Exit Leisterh kan voor reset in formatie zorgen

Met de exit van David Leisterh (MR) verdwijnt ook de hoofdrolspeler in de dramatische Brusselse regeringsvorming van het toneel. Een complete reset van het formatieschaakbord is niet uitgesloten.

Hij had zelfs zijn eigen medewerkers op snelheid gepakt met zijn video op Linkedin. De aimabele en perfect tweetalige kopman van de Franstalige liberalen laat het formatieschouwspel voor wat het is. Wie kan hem ongelijk geven?

Op verkiezingsavond, begin juni vorig jaar, leek David Leisterh (MR) na twintigduizend voorkeurstemmen en een afgetekende koppositie voor de Franstalige liberalen op weg naar het Brussels minister-presidentschap.

Met de MR aan het roer van de regering wou hij voor een trendbreuk zorgen met meer dan twintig jaar PS-bestuur. Op het vlak van begroting zouden de teugels aangehaald worden. Veiligheid moest een speerpunt worden. De activering van werklozen, nettere Brusselse straten en een vlottere mobiliteit zaten mee in de boodschap waarmee de MR zieltjes won. L’avenir s’éclaire, klonk het bij de partij van Georges-Louis Bouchez.

Rist pogingen

Maar de ommezwaai die het Waalse en federale niveau wel kregen onder impuls van de MR, bleef uit in Brussel. Leisterh moest na zijn coalitievorming aan Franstalige kant rekening houden met een slepende formatie aan Nederlandstalige zijde.

Tegenover een coalitie met MR, PS en Les Engagés zette Elke Van den Brandt (Groen) oorspronkelijk een meerderheid met Groen, Open VLD, Vooruit en CD&V op touw. De enige verkozen christendemocraat in het Brussels halfrond, Benjamin Dalle, ging dwarsliggen. CD&V verdween uit beeld en de N-VA gooide het op een akkoordje met nieuwbakken Open VLD-kopman Frédéric De Gucht.

De nieuwe tegenspeler werd Ahmed Laaouej (PS), die een historisch precedent schiep door op de rem te gaan staan voor de coalitie aan Nederlandstalige kant door de aanwezigheid van de N-VA. Leisterh probeerde eerst nog om de PS in te ruilen door Ecolo en Défi, maar ook zij wilden niet weten van de N-VA.

Daarna volgde een rist pogingen: een minderheidscoalitie, een meerderheid zoeken op basis van een beleidsverklaring, een kortstondige poging van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez om de N-VA toch nog aan boord te hijsen, en tot slot begrotingsonderhandelingen om via die zijweg een Brusselse regering mogelijk te maken.

Ondertussen waren ook probeersels van Elke Van den Brandt (Groen) en Christophe De Beukelaer (Les Engagés), later zijn voorzitter Yvan Verougstraete, en tussendoor een initiatief op links van Ahmed Laaouej (PS) gestrand.

'Geen medeplichtige’

Die laatste wordt volgens de MR verantwoordelijk gehouden voor de recentste mislukking in de formatie, de op de klippen gelopen begrotingsonderhandelingen waarmee Leisterh – weliswaar zonder Nederlandstalige meerderheid – toch nog de weg hoopte te effenen naar een regering.

“Omdat ik vond dat we absoluut een teken van vertrouwen moesten geven aan Europa, aan de markten, en vooral aan de Brusselaars. Maar die koers werd niet door iedereen gedeeld”, zei Leisterh dinsdagavond. “Ik wil geen medeplichtige meer zijn van een systeem dat actie verhindert.”

En zo staat de Brusselse formatie 506 dagen na de verkiezingen terug bij af. Want: alle tot dusver mogelijk geachte coalitie-opties zijn getest en mislukt. En ook wegen om de veto’s te omzeilen – via een minderheidsregering, een beleidsverklaring, de opmaak van een meerjarenbegroting – faalden.

Kaarten herschud

"Nu is de formatie morsdood”, laat een kopstuk dinsdagavond onomwonden weten. Tegelijkertijd krijgt de uitzichtloze regeringsvorming met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez een nieuwe protagonist, bevestigt de boezemvriend van Leisterh aan onze redactie – hij neemt het initiatief over.

“Maar het is ook wachten op de PS”, voegt een blauwe bron toe. Want: wie houdt Ahmed Laaouej tegen om zijn door Vooruit getorpedeerde initiatief op links nieuw leven in te blazen? En wie zegt dat Bouchez niet naar Ecolo en Défi zal hengelen in plaats van de PS? Ofwel komen veto's onder druk, ofwel zal er niets veranderen tot 2029.

De kaarten lijken herschud, terwijl de piste van nieuwe verkiezingen politiek moeilijk haalbaar is en een aanhoudende regering in lopende zaken vanuit democratisch oogpunt moeilijk verteerbaar is. Misschien zorgt de betreurenswaardige exit van Leisterh wel voor een welgekomen kentering in de sombere Brusselse politiek.