Nizar Trabelsi op vrije voeten: 'Begin van een lang proces van reconstructie'

Nizar Trabelsi is opnieuw een vrij man. De gewezen Tunesische voetballer, die sinds zijn terugkeer uit de Verenigde Staten op 8 augustus vastzat in het gesloten centrum voor illegalen in Merksplas, mocht woensdagavond het centrum verlaten.

Eerder op de dag had het Hof van Cassatie de cassatieberoepen verworpen die de Belgische staat had ingesteld tegen de beslissingen van de Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling (KI) om Trabelsi vrij te laten.

Aangezien de cassatieberoepen verworpen zijn, had de Belgische staat geen enkele wettelijke basis meer om Trabelsi nog langer vast te houden.

Uitlevering

Trabelsi werd in 2004 in België tot een gevangenisstraf van tien jaar veroordeeld omdat hij een aanslag wilde plegen op de militaire basis van Kleine-Brogel. Hij zat die straf volledig uit en werd in 2013, ondanks een uitdrukkelijk verbod van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), uitgeleverd aan de Verenigde Staten, waar hij opnieuw berecht zou worden voor dezelfde feiten.

Daar werd hij in 2023 echter vrijgesproken door een Amerikaanse rechtbank, waarna Trabelsi pas na een lange juridische strijd op 8 augustus van dit jaar aan België werd overgeleverd. Hier kreeg hij van de Dienst Vreemdelingenzaken meteen een bevel om het grondgebied te verlaten, maar dat bevel werd door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV) ingetrokken. Ook een tweede bevel om het grondgebied te verlaten, dat op 25 augustus werd betekend, werd door de RVV geschorst.

Zowel de Brusselse raadkamer als de kamer van inbeschuldigingstelling (KI) beslisten op 9 en 16 september dat Trabelsi moest worden vrijgelaten. De Belgische staat tekende cassatieberoep aan tegen die beslissingen, maar volgens het Hof van Cassatie zijn er geen gronden om de arresten te verbreken.

'Einde van een calvarietocht'

“Deze vrijlating betekent het einde van een calvarietocht van 25 jaar opsluiting, en het begin van een lang parcours van reconstructie,” reageert Trabelsi’s advocaat, meester Julien Hardy.

Volgens de advocaat heeft zijn cliënt dringend nood aan medische begeleiding. “Meneer Trabelsi voelt geen enkele wrok tegenover de Belgische samenleving. Hij hoopt enkel te kunnen herstellen en op een dag terug te keren naar Tunesië, maar niet voordat hij de zekerheid heeft dat hij daar niet zal gefolterd worden.”

Hardy wijst erop dat zowel Amerikaanse als Belgische rechters eerder hadden vastgesteld dat Trabelsi bij een eventuele terugkeer naar Tunesië een reëel risico loopt op foltering. “Mevrouw de minister heeft geen enkele garantie kunnen bekomen dat dit niet het geval zou zijn. Niet gefolterd worden is geen privilege, maar een fundamenteel recht in onze democratische samenlevingen.”

'Rechtelijke muur'

Minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) reageert "met grote bezorgdheid en frustratie" op de uitspraak van het Hof van Cassatie. "We hebben alles geprobeerd om Nizar Trabelsi in het gesloten centrum te houden met oog op verwijdering naar Tunesië, maar we botsen op een rechtelijke muur", zegt zij.

De minister beklemtoont dat ze, met de cassatieberoepen, alle mogelijke juridische middelen heeft uitgeput om Trabelsi vast te houden. Maar de uitspraak van Cassatie laat haar geen andere optie dan zijn vasthouding stop te zetten. "Als minister ben ik aan handen en voeten gebonden: de rechtelijke uitspraken laten mij niet toe om hem langer vast te houden of naar zijn land van herkomst terug te sturen."

In het persbericht klinkt het dat een effectieve verwijdering momenteel onmogelijk is, "in afwachting van onder andere zijn identificatie door Tunesië", maar het gaan en staan van Trabelsi zal "nauwgezet opgevolgd worden door de veiligheidsdiensten". "We willen uiteraard voorkomen dat de man in afwachting van zijn terugkeer naar Tunesië opnieuw een bedreiging vormt voor de bevolking. Tegelijk houden we onze diplomatieke lijnen met Tunesië open met het oog op terugkeer", zegt Van Bossuyt.

De minister noemt de situatie "onbegrijpelijk en onrustwekkend". "Het gaat hier om iemand die onze samenleving doelbewust heeft bedreigd en daarvoor ook veroordeeld is. Toch moeten we hem vrijlaten omdat rechters een erg ruime interpretatie hanteren van het Europees Mensenrechtenverdrag en geen rekening houden met het algemeen belang. De veiligheid van onze burgers zou altijd zwaarder moeten wegen dan privileges van een individu dat illegaal in België is."