De LEZ werpt zijn vruchten af: luchtvervuiling in Brussel is flink gedaald

Tussen 2018 en 2024 is de luchtvervuiling sterk afgenomen in het Brussels Gewest, dankzij de lage-emissiezone. Dat blijkt uit een evaluatie door Leefmilieu Brussel. “De concentratie van stikstofoxiden is met meer dan de helft afgenomen.”

De concentratie aan stikstofoxiden, fijnstof en zwarte koolstof in de lucht is sterk gedaald. Dat komt doordat het wagenpark dat in Brussel rondrijdt, in die termijn snel is gemoderniseerd. Leefmilieu Brussel stelt dat de invoering van de lage-emissiezone (LEZ) in 2018 daarbij een belangrijke rol heeft gespeeld. Die conclusie maakt Leefmilieu Brussel in de evaluatie van de LEZ die dinsdag is gepubliceerd.

“De LEZ leidt tot een snellere aanpassing van het type voertuigen", zo stelt het rapport. “Zo draagt die bij tot de verbetering van de luchtkwaliteit en beschermt de zone de gezondheid van de Brusselaars.”

55 procent

“Het wegverkeer is namelijk de voornaamste bron van stikstofoxiden (NOx) en de op één na grootste van fijnstofuitstoot in de hoofdstad. Sinds de invoering van de LEZ, is de uitstoot van NOx met 55 procent afgenomen, die van fijnstof met 33 procent, en die van zwarte koolstof met 62 procent.” "De concentratie van NO₂ is tussen 2018 en 2024 met ongeveer 45 procent gedaald langs de drukst bereden assen.”

Lees verder onder het radio-interview.

Volgens Leefmilieu Brussel heeft de opmars van elektrische auto's daarbij een belangrijke rol gespeeld. “Begin 2025 bestond het wagenpark in Brussel voor 8 procent uit volledig elektrische wagens. De elektrificatie is vooral uitgesproken bij bedrijfswagens. In 2024 waren die goed voor meer dan een kwart van de inschrijvingen in België.”

Het regionaal milieuagentschap verwacht dat het aantal elektrische wagens nog zal groeien door de toename van het aantal laadpalen in Brussel, en het komende Europese verbod op verbrandingsmotoren in 2035.

Stikstofdioxide

Naast positieve vaststellingen, waarschuwt het rapport dat luchtvervuiling nog steeds een groot probleem is. Volgens metingen worden de huidige Europese normen voor de meeste vormen van luchtvervuiling in Brussel wel gehaald, al is dat niet overal het geval voor NO₂. Dat gas zorgt voor geïrriteerde luchtwegen, kan astma en luchtweginfecties verergeren en blootstelling op langere termijn kan leiden tot chronische longaandoeningen.

Luchtvervuiling blijft een bedreiging voor de gezondheid, zo klinkt het bij Leefmilieu. “Volgens de recentste cijfers heeft luchtvervuiling in 2024 meer dan 4.000 vroegtijdige overlijdens veroorzaakt in België: 4.102 sterfgevallen zijn te wijten aan blootstelling aan fijnstof (PM2.5), 1.264 aan blootstelling aan stikstofdioxide (NO2), en 2.570 aan blootstelling aan ozon (O3).”

Er komen daarom strengere Europese normen aan in 2030, en de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn nog strikter. Om daaraan te voldoen zal Brussel nog een inspanning moeten leveren.

29.000 voertuigen

Ten slotte benadrukt het rapport van Leefmilieu het belang van de verstrenging van de LEZ voor de volksgezondheid. “De voertuigen die in de laatste fase geweerd worden, zijn verantwoordelijk voor meer dan 40 procent van de NOx-uitstoot van het vervoer in Brussel.”

Het gaat concreet om alle voertuigen met een dieselmotor euronorm 5, benzinevoertuigen met euronorm 2 en motorfietsen op benzine die niet minstens aan de euronorm 3 voldoen. Die categorie omvat 8 procent van het wagenpark dat momenteel in Brussel rondrijdt, ongeveer 240.000 voertuigen per kwartaal, waarvan 29.000 zijn ingeschreven in het gewest zelf.

De invoering van die fase werd in oktober 2024 aanvankelijk met twee jaar uitgesteld, maar het Grondwettelijk Hof schorste dat besluit. Tot 1 januari geldt er wel een overgangsperiode, waarbij bestuurders tijd krijgen om zich aan te passen. Daarna volgen waarschuwingen en een boete bij een tweede overtreding.