Alle ogen gericht op Bouchez: ‘Hopelijk trekt hij lessen uit exit Leisterh'

Met Georges-Louis Bouchez krijgt het gedwongen huwelijk tussen de MR en de PS een nieuwe ceremoniemeester. “David Leisterh kon niet boven Bouchez uitstijgen. Nu moet de MR-voorzitter boven zijn partij uitstijgen.”

De Brusselse politiek verliest met David Leisterh een graag geziene persoonlijkheid. Misschien iets té graag gezien. “Het hart op de juiste plaats”, klinkt het vaak – bij Elke Van den Brandt (Groen) bijvoorbeeld.

“Iemand die niet uit machtsgeilheid zijn waardepatroon overboord gooit”, vindt Open VLD-voorzitter en Brussels onderhandelaar Frédéric De Gucht. “En die zonder cynisme aan politiek doet”, voegt Les Engagés-kopstuk Christophe De Beukelaer toe, die eerder al besliste om de Brusselse politieke arena achter zich te laten.

“Die positieve en oplossingsgerichte houding bindt ons”, denkt De Beukelaer. “Het eigenbelang aan de kant schuiven in functie van het algemeen belang.”

Ook zijn parcours wordt geprezen. Leisterh klom vanuit de schaduw op naar de hoogste echelons van de Brusselse politiek.

Als parlementslid kende hij zijn dossiers, in de maanden richting de verkiezingen van juni 2024 werkte hij zich samen met zijn team uit de naad om voornamelijk gedesillusioneerde Ecolo- en Défi-kiezers te overtuigen. De Franstalige liberalen werden de grootste partij van Brussel, Leisterh kreeg 20.000 voorkeurstemmen achter zijn naam – weliswaar 5.000 minder dan ene Ahmed Laaouej (PS).

'Pessimistisch’

Dat had ook MR-voorzitter en boezemvriend Georges-Louis Bouchez daags na de stembusslag gezien. De PS hield stand in Brussel. In tegenstelling tot het Waalse en federale niveau was een azuurblauwe Franstalige meerderheid met de MR en Les Engagés in Brussel uitgesloten.

“De dag na de verkiezingen liet Bouchez zich in privékringen al pessimistisch uit”, schrijft La Dernière Heure woensdag.

“De man uit Bergen had toen aan zijn vriend David Leisterh toevertrouwd dat de MR, ondanks haar overwinning, er alle baat bij had om voor de oppositie te kiezen, omdat de MR-voorzitter het onmogelijk achtte om de hoofdstad te hervormen met de socialisten (zo goed als incontournable gezien hun tweede plaats).”

Ook Leisterh voelde toen al de bui een beetje hangen. In de studio van Terzake net na de verkiezingen stelde Leisterh al duidelijk: “Ik wil geen minister-president worden tegen mijn politieke waarden in.”

“Ik wist van in het begin dat het erg moeilijk zou worden”, geeft hij woensdagavond als verklaring voor die uitspraak. Het is dan ook de hoofdreden waarom Leisterh dinsdag is opgestapt. “Brussel staat voor de afgrond en heeft nood aan echte hervormingen. Ik wilde niet minister-president worden om slechts een boekhouder van het gewest te zijn”, zegt hij woensdagavond.

'Kapitale fout’

Dat de schaduw van Bouchez vervolgens tijdens de hele formatie over Leisterh bleef hangen, is een open deur intrappen. Vooral vanaf het moment dat de PS een bom legde onder de Nederlandstalige meerderheid met de N-VA groeide de aanwezigheid van Bouchez.

“Leisterh heeft in november een kapitale fout gemaakt”, blikt een Franstalige bron terug op de onderhandelingen. “Hij had de Nederlandstalige meerderheid moeten tegenhouden omdat hij wist dat zowel PS, Ecolo als Défi niet met de N-VA wilden samenwerken. Hij had dat als formateur moeten aanpakken.”

Leisterh greep niet in. “Ook daar hing Bouchez al boven zijn schouders. Hij dacht de N-VA aan de PS op te leggen, omdat hij bij de onderhandelingen na de lokale verkiezingen in heel wat Brusselse gemeenten het onderspit heeft moeten delven voor de PS.”

De PS bleef op de rem staan en ook Ecolo en Défi hapten niet toe voor een coalitie met de N-VA. Leisterh moest vervolgens opboksen tegen een steeds aanwezigere Bouchez aan zijn zijde. In december eiste de MR-partijvoorzitter tijdens een persconferentie al het gros van de spreektijd op toen hij samen met Leisterh de nationale partijvoorzitters aanspoorde om de Brusselse formatieknoop te ontwarren. Bouchez zou de medehoofdrol nooit meer lossen.

'Nooit de vrijheid gegeven’

Enkele maanden later gooide Leisterh de handdoek al eens in de ring. Vervolgens sleepten informateurs Elke Van den Brandt (Groen) en Christophe De Beukelaer (Les Engagés) ei zo na een akkoord uit de brand, maar volgens insiders stonden vooral de liberale spitsbroeders Bouchez en De Gucht in de weg van een deal.

Bouchez had zijn Brusselse poulain op dat punt al eens moeten overtuigen om er niet finaal de brui aan te geven. Hij zette Leisterh uit de wind en ondernam zelf een rist pogingen.

Een minderheidsregering op de been brengen, een meerderheid zoeken rond een (erg blauwe) beleidsverklaring en in de zomer de piste waarin de N-VA halvelings in de regering zou zitten: telkens zonder doorbraak.

“Bouchez heeft Leisterh nooit de vrijheid gegeven om een compromis te kunnen vinden”, besluit dezelfde Franstalige bron. “Het was altijd een mission impossible. Kijk naar Bart De Wever, of destijds Elio Di Rupo: die waren het absolute zwaargewicht binnen hun partij en konden boven die partijbelangen uitstijgen.”

Loopgraven

Bouchez is dan wel de absolute tenor in zijn partij, maar het is nog maar de vraag of hij het in zich heeft om een begrotingsakkoord te sluiten met partijen die hij al te graag aanvalt: de PS, Groen en in mindere mate Vooruit.

“De exit van David heeft wel voor een aardbeving gezorgd binnen de Brusselse MR en ook in de wereld van Bouchez”, zegt een Brussels kopstuk. “Ik hoop dat hij daar lessen uit trekt en wat van stijl verandert.”

Bouchez lijkt alvast niet meteen van plan om in zijn formateursrol een verzoenende rol te gaan spelen. Woensdag haalde hij meteen uit naar de PS. “Als de PS niet meer goede wil toont, zal het niet lukken.” Die echo weerklinkt wel bij meer onderhandelaars, niet alleen uit blauwe hoek. “De PS moet echt water bij de wijn doen.”

Dat laatste wordt volgens insiders nog moeilijker met een prominentere rol voor Bouchez. “Alleen al door zijn naam en figuur zal Ahmed Laaouej (PS) dieper in zijn loopgraven kruipen”, schat een blauwe bron in.

“Beiden hebben de perceptie opgebouwd dat ze niet plooien. Iemand zal dus in het zand moeten bijten. Misschien dat Bouchez zichzelf daarom in de strijd gooit: hij weet dat het niet zal lukken en als hij zich hieraan verbrandt, is dat niet zo erg. Een nieuwe Brusselse MR-leider die zich – opnieuw – aan de formatie verbrandt, dat is dodelijk.”