Interview

Charles Picqué, vader van het Brussels Gewest: 'Brussel mag geen twistappel worden'

Danny Vileyn
© BRUZZ
05/06/2019
© Ivan Put | Charles Picqué (PS) neemt afscheid als voorzitter van het Brussels Parlement.

“Eén motivatie om voor het Vlaams Belang te stemmen is onderbelicht gebleven, de Vlamingen willen niet meer betalen voor de Walen.” Dat zegt Charles Picqué, parlementsvoorzitter, burgemeester van Sint-Gillis en vader van het Brussels Gewest.

Meer weten over Charles Picqué?

  • Geboren in 1948 in Etterbeek
  • Licenciaat TEW (UCL)
  • Adviseur Koning Boudewijnstichting
  • 1985-heden: burgemeester van Sint-Gillis
  • 1989-1999: minister-president van de Brusselse regering
  • 1995-1999: minister van Cultuur van de Franse Gemeenschapsregering
  • 1999-2004: federaal minister van Economie en regeringscommissaris voor Grootstedenbeleid
  • 2004-2013: minister-president van de Brusselse regering
  • 2013-2014: Brussels Parlementslid
  • 2014-2019: voorzitter van het Brussels Parlement
  • 2019: neemt niet meer deel aan de verkiezingen, maar blijft burgemeester van Sint-Gillis
Charles Picqué (PS)
© Ivan Put | Charles Picqué (PS.)

Waarom stemden er zoveel mensen voor het Vlaams Belang? Het is een vraag die waarnemers nog een paar weken zoet zal houden. Eén ding staat vast: er is niet één allesomvattende verklaring. BRUZZ ging te rade bij Charles Picqué, vier keer minister-president van Brussel, federaal en Frans Gemeenschapsminister en uittredend parlementsvoorzitter.

Heeft de score van het Vlaams Belang u verrast?
Charles Picqué: Ik had voorspeld dat het Vlaams Belang flink zou vooruitgaan in Vlaanderen, maar die orde van grootte had ik werkelijk niet voorzien. Een van de voornaamste redenen waarom de Vlaming extreemrechts stemt - naast migratie, nationalisme en het identitaire discours - is dat hij niet langer wil betalen voor die ‘luie’ Walen. Het beeld van de luie Waal is er decennialang ingepompt door een aantal media en ook door vooraanstaande Vlaamsgezinde politici. Herinner u de uitspraak van de CVP’er Gaston Geens (eerste minister-president van de Vlaamse regering, red.) over de transfers van Vlaanderen naar Wallonië: ‘Ieder Vlaams gezin betaalt ieder jaar een auto voor een Waals gezin.’

Het beeld van de luie Waal wordt nog altijd gekoesterd door het Vlaams Belang. Nog tijdens deze campagne zag ik in propaganda van het Vlaams Belang een cartoon van een tandem met vooraan een Vlaming die naarstig trapt en een Waal die achterop zit te profiteren.Ik merk het al jaren als ik bij Vlaamse vrienden op bezoek ga: de Vlaming leeft in de overtuiging dat hij bestolen wordt door de Walen.

Diezelfde mensen zeggen dat het communautaire achter de rug is, maar ze voegen er onmiddellijk aan toe dat hun koopkracht aangetast wordt door de Walen. Zo ervaren zij de solidariteit tussen Vlamingen en Walen. Het is hetzelfde fenomeen als in Italië, waar het noorden niet langer wil betalen voor het zuiden en in Spanje waar de Catalanen onafhankelijkheid willen.

picque 17 BRUZZ ACTUA 1665
© Ivan Put | Charles Picqué.

Maar dat zegt de N-VA toch ook? Waarom dan voor Vlaams Belang kiezen?
Picqué: Vlaams Belang is voluit voor de onafhankelijkheid van Vlaanderen, de N-VA ook, maar die zegt het niet langer zo duidelijk. Bovendien is de N-VA sinds de afgelopen legislatuur verdacht bij de flaminganten omdat ze geparticipeerd heeft de federale regering. Maar Vlaams Belang heeft niet alleen van N-VA stemmen afgesnoept. Als je de kiezers van N-VA en Vlaams Belang van 26 mei 2019 optelt en vergelijkt met de optelsom van de twee partijen in 2014, dan stel je vast dat er nu veel meer Vlaams-nationalis­tische kiezers zijn. Er is een nieuwe groep Vlaams-nationalisten.

Heeft de uitslag in Brussel u verrast?
Picqué: Er is een versnippering langs Vlaamse kant, waar nu acht partijen een gekozene hebben. Ik had echt niet gedacht dat Open VLD twee zetels zou verliezen, ik ben droevig voor Guy Vanhengel, die een goede minister was en stabiliserende factor in de regering. Ook One.brussels heeft me verrast, maar dan in positieve zin. Pascal Smet heeft niet veel tijd gehad om het merk te promoten. Wat CD&V betreft: de christendemocraten verliezen ook in Vlaanderen en ook het CDH verliest, het verlies in Brussel past in de trend.Dat het Vlaams Belang en de N-VA in Brussel niet aanslaan, heeft te maken met het profiel van de nieuwe generatie Vlamingen in Brussel. Zij zijn niet meer geïnteresseerd in de Vlaamse strijd. Als ik met hen praat, hoor ik dat ze die passé vinden.

Het aantal Vlaamse stemmen is gestegen: van elf naar veertien procent. Zijn daar Franstalige stemmen bij?
Picqué: Franstaligen hebben me herhaalde malen verteld dat ze voor Groen of voor Open VLD gingen stemmen om te beletten dat het Vlaams Belang of de N-VA de Brusselse instellingen zou blokkeren. Toen ik de zondag van de verkiezingen een pintje ging drinken in café de L’Union was ik omringd door een tiental Vlamingen. Twee of drie onder hen hebben me gezegd dat zij ook het gevoel hadden dat de Franstalige kennissen voor Vlamingen hadden gestemd.

"Ik heb de indruk dat we ons moeten voorbereiden, een institutioneel debat is onvermijdelijk"

Charles Picqué (PS), afscheidnemend voorzitter Brussels Parlement

Charles Picqué (PS)

Franstalig Brussel had de winst van de PTB niet zien aankomen. Dat is vreemd.
Picqué: Ik was werkelijk verrast en pas achteraf heb ik beseft dat we ons miskeken hebben op de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen. We hadden de indruk dat de groei niet fenomenaal zou zijn, maar we hadden er geen rekening mee gehouden dat de PTB niet in alle gemeenten aan de verkiezingen had deelgenomen.De PS moet de opgang van de PTB goed analyseren. We moeten zeer op onze hoede zijn voor de PTB en met de kiesuitslag rekening houden bij het onderhandelen over het regeerakkoord.

Als we maar de minste fout maken, zullen ze daar gebruik van maken en scoren ze over vijf jaar nog beter. Het grootste aantal stemmen zijn proteststemmen van jongeren met een migratieachtergrond die niet aan de bak komen, maar er is ook overdracht van het traditionele kiezerscorps van de PS. Het is niet bij Ecolo of de MR dat de PTB stemmen is gaan halen.

Charles Picqué (PS) bij zijn afscheid als voorzitter van het Brussels Parlement in juni 2019
© Ivan Put | Charles Picqué (PS) neemt afscheid als voorzitter van het Brussels Parlement.

Ook in Sint-Gillis heeft de PTB het uitstekend gedaan.
Picqué: Sint-Gillis is een dorp in de stad waar linkse bewegingen altijd goed gedijd hebben.

Er komt een nieuwe staatshervorming aan. Waarom denkt u dat?
Picqué: Na de verklaringen van N-VA-voorzitter Bart De Wever pro confederalisme en de kiesuitslag van het Vlaams Belang kan ik me niet inbeelden dat het institutionele begraven zou worden. We moeten ons voorbereiden. Vlaams Belang zal wellicht niet aan de Vlaamse regering deelnemen, maar de druk op de N-VA zal groot zijn.

picque 6 BRUZZ ACTUA 1665
© Ivan Put | Charles Picqué.

Misschien is de kiesuitslag van het Vlaams Belang al voldoende voor de N-VA om een nieuwe staatshervorming te eisen. U kan tegenargumenteren dat de komende verkiezingen er pas over vijf jaar aankomen, maar we zijn dit land en de staat al heel lang stap voor stap aan het ontmantelen. Waarom zou die evolutie stoppen nu de Vlaams-nationalisten sterker staan dan ooit tevoren? En misschien staan ze niet alleen, CD&V is in deze heel dubbelzinnig.

Leven we over een paar jaar in het model dat Johan Vande Lanotte ooit voorstelde? Vier gewesten?
Picqué: Het zal niet in de eerste plaats gaan over het statuut van Brussel, maar over het sociaal-economische. De voornaamste inzet zal de sociale zekerheid zijn en de verdere overdracht van bevoegdheden naar de gewesten en gemeenschappen. Ik lees de verslagen van VOKA en ook ik ken de eisen van de Vlaamse bedrijfswereld. We moeten ons voorbereiden. Het is triestig, maar het is wel zo. We zijn veroordeeld tot institutionele onderhandelingen, maar dat betekent nog niet dat België zal verdwijnen.

De N-VA is dan wel de grootste aan Vlaamse kant, de PS is de grootste aan Franstalige kant. Er kan een regering gevormd worden met een grote meerderheid langs Franstalige kant en een minderheid langs Vlaamse kant. In de regering-Michel is er een Franstalige minderheid.
Picqué: Zij die denken dat de Vlamingen (Vlaamse politici, red.) dat zullen accepteren, dromen. Ik ben er overigens ook niet zeker van dat de Vlaamse publieke opinie dat in deze omstandigheden zou aanvaarden.

De N-VA blijft de eerste partij in Vlaanderen en ook moet de vraag gesteld worden welke politicus in Vlaanderen in staat is om het tegen De Wever op te nemen? Wie heeft voldoende ervaring? Ik zie eerlijk gezegd alleen Johan Vande Lanotte (het interview vond plaats voor de koning Johan Vande Lanotte en Didier Reynders als informateurs aanduidde,red.) We mogen onze ervaringen van 2011 niet vergeten. Ik vrees dat we een lange periode van verlamming tegemoet gaan, een lange reeks aanslepende onderhandelingen die tenslotte als bewijs zullen aangevoerd worden voor de onbestuurbaarheid van het land.

picque 5 BRUZZ ACTUA 1665
© Ivan Put | Charles Picqué (PS.)

Wat moet er gebeuren als de PS en de N-VA niet tot een vergelijk komen?
Picqué: Het is nog te vroeg om het over de slaagkansen van een overleg tussen de N-VA en de PS te hebben. Het is noch voor de PS noch voor de N-VA gemakkelijk. De PS moet de PTB in de gaten houden, de N-VA het Vlaams Belang. Maar om op uw vraag te antwoorden: het gezond verstand gebiedt dat in dat geval alle democratische partijen rond de tafel gaan zitten en met elkaar praten om te kijken wat er nog rest aan gemeenschappelijke doelstellingen.

"Het beeld van de luie waal wordt nog altijd gekoesterd door het Vlaams Belang"

Charles Picqué (PS), afscheidnemend voorzitter Brussels Parlement

Charles Picqué (PS)

Wat moet behouden blijven?
Picqué: De sociale zekerheid. Als de sociale zekerheid ontmanteld wordt, de hoeksteen van ons bestel, dan betekent dat dat de wederzijdse solidariteit onomkeerbaar aangetast is. Als de solidariteit er niet meer is, dan is er ook geen gemeenschappelijkheid meer. We mogen ook niet uit het oog verliezen dat de hervorming van 2011 erin heeft voorzien dat de financiële solidariteit vermindert tegen 2025 en dat is niet meer veraf. In het verleden geloofden we dat niemand aan de sociale zekerheid wou raken. We waren naïevelingen.

Wat moet Brussel de komende weken en maanden doen?
Picqué: Ik ben pessimistisch omdat er een nieuw rondje staatshervorming aankomt, maar ik ben nog optimistisch omdat dat niet het einde van België betekent. Confederalisme is nog te vermijden. Als het over confederalisme gaat, heeft Brussel een flinke vinger in de pap.

Ikzelf zal met grote interesse volgen wat er de komende weken en maanden gebeurt, een labiel Brussel zou rampzalig zijn. We moeten vermijden dat er in Brussel communautaire problemen opduiken. Brussel mag in dit debat geen twistappel worden. Maar daar ben ik nogal gerust in. De nieuwe meerderheid die zal gevormd worden, zal zich niet laten uiteenspelen door het communautaire. Brussel heeft de problemen die deze kiesuitslag met zich meebrengt niet veroorzaakt.

picque 11 BRUZZ ACTUA 1665
© Ivan Put | Charles Picqué.

Als we de kaart van de verkiezingen bekijken, kleuren de vroegere arbeidersgemeenten nog altijd rood, de bourgeoisgemeenten die vroeger blauw of paars kleurden, kleuren nu ook groen. Is er aan de sociologische kaart van Brussel niets veranderd? Is arm nog altijd arm? En wat met Sint-Gillis?
Picqué: De zaken zijn ingewikkelder dan u ze voorstelt. Er is sociologische verandering, ik zie wijken in achtergestelde gemeenten die wel degelijk in positieve zin geëvolueerd zijn, we hebben de openbare ruimte en gebouwen gerenoveerd, en ook de inwoners zijn erop vooruitgegaan. Die wijken hebben nu een goed imago, dat is ook belangrijk, we hebben aangetoond dat fataliteit niet aan de orde is.

Ook Sint-Gillis is opgeklommen, in de jaren 1980 en 1990 was Sint-Gillis bijna even arm als Sint-Joost, nu hebben we wat de fiscaliteit aangaat bijna het gewestelijke gemiddelde bereikt en bevinden we ons op hetzelfde niveau als de stad Brussel.

Sint-Gillis is het perfecte voorbeeld van wat er mogelijk is op het vlak van de culturele mixiteit. Wat de bevolkingssamenstelling aangaat, zijn we tot een evenwicht gekomen, er wonen nu ook gegoede mensen in Sint-Gillis, maar onze sociale uitgaven blijven hoog. Het is niet de bedoeling dat de armsten niet in Sint-Gillis kunnen blijven. Mijn gemeente heeft van oudsher een sociale roeping, er moet in Sint-Gillis plaats blijven voor de armen.

Veel jongeren zoeken een koopwoning in Sint-Gillis, maar ontmoedigd door de vastgoedprijzen zoeken ze een appartement in Vorst, dicht bij Sint-Gillis om van de gezelligheid van Sint-Gillis te blijven genieten. Vorst volgt Sint-Gillis in zijn evolutie.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Brussel, Brussel Kiest 2019, Politiek, Charles Picqué, Brussels Parlement, Brussels Gewest

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni