Wim Willaert (Le ciel flamand): 'Acteren is kinderspel'

De tv-series Eigen kweek en Bevergem hebben van Wim Willaert recent een bekende Vlaming gemaakt, maar filmliefhebbers kennen hem als een doorgewinterde karakteracteur die originele Franstalige en Vlaamse films afwisselt. Le ciel flamand is het nieuwste voorbeeld. "Mijn buik zegt dat ik er trots op mag zijn en mijn buik heeft meestal gelijk."

In Le ciel flamand moet woelwater Wim Willaert zich gedeisd houden. Dat vond hij niet makkelijk. Willaert speelt een gesloten buschauffeur. Die is bijna even hard van slag als de jonge bazin van een Vlaams baanbordeel die wil achterhalen welke smeerlap haar zesjarige dochter heeft aangerand. Le ciel flamand is net als Offline een gevoelig en genuanceerd sociaal drama op mensenmaat, geregisseerd door Gentenaar Peter Monsaert. "In Offline speelde ik een flapuit die dwaze dingen doet, nu ben ik een gesloten vat dat domme dingen doet," vertelt Willaert. "Zijn gezicht is zijn masker. Ik mocht geen emoties verraden en mijn gezicht bijna niet bewegen. Dat is heel moeilijk voor mij. Als ik 's morgens opsta, trek ik mijn smoel omhoog en glimlach. Nu moest ik het 21 draaidagen neutraal houden. Pas op de laatste dag mocht ik ontploffen. Deugd dat dat deed!"

Kinderspel
De acteur uit Ex drummer heeft de gewoonte om zich helemaal in een personage in te leven. "Ik bestudeer alles. Zelfs wolken, vogels en insecten. Op holistische wijze bestudeer ik ook de mens. Mijn personage in Le ciel flamand heeft een serieus autistisch trekje. Frankske uit Eigen kweek heeft ook een autistisch trekje én een foute moederbinding. Door te acteren, voel ik even hoe dat voelt. Ik kan met een bevriende psychiater over psychische ziektes spreken omdat ik ze kort beleefd heb. Als ik iemand doodschiet in een film, dan schiet ik hem in mijn hoofd ook écht dood."

Willaert herinnert zich hoe hij het spel altijd serieus heeft genomen. "Ik was weg van de wereld toen ik als kind met de buurjongen brandweerman speelde. We zaten op de vensterbank te wachten. Tot er ineens zogezegd ergens brand uitbrak. Dan sprongen we op onze fiets en reden op leven en dood naar de brand. Op leven en dood! En maar blussen, ook al hadden we niet eens een tuinslang. We geloofden erin en dat volstond. Wat ik nu doe, is net hetzelfde. Acteren is letterlijk kinderspel."

Carrière maken was geen kinderspel. Als filmacteur brak Willaert pas op zijn 37e door met een rol in de met twee Césars bekroonde debuutfilm van de Brusselse actrice Yolande Moreau: Quand la mer monte... (2004). "Dat was een chanceslag. Yolande Moreau had maar één dag meer om een Vlaamse acteur te vinden. Toevallig komt ze Didier De Neck tegen, een acteur waar ik tien jaar eerder samen mee op de planken had gestaan. Toevallig had hij mijn telefoonnummer nog. Toevallig was ik in Brussel en konden we meteen afspreken."

De acteur uit Nieuwpoort is blijven opduiken in Franstalige films. Zo speelde hij vorig jaar nog met Bouli Lanners in Je suis mort mais j'ai des amis, een roadmovie over oude rockers die naar warm bier rook. "Ik spreek Engels, Duits, Frans, een beetje Spaans en nu ben ik Russisch aan het leren. Vlamingen zijn talenknobbels. Wat zitten we ons op te sluiten in ons petieterige landje! Laat ons de andere met open armen tegemoet gaan."

"Ik werk zeer graag in de Walen. Walen zijn ook Belgen. Hun films lijken meer op die van ons dan op de Franse producties. Dat ziet iedereen. Toen ik een Magritte (Franstalige filmprijs, nr) mocht uitreiken, heb ik dan ook verteld dat de Vlamingen hun filmprijzen Ensors noemen. Vergelijk elkaars films en je kan maar één ding zeggen: ils sont complètement cinglés comme seul les Belges peuvent l'être. Als Belgen een komedie draaien, is er altijd een absurd of zwart randje aan. Dat is Belgisch en overstijgt de taalgrens. In Frankrijk staan ze daarvan te kijken. Volgens Walter van den Broeck is België geen land, maar de breedste grens van de wereld. Wel, laat ons trots zijn op dat grensgebied. Die Walen zijn schatjes."

Buikgevoel
De voorbije drie jaar schoot de populariteit van Wim Willaert als een raket de hoogte in door het succes van de tv-series Eigen kweek (2013, 2016) en Bevergem (2015). "Mijn leven is compleet veranderd door Eigen kweek. Frankske is zo'n aaibaar personage dat ik niet meer over straat kan lopen. Ik draag nu een klak om niet herkend en nageroepen te worden. Onbekenden spreken me aan alsof ze me al honderd jaar kennen. Na vijf minuten vraag ik of we elkaar kennen. Mijn hersenen zijn gestopt met het onthouden van gezichten. Ráár, hoor!" Erg blij is Willaert niet met de plotse roem. "Ik krijg er géén extra werk door. Integendeel, ik ben er een beetje door verbrand. Volgend jaar werk ik niet in Vlaanderen. Gelukkig heb ik het voorvoeld. Ik ben zelfstandig geworden en heb iemand in dienst genomen om alle mails en zo op te vangen. Ik heb nooit van roem gedroomd. Mijn doel was: mooie dingen maken, cinema, zaken om trots op te zijn. Dat blijft zo."

Een carrièreplan heeft hij niet. "Ik ben geen planner. Ik heb een sterk ontwikkeld buikgevoel en hoe ouder ik word, hoe blinder ik dat volg. Mijn buik zegt dat ik enorm trots mag zijn op Le ciel flamand en mijn buik heeft meestal gelijk. In het begin was ik bang voor dat buikgevoel. Ik durfde er niet naar luisteren. Onze katholieke opvoeding predikt zekerheid: op ons twintigste worden we verondersteld al aan ons pensioen te denken. Ik was bang dat ik de dorpsidioot zou worden, de lokale Pico Coppens. Het was een hele cocktail. Ik had ADHD, ADD en nog van die dingen. Elke mens is een speciale mix, mijn mix had een enorme kracht. In het begin was ik daar bang van, nu ben ik er blij mee. Waar ik nu sta, daar heb ik als kind nooit van durven dromen."

BE, 2016, dir.: Peter Monsaert, act.: Sara Vertongen, Wim Willaert, Esra Vandenbussche, 115 min.