Onze cultuurtips: van Beethoven-marathon in Flagey tot koortsdroom in iMAL

BRUZZ serveert de beste cultuurtips voor de hoofdstad. Enkele niet te missen afspraken deze week: het startschot van een Beethoven-marahton door Boris Giltburg, De Godin van kleine dingen in Bozar, een koortsdroom in het Molenbeekse kunstenlab iMAL en Mac DeMarco die terug is - in het Koninklijk Circus.

Klassiek

BORIS DOET BEETHOVEN

2027 ligt nog een eind in de toekomst, maar het tweehonderdste sterfjaar van Ludwig van Beethoven doet muzikanten nu al uit de startblokken schieten. Boris Giltburg wil tegen dat jubileum namelijk alle 32 pianosonates van de Duitse componist live uitvoeren in Flagey, en er zijn best wat concerten nodig om die tijdslimiet te halen. Zijn marathon loopt niet chronologisch, maar beginnen doet hij wel met nummer één.

• BORIS GILTBURG: BEETHOVEN SONATAS CYCLE 25 & 26/10, 20 & 23/11, Flagey, flagey.be

ENIGMAATJES

Maten, makkers, muziek. In zijn Enigmavariaties schetst Edward Elgar zijn vrouw, zijn dichtste vrienden en, aan het einde, ook zichzelf in de partituur. Iets voorbij halfweg ligt het beroemde ‘Nimrod’-deel, opgedragen aan de uitgever die de componist door zijn grootste creatieve crisissen heeft geloodst. Alsof één zo’n klapstuk nog niet volstaat, krijg je er het Vioolconcerto van Jean Sibelius bovenop.

• BRUSSELS PHILHARMONIC: MATINEE: ENIGMA VARIATIONS 24/10, Flagey, flagey.be

RENOVATIEWERKEN

De werken aan de kunstcampus van dansschool P.A.R.T.S. en muziekensemble Ictus in de Van Volxemlaan in Vorst zitten er bijna op. De bedoeling is om weer meer concerten in die thuishaven te organiseren. Deze week zwaaien de deuren al een eerste keer open. Componiste Laure M. Hiendl, electronicaduo Die Morde (Cédric Dambrain en Yannick Franck) en Belgische performer Esther Coorevits worden geïnviteerd om de studio (opnieuw) in te wijden.

• ICTUS INVITES... 29/10, Ictus Studio, ictus.be

Pop & Jazz

CULTHELD KLOKT AF

De Amerikaans-Canadese singer-songwriter Beverly Glenn-Copeland bleef decennialang onder de radar en kreeg pas erkenning als late zestiger. Zijn album Keyboard fantasies uit 1986, een visionaire mix van ambient, spirituele jazz en elektronica, groeide dankzij een nieuwe generatie hippe bewonderaars als Blood Orange en Bon Iver uit tot een cultklassieker. Nadat bij de 81-jarige artiest vorig jaar dementie werd vastgesteld, trekt hij nog een laatste keer op tournee.

• BEVERLY GLENN-COPELAND 29/10, KVS BOL, kvs.be

MAC IS BACK

De voorbije jaren deden er geruchten de ronde dat de Canadese slacker-koning Mac DeMarco er finaal mee zou ophouden. Hij liet enkel van zich horen met instrumentale tracks – op de compilatie One Wayne G uit 2023 waren dat er dan wel 199, goed voor negen uur luisterplezier. Deze zomer keerde hij dan toch terug met het even droge als dromerige, ietwat gezapige album Guitar. Benieuwd of hij live zijn geniale gekte terugvindt.

• MAC DEMARCO 5/11, Koninklijk Circus, cirque-royal-bruxelles.be

SMAAKMAKER

De Botanique lanceerde vorig jaar met succes een slanke, drie dagen durende najaarseditie van zijn lentefestival Les Nuits. Het muzikale baken in de Brusselse Kruidtuin gaat op dat elan door met een smaakmaker gevuld met onder meer de Amerikaanse genderbender Perfume Genius, neofolktalent Annahstasia, lawaaimakers Sun O⸩ ), postpunks Heartworms, de romantische landschapsschilder Milan W. en de jazzvrijbuiters van Schntzl.

• LES NUITS WEEKENDER 31/10 > 2/11, Botanique, botanique.be

Expo

VRIJHEID EN HELING

Na bijna twintig jaar afwezigheid keert Everlyn Nicodemus door de grote poort terug naar Brussel: met een overzichtsexpo in Wiels. In Black bird toont de in Tanzania geboren kunstenares, die een hele tijd in Brussel woonde en pas enkele jaren geleden werd ‘ontdekt’ door een Londense galerist, hoe ze al veertig jaar haar ervaringen met racisme, trauma en onderdrukking omzet in poëtische doeken die vrijheid en heling geleiden.

• EVERLYN NICODEMUS: BLACK BIRD 25/10 > 1/2, Wiels, wiels.org

HOOP EN KOORTSDROOM

Het Molenbeekse kunstenlab iMAL, dat recent nog werd bekroond met een Ultima voor digitale kunst, slaat de handen in elkaar met Europalia España voor een expo van Félix Luque Sánchez. De Spaans-Belgische kunstenaar is geen vreemde voor het huis, noch voor de verkenning van de complexe relatie tussen mens en technologie die iMAL voortstuwt. Middels robotica, fotografie, sculptuur, film, muziek en performance duikt hij in onze angsten en verwachtingen.

• LA SOCIÉTÉ AUTOMATIQUE 6/11 > 15/2, iMAL, imal.org

VERLEDEN EN TOEKOMST

Bijna veertig jaar nadat de Luiks-Brusselse schilder Gaston Bertrand zelf zijn Fondation oprichtte en 31 jaar na zijn overlijden verruilt die stichting het huis van de kunstenaar voor een exporuimte in Vorst, vanuit de ambitie zijn werk breed toegankelijk te maken. Michel Mouffe, laureaat van de tiende Prijs Gaston Bertrand, mag de ruimte inwijden.

• OPENING ESPACE GASTON BERTRAND 6/11, Espace Gaston Bertrand, fondation-gaston-bertrand.be
• PRIJS GASTON BERTRAND 2025: MICHEL MOUFFE 7/11 > 21/12, Espace Gaston Bertrand, fondation-gaston-bertrand.be

Literatuur

GODIN VAN KLEINE DINGEN

Met haar debuutroman De God van kleine dingen had de Indiase auteur Arundhati Roy in 1997 meteen een wereldwijde hit én een Booker Prize te pakken. In de jaren die volgden, ontpopte ze zich behalve als schrijver ook steeds meer als toonaangevende stem van verzet en solidariteit, met in 2024 de PEN Pinter Prize tot gevolg. Bozar haalt haar naar Brussel voor de voorstelling van haar memoires: Mother Mary comes to me.

• MEET THE WRITER: ARUNDHATI ROY 31/10, Bozar, bozar.be

NIEUW LEESVOER

Passa Porta lanceert deze herfst een gloednieuw avondvullend boekenprogramma. In ‘Verschijningen’ ontvangt gastvrouw Jelle Van Riet telkens enkele schrijvers, vertalers en andere verhalenvertellers die nieuw werk de wereld in gooien. De eerste aflevering serveert leesvoer van Peter Buwalda (De jaknikker), Heleen Debruyne (Aline), Luk Van Haute (Trein naar Kamakura) en Wout Vermijs (Werveling).

• VERSCHIJNINGEN: GEZICHTEN EN GEDAANTES VAN DE NIEUWE LITERATUUR 5/11, Passa Porta, passaporta.be

MYTHISCHE WATERPRET

Sinds drie jaar is de leviathan niet enkel een mythisch watermonster, maar ook de naam van een boekhandel in Sint-Gillis, die de onafhankelijke stripscene een bijzonder warm hart toedraagt. Om zijn derde verjaardag te vieren, prepareert Le Léviathan op 24/10 een gevarieerd buffet met een signeersessie door Aniss El Hamouri (Ils brûlent II), een bingosessie met Maïa Hamilcaro-Berlin en dj-sets van Exaheva en Thomaslovefashionverviers.

• LE LÉVIATHAN A 3 ANS 24/10, Le Léviathan, Instagram: le.leviathan

Podium

KVS GEKRAAKT

Het Molenbeekse theatercollectief Ras El Hanout neemt voor zijn vijftiende verjaardag een week lang de KVS over, met liefst zeven producties. De succesmonologen Replay, À la prochaine, mama en Ma Andi Mangoul (je n’ai rien à dire), waarin artistiek leider Mohamed Salim Haouach kookt, staan op het programma. Maar ook nieuw werk over Srebrenica, een roadtrip van Brussel naar Mekka, een duik in het leven van een familie van Marokkaanse origine en Qui cherche, die vindt.

• TAKEOVER RAS EL HANOUT 1 > 8/11, KVS BOX, kvs.be

GRIMMIG

Je had vast al gehoord dat sprookjes als Sneeuwwitje, Assepoester en Doornroosje niet gewoon verhaaltjes voor het slapengaan zijn, maar gelaagde parabels vol psychologisch geweld en morele boodschappen. De Zwitserse auteur Robert Walser (1878-1956) bewerkte de sprookjes van de gebroeders Grimm al eens. Het slimme en geestige gezelschap Tibaldus woelt ook die variaties nog eens om.

• TIBALDUS: FAIRY TALES 3/11, Theater 1150, kunstencultuur.woluwe1150.be

KNUSSE KOMMER

Twee huilende clowns ontvoeren een groep kinderen om hun de geschiedenis te vertellen van een door fascisme en klimaatverandering geteisterde planeet, waar de doden in de meerderheid zijn, en de verlangens van de resterende lichamen worden geplunderd en gebotteld. Verruil de kommer en kwel van de buitenwereld even voor de knusse weldaad van het theater.

• RODRIGO BATISTA: KIDNAPPED: A TRAINING GROUND FOR THE BRUTALITY THAT IS COMING 6 & 7/11, Beursschouwburg, beursschouwburg.be

Film

GRIMLACH

Yorgos Lanthimos doet zijn reputatie van ‘gekste der Grieken’ alle eer aan. In de soms wrede satire Bugonia ontvoeren twee complotdenkers de CEO van een farmagigant, omdat ze tot een buitenaards ras behoort met slechte bedoelingen. Een even kale als geweldige Emma Stone bijt fel van zich af. Lanthimos ontmaskert de mens met humor, perversie en scherpte als volstrekt incapabel om de wereld te redden. Gruw en lach.

• BUGONIA US, dir.: Yorgos Lanthimos, act.: Emma Stone, Jesse Plemons, Aidan Delbis, release: 29/10

VOETBAL EN VROUWEN

In Queer Palm-winnaar La petite dernière portretteert de onvolprezen actrice en regisseuse Hafsia Herzi een jonge moslima die liever voetbalt dan kokkerelt met haar moeder en oudere zussen. Fatima achterhaalt dat ze op vrouwen valt, ontdekt een nieuwe wereld tijdens haar studies filosofie in Parijs en is niet bereid om haar geloof op te geven. Het Festival van Cannes kroonde de van straat geplukte Nadia Melliti tot beste actrice.

• LA PETITE DERNIÈRE FR, dir.: Hafsia Herzi, act.: Nadia Melliti, Ji-Min Park, release: 22/10

DE IJSBERG

De films die het jonge grut in de cinema krijgt voorgezet zijn slechts het topje van de ijsberg. Een prachtkans om van zoveel meer te proeven is Filem’On, het festival voor jonge filmfans. Kirikou en Het Molletje zijn blijvers. Veelbelovend is Fantastique van de Nederlands-Brusselse Marjolijn Prins. Die docu volgt de 14-jarige Fanta, die in Guinee een evenwicht zoekt tussen school, de zorg voor haar zieke moeder en haar acrobatendroom.

• FILEM’ON > 5/11, verschillende locaties, filemon.be