Beats: Marc Didden, Josse De Pauw en Roland

Michaël Bellon
© Agenda Magazine
23/03/2006
In navolging van Allen Ginsberg, William Burroughs en Jack Kerouac zijn Josse De Pauw, Roland Van Campenhout en Marc Didden dezer dagen 'on the road' met 'Beats', een muzikale 'poetry reading' met teksten van de beat poets die de Brusselse cineast en scenarist Marc Didden selecteerde.

De eerste keer dat ik Marc Didden zag, was hij ook al on the road. Op een motor onderweg van Brussel naar een Vlaams dorp in Hugo Claus' film Het sacrament. Vandaag is Didden eerder de onbewogen beweger die van achter zijn bureau tal van projecten instrueert. "'Awel leeft ge terug?' vragen de mensen, maar ik heb altijd gewoon doorgeleefd. Er komen nu een aantal projecten tegelijk naar buiten, maar wat het schrijven betreft waren die goed gespreid in de tijd." We slaan Beats in onze opsomming even over, want we komen er straks automatisch weer bij terecht via Charles Bukowski. Op VTM zijn over afzienbare tijd twee fictieseries te zien waarvoor Didden de scenario's schreef en die zouden moeten werken als een kruising tussen auteurscinema en zondagavondfictie. Guido Henderickx regisseerde Koning van de wereld, dat gebaseerd is op het leven van de bokser Cyriel Delannoit en al onder de aandacht kwam toen de cast met Jan Decleir, Josse De Pauw en Els Dottermans voor een van de afleveringen naar Cuba reisde. Stijn Coninx verfilmde ondertussen ook Diddens scenario van De Kavijaks, naar een onverfilmbaar gewaand boek van Jozef Vantorre, en momenteel schrijft Didden aan wat voorlopig zijn magnum opus als scenarioschrijver moet worden. Een tiendelige reeks onder leiding van Frank Van Passel met Smaak als werktitel en 'sterke vrouw', 'familiebedrijf', 'Hasseltse jenever', 'gefnuikte ambitie', en 'het België van tijdens en vlak na de oorlog' als voorlopige ingrediënten.

Rubicon
"Bovendien hebben Dominique Derud-dere en ik allebei een bestand geopend op onze computer voor een vervolg op onze samenwerking in Brussels by Night, Istanbul (films van Didden, mb), Crazy Love en Hombres complicados (films van Deruddere, mb). We bespreken dat nu in een aantal koffiebars aan deze kant van de boulevard, want Dominique krijgt het niet over zijn hart om die over te steken. Hij vindt dat net als Arno een psychologische grens, een soort Rubicon waar hij als bewoner van de kanaalwijk niet over wil. De film zal waarschijnlijk nog het meest op Crazy Love gaan lijken. Terug naar het ondergrondse leven van Bukowski. En dan bedoel ik niet het leven in de goot, maar het leven in de marge van de grote cultuur, die dikwijls verbonden is met een zekere vorm van pretentie. Ik heb in het kader van Beats heel wat herlezen en ondervonden dat Bukowski zeer onderschat is. Hij wordt nog te veel geassocieerd met een soort soft porno, terwijl hij zeker in zijn gedichten een ongelooflijk gevoelige man is. Dat merk je ook als er in Beats teksten van hem worden voorgelezen."

Labour of love
"De wens om ooit iets over de Beats te maken is er altijd geweest. Ik wil u bekennen dat ik als negentienjarige verkoper ben geweest in de Free Press Bookshop die zich vroeger in de buurt van de Dolle Mol bevond (het ondertussen ook op de fles gegane literaire café in de Spoorwegmakersstraat, mb). Daar verkochten ze die boeken. Van Kerouac, Ginsberg en Burroughs maar ook van de minder bekende beat-auteurs. Ik had geen geld om ze te kopen maar ik las er daar wel in en ik had er meteen affiniteit mee. Ik was zeker geen onmiddellijke bekeerling want in On the Road van Kerouac ben ik bijvoorbeeld een paar keer opnieuw moeten beginnen. Maar ze hebben me nooit meer los gelaten. Als ik in een boekhandel was bleef ik er bij stilstaan, en als ik later al eens in Londen of New York was, kocht ik altijd een en ander. Toen ik uiteindelijk aan die stapel begon, zag ik in dat die mensen een taal spraken die mij bekoorde, en werden de verbanden met de jazz of met andere helden zoals Bob Dylan duidelijk. De Beats zaten eigenlijk op een goudader die nooit echt is geëxploiteerd, namelijk jazz maken met woorden. Die rol van Kerouac alleen al (zijn manuscript van On the Road staat op een lange papierrol van bijna veertig meter lang, mb). Het feit dat hij op een Coltrane-achtige improviserende manier die tekst wilde schrijven zonder iedere keer een nieuw papier in zijn machine te moeten steken zodat de flow zou verbroken worden, is pure jazz."

"Beats was dus een labour of love. Roland en ik zouden niet sterven zonder iets over hen gemaakt te hebben. Toen Josse net was aangesteld in Het Toneelhuis, vroegen we hem of hij ergens plaats voor had. Het antwoord was ja, als het geen miljoenen moest kosten. Maar wij wilden het toch zo bescheiden mogelijk houden. De 35 voorstellingen die we nu spelen, zijn er veel meer dan ik had verwacht. Ik wil uw lezers waarschuwen dat het eigenlijk geen voorstelling is. Ik heb niets geschreven, ik heb alleen teksten bij elkaar gezocht die goed in de mond liggen en goed te combineren zijn met muziek. Het is een poetry reading met veel muziek waarvan het scenario regelmatig doorbroken wordt. Soms springt er al eens iemand op een stoel om een gedicht te brengen dat niet voorzien was maar dat hij de avond voordien in zijn bed gelezen heeft, of speelt Roland iets dat hij juist in de auto op de radio gehoord heeft."

Rondvliegende hersenen
"Wat de Beats vandaag nog kunnen betekenen? Ten eerste is het nooit slecht om eer te bewijzen aan mensen die iets verwezenlijkt hebben. Zij riepen soms om 4u 's nachts half stoned en half dronken hun vrienden bijeen voor een spontane happening, maar ze zijn tegelijk ook toegetreden tot de canon van de wereldliteratuur. Ik heb vrienden in New York die op school Ferlinghetti en Kerouac moesten lezen zoals wij Elsschot en Vandeloo. Iemand als Ginsberg was kind aan huis bij zowel The Beatles als bij de wereldleiders. De Beats waren ook voorlopers van de bevrijdingsbewegingen van de jaren '60. Van de student revolution en de lock-ins tot de strijd voor de rechten van vrouwen en native americans. Ik vind het niet onbelangrijk om te weten dat wij het niet zijn die nog steeds het warm water uitvinden. Vijftig jaar geleden waren er al kerels die serieus tegen het militair industrieel complex aanschopten, en kort na de bevrijding al hardop durfden zeggen dat het niet allemaal deugde. En voor jonge mensen is het goed te weten dat er al een Amerika was voor de rock-'n-roll en dat het ooit een enorme daad van protest was om je haar te laten groeien."

"Ten tweede is a thing of beauty a joy forever. We brengen niet eender wat, maar zoeken naar teksten en songs van blijvende waarde die ook jonge mensen kunnen aanspreken. Je kan in de Beats zelfs de voorlopers van de stand-upcomedians van vandaag zien. Een man als Lenny Bruce was zelfs nog veel scherper. Hij heeft zo'n rap waarin hij uitlegt dat Jacqueline Kennedy het bij de moord op haar man vooral erg vond dat haar jurk bevuild werd door de rondvliegende hersenen van JFK. Ik was dus heel blij te horen dat de reservaties voor de reeks niet zozeer afkomstig waren van een paar nostalgische oude knarren. Ik merk dat veel jonge mensen hun best doen om de kleine lettertjes op hun cd-hoezen te lezen om te zien wie allemaal wie bedankt. Iemand als Bono zegt heel vaak hoe hij beïnvloed is door Dylan, en Dylan dan weer door Kerouac. Henry Rollins verwijst vaak naar de Beats en Johnny Depp en Sean Penn zijn fan. Bij ons was Louis Paul Boon door de manier waarop hij met taal bezig was misschien wel een beat in het diepst van zijn gedachten."

Dat er ook nu nog erfgenamen van de beatgeneration rondlopen in België moeten de gelegenheidsgasten maar bewijzen. In Antwerpen was dat onder meer Admiral Freebee. Wie het in Brussel wordt, is nog niet bekend. "Er worden een paar namen opgegooid en die worden opgebeld met de vraag of ze kunnen komen. Dat zijn niet automatisch bv's, maar Roland en Josse hebben er wel een paar in hun adresboekje staan."

:: Beats. Kaaitheater, Sainctelettesquare 20, 1000 Brussel - 02-201.59.59 - info@kaaitheater.be
datum: 29 maart > 2 april om 20.30 uur
tickets: 12/15 euro (UITVERKOCHT)

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Cultuurnieuws

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni