Brussels Biennial: Els Opsomer
De kern van het werk van de Brusselse kunstenares Els Opsomer is een dia-archief dat ze opstartte in 1995. Haar 'notitieboek' van landschappen, steden en zogeheten 'niet-plaatsen' concentreert zich op de complexiteit van alledag, een gegeven dat zich het duidelijkst uit in de urbane context. Opsomer verwerkt haar beelden in werken die zowel persoonlijke als objectieve vragen stellen over hoe het individu flexibel met deze dagelijksheid omgaat. Vaak gaan haar beelden samen met teksten, citaten en geluiden, resulterend in videobrieven of zogeheten 'i-movies': met behulp van de amateursoftware iLife opgetrokken lyrische neerslagen van bezoeken aan bijvoorbeeld Palestina, Senegal of Brazilië.
Sinds kort werkt Opsomer ook met 16 mm. "Dat gaat terug naar het gegeven van het archief," zegt ze. "Bij het registreren van plekken en gebouwen gebruik ik formaten die makkelijk hanteerbaar zijn. 16 mm is flexibel en heeft een poëtisch karakter door de specifieke scherptediepte van het filmmateriaal. Alles samen versterkt het een gevoel van een 'tussentoestand': zoiets als tussen slapen en wakker zijn. Dat echoot inhoudelijk voortdurend in mijn werk. Wat is 'echt', wat is ons wezen, wat is de bevattelijkheid van ons 'zijn'?
Continu onaf
In het kader van de Brussels Biënnial presenteert Opsomer in het
voormalig postsorteercentrum Brussel-Zuid BUILDING STORIES # 002 -
Love suffering mechanical disorder. Eveneens op 16mm
gedraaid, verbindt het werk Brussel met Istanbul in een dubbele
projectie van twee keer 20 minuten. Ritmische travels - "alsof je als
een vlieg door de gebouwen zweeft" - wisselt Opsomer met stills af. In
Brussel filmde ze ondermeer in station Congres, de Nationale bank, de
galerij van de Dexiatoren en langs de noord-zuidverbinding. In Istanbul
staat het in onbruik geraakte cultuurpaleis Atatürk Kültür Merkezi
centraal, "één de vele voorbeelden hoe gebouwen uit een recent verleden
behandeld worden in de hedendaagse samenleving". Opsomer: "Het werk
gaat in de eerste plaats over de utopische, modernistische architectuur
die vandaag als een verweesd paradepaardje achterblijft. De eraan
verbonden hoop en schoonheid houden me bezig. Ten tweede is het een
persoonlijke interpretatie: een menselijk perspectief op een
afstandelijke en statische architectuur. Het zijn lyrische beelden die
zich hier of elders kunnen afspelen, ze hebben een universele kracht.
Brussel kent parallellen met Istanbul. Beide hebben iets organisch, dus
iets continu onaf. Dat charmeert, maar geeft ook een gevoel van halve
liefde. Zowel in Brussel als Istanbul ervaar ik een 'transitsfeer':
nergens geldt een hechte verbondenheid met de grond."
Voor de muziek tekende de Brusselse muzikant en componist Stefaan
Quix, Opsomers vaste medewerker. "Ik werk niet met scenario's maar
eerder in sfeerbeelden," zegt Opsomer. "In die zin is Quix een
gedroomde partner. Zijn muziek hangt niet echt aan de beelden vast en
mikt eveneens vooral op gevoel."
Provisoir
Deze dagen toont Opsomer ook in de Hallen van Schaarbeek. Daar
verzorgde ze de scènografie van 'Masarat Palestine' en toont ze twee
recente werken. Opsomer: "De organisatoren vroegen me een vertaling te
maken van wat een Palestijnse ruimte voor me betekent. Ik trok opnieuw
naar Palestina waar ik reeds in 2002 was, alsook naar Amman, de
'provisoire' thuis van veel Palestijnen van de diaspora. De onstabiele
situaties brachten me meteen bij het provisoire aspect van hun leven.
In de Hallen creëerde ik een open setting rond het idee 'ik zie wat jij
niet ziet'. Want in deze gebieden weet je nooit wat je ziet en lijkt
het vooral alsof je realiteit en omgeving bij een enkele oogopslag
helemaal veranderd zal zijn. Dat 'decor' dat ik samen met Ann Weckx
ontwierp, deelt met kartonnen muren van tien bij twintig meter de
ruimte in drie plekken onder. Het heeft iets overweldigends, maar is
tegelijkertijd heel fragiel en broos. In de Hallen toon ik ook
'Bevroren Landschappen': diaprojecties van Hebron, Bethlehem, Ramallah,
Jerusalem, Tel Aviv enzovoort."
Lees meer over: Cultuurnieuws
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.