De chirurg en de verstekeling

Wordt het niet stilaan tijd om Judith Vanistendael met prijzen te overstelpen? Uit dankbaarheid voor de warme, diepmenselijke gloed waarmee haar beeldverhalen ons omzwachtelen. De perfecte aanleiding: haar prachtige Penelope.

“Een zekere echtheid en betrokkenheid bij wat je schrijft, is heel belangrijk. Wat je wint, is oprechtheid. Diepe oprechtheid, geen afstand.” Toen we haar in 2016 spraken over Mikel, haar imposante, virtuoze samenwerking met scenarist Mark Bellido, formuleerde Judith Vanistendael glashelder wat haar werk zo typeert. Sinds haar debuut De maagd en de neger heeft de Brusselse zichzelf op de huid gezeten. Via episodes die ze uit haar eigen leven plukte (De maagd en de neger, Pelgrim of niet? Een voettocht naar Santiago) of verhalen die haar en haar omgeving troffen (Toen David zijn stem verloor) wist ze ons recht in het hart te raken.

Met Penelope, haar nieuwste beeldverhaal – dit keer uitgegeven bij het Belgische Oogachtend en Scratch, de Nederlandse stripuitgeverij waar levende legende Joost Swarte zijn schouders onder zet! – is dat niet anders. Dit is een verhaal dat aan de eigen ribbenkast werd opgehangen, diep snijdt, en noodzakelijk was. Voelbaar. Niet dat het een heldere spiegel is van de werkelijkheid: het verhaal voert Penelope op, die strijdt met de rollen die ze in haar leven vervult, als vrouw van dichter Otto, als moeder van de stilaan volwassen wordende Helena en als chirurg in een veldhospitaal in Aleppo.

Haar job houdt haar ver weg van huis, en als ze dan toch bij haar gezin is, blijkt er vaak een verstekeling uit de Syrische stad te zijn meegereisd in haar rugzak – hoe mooi weet Judith Vanistendael het lijden, de onuitwisbare gruwel te verbeelden! Of de leegte die in een mens kan groeien. Penelope haakt prachtig in elkaar, via de Griekse mythologie over een gebroken kerstfiguur en Mariah Careys monsterhit tot het werk van de Canadese kunstenaar David Altmejd. Zwaarte en lichtheid, humor en ontroering ontmoeten elkaar. Geheel onspectaculair, in de zachte gloed van een stilte die alleen vertrouwelingen van elkaar kunnen verdragen. Misschien is het dat wat oprechtheid kweekt: vertrouwen. En een grote prijs.

• JUDITH VANISTENDAEL: PENELOPE 26/9, Passa Porta, www.passaporta.be