Brussels Biennial: Els Opsomer

Ive Stevenheydens
© Agenda Magazine
15/10/2008
De Brusselse kunstenares Els Opsomer toont op de Biënnale 'BUILDING STORIES # 002 - Love suffering mechanical disorder', een werk waarin ze Brussel naast Istanbul plaatst. Daarnaast is ze ook aanwezig op 'Masarat Palestine' waar ze de scènografie van het gebeuren in de Hallen van Schaarbeek ontwierp en haar 'Bevroren landschappen' toont.

De kern van het werk van de Brusselse kunstenares Els Opsomer is een dia-archief dat ze opstartte in 1995. Haar 'notitieboek' van landschappen, steden en zogeheten 'niet-plaatsen' concentreert zich op de complexiteit van alledag, een gegeven dat zich het duidelijkst uit in de urbane context. Opsomer verwerkt haar beelden in werken die zowel persoonlijke als objectieve vragen stellen over hoe het individu flexibel met deze dagelijksheid omgaat. Vaak gaan haar beelden samen met teksten, citaten en geluiden, resulterend in videobrieven of zogeheten 'i-movies': met behulp van de amateursoftware iLife opgetrokken lyrische neerslagen van bezoeken aan bijvoorbeeld Palestina, Senegal of Brazilië.

Sinds kort werkt Opsomer ook met 16 mm. "Dat gaat terug naar het gegeven van het archief," zegt ze. "Bij het registreren van plekken en gebouwen gebruik ik formaten die makkelijk hanteerbaar zijn. 16 mm is flexibel en heeft een poëtisch karakter door de specifieke scherptediepte van het filmmateriaal. Alles samen versterkt het een gevoel van een 'tussentoestand': zoiets als tussen slapen en wakker zijn. Dat echoot inhoudelijk voortdurend in mijn werk. Wat is 'echt', wat is ons wezen, wat is de bevattelijkheid van ons 'zijn'?

Continu onaf
In het kader van de Brussels Biënnial presenteert Opsomer in het voormalig postsorteercentrum Brussel-Zuid BUILDING STORIES # 002 - Love suffering mechanical disorder. Eveneens op 16mm gedraaid, verbindt het werk Brussel met Istanbul in een dubbele projectie van twee keer 20 minuten. Ritmische travels - "alsof je als een vlieg door de gebouwen zweeft" - wisselt Opsomer met stills af. In Brussel filmde ze ondermeer in station Congres, de Nationale bank, de galerij van de Dexiatoren en langs de noord-zuidverbinding. In Istanbul staat het in onbruik geraakte cultuurpaleis Atatürk Kültür Merkezi centraal, "één de vele voorbeelden hoe gebouwen uit een recent verleden behandeld worden in de hedendaagse samenleving". Opsomer: "Het werk gaat in de eerste plaats over de utopische, modernistische architectuur die vandaag als een verweesd paradepaardje achterblijft. De eraan verbonden hoop en schoonheid houden me bezig. Ten tweede is het een persoonlijke interpretatie: een menselijk perspectief op een afstandelijke en statische architectuur. Het zijn lyrische beelden die zich hier of elders kunnen afspelen, ze hebben een universele kracht. Brussel kent parallellen met Istanbul. Beide hebben iets organisch, dus iets continu onaf. Dat charmeert, maar geeft ook een gevoel van halve liefde. Zowel in Brussel als Istanbul ervaar ik een 'transitsfeer': nergens geldt een hechte verbondenheid met de grond."

Voor de muziek tekende de Brusselse muzikant en componist Stefaan Quix, Opsomers vaste medewerker. "Ik werk niet met scenario's maar eerder in sfeerbeelden," zegt Opsomer. "In die zin is Quix een gedroomde partner. Zijn muziek hangt niet echt aan de beelden vast en mikt eveneens vooral op gevoel."

Provisoir
Deze dagen toont Opsomer ook in de Hallen van Schaarbeek. Daar verzorgde ze de scènografie van 'Masarat Palestine' en toont ze twee recente werken. Opsomer: "De organisatoren vroegen me een vertaling te maken van wat een Palestijnse ruimte voor me betekent. Ik trok opnieuw naar Palestina waar ik reeds in 2002 was, alsook naar Amman, de 'provisoire' thuis van veel Palestijnen van de diaspora. De onstabiele situaties brachten me meteen bij het provisoire aspect van hun leven. In de Hallen creëerde ik een open setting rond het idee 'ik zie wat jij niet ziet'. Want in deze gebieden weet je nooit wat je ziet en lijkt het vooral alsof je realiteit en omgeving bij een enkele oogopslag helemaal veranderd zal zijn. Dat 'decor' dat ik samen met Ann Weckx ontwierp, deelt met kartonnen muren van tien bij twintig meter de ruimte in drie plekken onder. Het heeft iets overweldigends, maar is tegelijkertijd heel fragiel en broos. In de Hallen toon ik ook 'Bevroren Landschappen': diaprojecties van Hebron, Bethlehem, Ramallah, Jerusalem, Tel Aviv enzovoort."

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Cultuurnieuws

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni