De crimefighter in Julien Moinil: 'Het alfamannetje dat zich niet laat imponeren'

'De Brusselse procureur Julien Moinil heeft in korte tijd al iets klaargespeeld dat veel van zijn voorgangers niet gelukte: hij herstelde bij sommigen voor het eerst voorzichtig het geloof in justitie.' Dat schrijft BRUZZ-redacteur Maarten Goethals in het edito van deze week.

De Batman van Brussel. Acht maanden na zijn aanstelling doet Julien Moinil zijn bijnaam alle eer aan, hoewel die ook wat overdreven lijkt: de nieuwe procureur loopt vooralsnog niet rond in een modern zwart harnas met dure wapensnufjes. En in tegenstelling tot de fictieve crimefighter van Gotham City opereert Moinil in het hart van justitie, en niet in de marge of de schaduw ervan. Niettemin vertonen de twee wel dezelfde intensiteit qua overtuiging en ambitie. En zowel Bruce Wayne als Moinil werkt blijkbaar tot een kot in de nacht, zo blijkt uit een profiel verderop in het magazine.

Maar alle gekheid op een stokje: feitelijk gaat het om iets ernstigs. Met Moinil aan het roer waait een nieuwe wind door het parket van Brussel. Hij wil de drugsbendes opjagen die van bepaalde wijken rivaliserende narcostaten maken; hij wil het wapengeweld op straat terugdringen, en hij wil iedereen verantwoordelijk voor drugshandel en criminele activiteiten achter slot en grendel. Om de omvang van die opdracht te schetsen: volgens zijn berekeningen zijn meer dan zeshonderd mensen actief in de georganiseerde misdaad in Brussel, met potentieel “duizenden arbeidskrachten,” aldus de procureur vorige week dinsdag op een persconferentie waar hij tekst en uitleg gaf over de golf aan schietincidenten tijdens de zomer.

In een normaal functionerend land, met een normaal functionerend justitieapparaat, zou een dergelijke ambitie niet mogen opvallen: de veiligheid van burgers garanderen door misdrijven op te sporen en te vervolgen, hoort tot de kernopdracht van het Openbaar Ministerie. Het is het minimum minimorum qua ambitie. Maar in België maakt de ijver van Moinil blijkbaar indruk.

Hoe komt dat?

Hij lijkt vooreerst niet gehinderd door communautaire besognes. Brussel kampt met een veiligheidsprobleem en dat overstijgt het onderscheid tussen Franstalig en Nederlandstalig. Moinil belichaamt die pragmatische aanpak, ook in zijn directe communicatie die niets of niemand spaart.

Wat hem ook helpt: de politiek volgt. Weliswaar schoorvoetend, strompelend, maar toch finaal in zijn richting. Links en rechts willen de straten opkuisen, en tonen zich bereid om extra financiering te vinden en om taboes te splijten die lange tijd een efficiënt veiligheidsapparaat in de weg stonden, zoals de eenmaking van de zes politiezones van Brussel.

Maar het belangrijkste van al: als trekker van het succesvolle Sky ECC-proces, een Europees onderzoek dat leidde tot de berechtiging van 124 drugscriminelen, brengt Moinil een nieuwe attitude binnen. Die van doordouwer, winnaar, van het alfamannetje dat zich niet laat imponeren, met alle persoonlijke risico’s van dien – Moinil krijgt sinds enkele maanden politiebescherming na bedreigingen uit het drugsmilieu. Het bewijst de zenuwachtigheid van de kartels.

Of zijn aanpak zal renderen, moet nog blijken. Zoals hij zelf zegt, moet hij een achterstand van tien tot twintig jaar ‘laksisme’ wegwerken – een argument dat hij voorlopig nog legitiem kan inroepen. Maar op den duur verwacht de Brusselaar concreet en duurzaam resultaat, hoe complex ook het probleem. Het aantal drugs- en schietincidenten minderen gaat om meer dan alleen maar repressie en speurwerk: het behelst tegelijk een bredere maatschappelijke en sociaaleconomische aanpak, en dat overstijgt zijn bevoegdheden. Maar het begint en eindigt wel vaak op straat.

Toch heeft Moinil in korte tijd al iets klaargespeeld dat veel van zijn voorgangers niet gelukte: hij herstelde bij sommigen voor het eerst voorzichtig het geloof in justitie. Kan het dan toch, een gerechtsapparaat met de juiste prioriteiten? In die zin lijkt hij wél een beetje op Bruce Wayne: “It’s not who I am underneath, but what I do that defines me.”