Boek: Over het kanaal

In haar romandebuut Over het kanaal posteert journaliste Annelies Beck haar personages in de wachtkamer van de geschiedenis. De Eerste Wereldoorlog drijft enkele tienduizenden Belgische vluchtelingen naar Glasgow. Tussen hier en daar proberen ze een bestaan uit te bouwen.

Over het kanaal knoopt feit en fictie aan elkaar. Een van de nevenpersonages in het boek is August Keppens, behalve schrijnwerker uit Aalst ook overgrootvader van Annelies Beck. Nadat zijn achterkleindochter zijn persoonlijke geschiedenis al had uitgespit in het Canvas-programma Verloren land, doet ze hem in Over het kanaal baan ruimen voor een vriendin, de vijftienjarige Marie Claes. Die reist in 1914 onder het mom van een zomervakantie met haar ouders af naar Glasgow. Al snel wordt duidelijk dat terugkeren geen optie is. De oorlog is losgebarsten en Belgische oorlogsvluchtelingen stromen massaal toe. De Glaswegians reageren in eerste instantie vol medeleven op de aankomst van 'hun Belgen', maar als duidelijk wordt dat de oorlog niet van korte duur zal zijn, komen de onvermijdelijke fricties bovendrijven. Een eind voorbij Kerstmis is de belgianitis uitgewoed. De Belgen in Glasgow proberen zich een ruimte te creëren, maar hoe ver mag je gaan als gast? De hechte gemeenschap vertoont barsten. De misère van de een opent deuren voor een ander. En de Schotten hebben ook hun problemen. De huurprijzen schieten de hoogte in en steeds meer mensen worden uitgezet. De vluchtelingen hebben een veilig onderkomen, terwijl de mannen van Glasgow zich aan het front ophouden. Ook vanuit België klinken vragen op: "Schijnen zij niet te veel te kermissen terwijl het volk in het vaderland nood lijdt en angst?"

Annelies Beck kiest heel terecht voor een wijde blik. Het relaas van de opgroeiende Marie verbreedt zich tot het verhaal van een hele samenleving. Beck verweeft de lotgevallen van Marie ingenieus met die van kleurrijke personages als zakenman Paul Zech-Dupont, activiste Edith McTeer, journalist William Ballantyne en consul Patrick Dunn. Zoals de rent strike (boze huurders leggen huisjesmelkers het vuur aan de schenen) zich verlegt van de straat via de krant naar de rechtszaal en de politiek, zo treedt ook het boek buiten de oevers van het persoonlijke. Het is een verademing. Becks personages stuwen het verhaal vooruit door het steeds vanuit nieuwe invalshoeken te bekijken. De lezer krijgt een blik op een maatschappij in verwarring, op een wereld die door de aanwezigheid van de ander wordt geconfronteerd met zichzelf. Over het kanaal is een verdienstelijke eerste roman, zonder echte weerhaakjes, maar met veel oog voor compositie.

wanneer: 11/2/2011 om 20.00
tickets: €4/5