“Je zal het nooit begrijpen,” zegt Kaja in de camera en ze heeft gelijk. We weten heel goed waarom Anders Breivik in 2011 op het Noorse eiland Utøya 69 jongeren doodschoot. De klootzak heeft zijn extreemrechtse motieven in de verf gezet. Maar we begrijpen niet dat je zoiets doet.
Lees ook: '22 July': Greengrass wil te veel
Evenmin kunnen we begrijpen wat de slachtoffers meemaakten tijdens de 72 minuten durende slachting. Dat kan alleen als je die hel overleefd hebt. Maar we kunnen wel een inspanning doen om niet te vergeten tot welke horror extreemrechtse gekte leidt. Dat kan op velerlei manieren en een daarvan is door speelfilms te bekijken. Wie zich daar niet goed bij voelt, hoeft dat niet te doen. Na Paul Greengrass met 22 July waagt ook de Noor Erik Poppe zich aan een gedramatiseerde reconstructie.
Greengrass koos voor een drieledige invalshoek. Poppe brengt Breivik niet in beeld. We zien alles door de ogen van Kaja, een personage dat gebaseerd is op verschillende getuigenissen. Poppe doet alsof alles in één opname is opgenomen en zich in real time afspeelt. Het aantal schoten is precies juist. Het geluid van élk schot en het geluid van de stervende of panikerende jongeren is verlammend huiveringwekkend. De ontzettend heftige kijkervaring helpt je om ook niet te willen begrijpen.
Lees meer over: Brussel, Film, Erik Poppe, Breivik
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.