vertrokken om films en muziek te kunnen maken. Ik heb nooit anders gedaan. En ik doe gráág te veel. Dat maakt me blij.

LA DANSEUSE
FR, BE, 2016, dir.: Stéphanie Di Giusto, act.: Soko, Gaspard Ulliel, Lily-Rose Depp, 108 min.