Luc Sante te gast in Passa Porta. Een portret.

Luc Sante is geboren in Verviers, opgeschoten in New Jersey, en volkomen volgroeid in versies van New York en Parijs die intussen onder enkele lagen geschiedenis en ruimtelijke dwalingen zijn verstopt. De hort op met een thuisloze.

"I can't in any way be conclusive about what made me. All I can do is to reconstruct the site, and imagine the factory at work," klinkt het in The factory of facts, het bijzonder smakelijke autobiografische boek waarmee Luc Sante aan het flaneren slaat in zijn eigen geschiedenis. Wat de schrijver, criticus, vertaler en lesgever schrijven en geschiedenis van de fotografie daarmee van de band doet rollen, is een portret dat een mooie inkijk biedt in de wording van de nieuwsgierige ziel die uiteindelijk met ronduit verbluffende immersieve stadsgeschiedenissen als Low life en The other Paris op de proppen zou komen. Zo zien we bijvoorbeeld hoe de jongen, geboren in 1954 in het industriële Verviers, maar door de sluiting van de fabriek waar zijn vader werkte, geëmigreerd naar de Verenigde Staten, strijdt met zijn schijnbaar heimatloze bestaan tussen twee thuizen. Tot het besef doordringt dat wat verloren leek, misschien alleen maar verborgen is. En het graven kan beginnen.

Voor Sante is het verleden "always in flux, surviving not in icily dust-free façade restorations but as a dynamic undercurrent," zo luidt het in The other Paris. Het is meteen de reden waarom in dat boek de schrijver zich niet met het kruim maar het schuim van de maatschappij inlaat, er niet de grote verhalen op na slaat maar de loep op de kleine letters richt, in de hoop de stad achter de boenwas terug te vinden. Net als in Low life overigens, de tocht door de verdwenen onderbuik van Lower Manhattan, die hem, na een periode als medewerker bij Strand Book Store, assistent van een fotograaf en postbediende bij The New York Review of Books, heel wat erkenning als schrijver en een plek als 'historisch consulent' op de set van Martin Scorsese's Gangs of New York opleverde. We begrijpen waarom: veel dichter bij een ooggetuigenverslag kom je niet zonder teletijdmachine. Of zoals Jim Jarmusch, zijn compagnon de route doorheen het New York van de jaren 1970 en '80 het zegt: "Luc channels ghosts: he's able to imagine and mentally reconstruct events and places from the past and weave them into stories."

Het is misschien die unieke tussenstaat, die vrijheid van de thuisloze, in ruimte én in tijd, die hem vatbaar maakt voor de gelaagdheid van de wereld. "The future is a threat or a sales pitch, the present flies around you like the landscape as seen from a moving car, but the past is what you stand on, lean against, breathe in." De culturele topograaf benadert het verleden met oog voor wat leeft, wat strijdt voor dat leven, zich uit de slag trekt en puurt daar op prikkelende, erudiete wijze poëzie uit, die kan dienen in het heden: "Only from within the past can I appreciate the present, which is all things considered a dispiriting place to live."

Meet the author: Luc Sante, 20/9, 20.00, Passa Porta