© Saskia Vanderstichele

Zinneke Parade bouwt via wanorde aan een tolerante stad

Benjamin Tollet
© Agenda Magazine
16/05/2012
Zaterdag vindt de zevende editie van de Zinneke Parade plaats. Het wordt een festijn van geuren en kleuren, animatie, muziek, theater, dans, knotsgekke kostuums en zelfgemaakte wagens. Van en voor alle leeftijden en alle kleuren, maar opgelet, ze voorzien pure chaos! “Een schijnbaar perfect georkestreerde wanorde zal de stad veroveren!”

Bij de Zinneke Parade worden beslissingen democratisch genomen, zelfs voor het jaarthema werd een wedstrijd georganiseerd. Dit jaar is dat wanorde, die zich zal voordoen in al haar gedaantes. Die gedaantes krijgen vorm in de Zinnodes, de verschillende polen van de Zinneke Parade in de stad. Zo zal Zot Herbe Fol uit Etterbeek en Schaarbeek de stad groen kleuren met onkruid dat van onder de macadam de stad zal veroveren. "Wij hebben een drie meter hoge bol gebouwd, een soort reuzengrote ajuin met een bloem erop. Daar komt sporadisch de Koningin der natuur tevoorschijn die haar volgelingen zal oproepen om te stad te overwoekeren," zegt een Zot Herbe Fol ofte gek kruid. Zou meer groen in de stad dan echt voor meer wanorde zorgen?

Elfachtige dames met lange plastic fluiten, platanen die er eerder uitzien als organische vogelverschrikkers (een knipoog naar de platanen op de Havenlaan?), een bende groene, dansende kadeeën, allemaal zullen ze trachten hun interne wanorde te kanaliseren, die primitieve energie die het leven van alle kanten doet losbarsten. Ook in de stad, onze natuurlijke habitat.

Waalse zinnekes
Bestiarium, een samenwerking tussen Molenbeek en de Waalse dorpen Longchamps en Tamines, werkt ook rond metamorfoses, al staat bij hen de cocon als sociale camouflage centraal. Wat eerst een monotone grijze massa lijkt, zal zich ontpoppen tot een uitgelaten stelletje ongeregeld. Uitgroeisels en bonte uitwassen van personages die ontsnappen naar hun eigen mythologische contreien. Lieve kindjes die snoep uitdelen aan het publiek maar zich daarna ontpoppen tot enge krengen die vergif spuiten op dat snoep. Pietje de Dood omringd door vampiers die loeren als gieren rond hun prooi. Percussionisten die op het ritme van de djembé hun volgelingen uit hun cocon zullen laten uitbarsten.

"Het is ontzettend veel pret, maar die vreugde wordt zaterdag, net na de parade, even een krop in de keel," zegt Molenbekenaar Lieven Soete. "Na maandenlang intens samenwerken, zullen ze plots inzien dat ze elkaar niet meer gaan zien. Zeker in deze Zinnode aangezien er deelnemers uit Wallonië zijn… Dan barsten de tranen los. Het is mooi om zien hoe intens deelnemen aan een Zinneke Parade is."

Spontane integratie
Lieven Soete's enthousiasme is niet te stuiten. "Ik ben met pensioen en heb tijd om van alles te doen, al krijgen sociaalartistieke projecten mijn voorkeur. Ze zijn een uitgelezen kans om mensen uit mijn buurt te leren kennen. Om samen iets te realiseren, moet je goed samenwerken, daar komen heel wat vaardigheden bij kijken: respect, discipline, geduld, luisterbereidheid… Een mooie, spontane vorm van sociale integratie. Ik woon nu 10 jaar in Molenbeek, ik moet hier dus ook nog integreren. Vele mensen wonen hier al veel langer," vertelt Soete, doelend op de grote gemeenschap van Marokkaanse afkomst die zich hier intussen al bijna een halve eeuw geleden vestigde. Soete volgt de Zinnodes van Molenbeek op de voet en is een van de vaste fotografen van de Zinneke Parade.

"Samenwerken rond een artistiek project, zonder al te veel te discussiëren, en zich inzetten voor een gezamenlijke missie, dat zijn de krachten van de Zinneke Parade. Hier haalt men het beste uit de verschillen tussen mensen: iedereen heeft andere capaciteiten, senioren, zeer jonge kinderen, mensen met of zonder handicap, verschillende talen, verschillende kleuren. Allen samen creëren ze iets mooi. Dat hele proces is keer op keer fantastisch," vertelt Soete.

Breken en bouwen
La Ruinatje uit Molenbeek bestaat uit een leger pionnen dat de stedelijke chaos van de Kanaalzone in kaart zal brengen. "Hier in de kanaalzone is de architectuur een zootje ongeregeld: huizen staan langs oude verlaten fabrieken en gloednieuwe constructies. Wij tonen de oude stad, de afbraak, de heropbouw, de bewoners, sommigen vluchten voor de chaos…" vertelt een deelnemer.

"Op bevel van de bouwmeesteres zullen de pionnen een stad bouwen. Alles lijkt onder controle, totdat de graffitispuiters en de denkers in actie treden," vertelt Amandine Léonard, artistiek coördinator van La Ruinatje. "De denkers verzetten zich na overleg tegen de dictaten en ontsnappen. De graffitispuiters gaan over tot directe actie door de oude stad vol te kladden, waarop de stad afgebroken moet worden door een nietsontziend kraam om een nieuwe stad te bouwen. Zo is de natuurlijke stadscyclus opnieuw vertrokken."

Ruina betekent wanorde in het Arabisch. On va faire la ruina is een uitdrukking die de Brusselse jongeren gebruiken om te zeggen 'we gaan ons eens goed amuseren', weet een medewerker van het Foyer des Jeunes te vertellen. "Dat is ook waarom wij deelnemen aan de Zinneke Parade, om ons allemaal samen eens goed te amuseren!"

Bastaard
Nochtans komt er echt wel meer bij kijken. Zo'n Zinnode op poten zetten is een heel proces van intense samenwerking dat een goed jaar in beslag neemt, vandaar dat de Zinneke Parade slechts om de twee jaar plaatsvindt. "Wij organiseerden vijf ateliers: voor volwassenen een bouwatelier om de decors te maken en een atelier om kostuums te vervaardigen. Voor kinderen dans, muziek en plastische kunsten," vertelt Amandine Léonard, die voor het eerst meedoet en meteen al artistiek coördinator is van de Zinnode van Molenbeek waarin onder meer het gemeenschapscentrum De Vaartkapoen, Foyer de la Jeunesse en het Integratiecentrum Foyer actief zijn.

De jongedame uit Bergen kwam zes jaar geleden in Brussel wonen om scenografie te studeren en voelt zich al op en top zinneke. Een zinneke is een bastaard, een straathond, maar staat ook voor alle mensen die op een of andere manier in Brussel belanden, zich hier thuis voelen en zich inzetten voor de stad. Deze parade heeft haar naam dus niet gestolen.

Léonard heeft zelf ook deelgenomen aan een metaalatelier die de vzw Zinneke voor de Zinnodes organiseerde. "We hebben grote installaties gemaakt rond het thema auto's en wanorde. De week voor de parade zullen die op verschillende plekken in de stad verschijnen om de mensen warm te maken voor de parade. En die ervaring heb ik gebruikt om wagens te maken voor La Ruinatje." Een win-win situatie, volledig in de spirit van de Zinneke Parade.

15.00, gratis

Verschillende locaties. 02-214.20.07. info@zinneke.org

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Events & Festivals

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni