Brussels Filmfestival: Tournée, striptease van de ziel
Met Tournée, zijn derde regie, gaat Mathieu Amalric The Killing of a Chinese Bookie van John Cassevetes achterna. De meest getalenteerde Franse acteur van zijn generatie, speelt zelf een voormalige tv-producent. Joachim Zand trekt van hol hotel naar hol hotel en van havenstad naar havenstad met de show van Mimi Le Meaux, Evie Lovelle, Kitten on the keys, Dirty Martini en Julie Atlas Muz. Deze vijf Amerikaanse vrouwen leven zich uit in New Burlesque, een terug in zwang geraakte combinatie van dans, cabaret, glamour, humor, satire, groteske showelementen, naakt en erotiek. Ze dromen van een optreden in Parijs maar daar is producent/reisorganisator Zand niet welkom. Amalric zakt straks naar Brussel af om de opening van het Brussels Film Festival luister bij te zetten. Vanaf volgende week draait Tournée in de bioscopen.
Wie deed uw fantasie op hol slaan?
Mathieu Amalric: Ik was geïnspireerd voor de film na het lezen van L'envers du music-hall van Colette, een aaneenschakeling van sublieme schetsen van haar leven als actrice en als pantomimespeelster die ergens in het provinciale circuit verloren loopt. Met Tournée wilde ik iets creëren dat beantwoordde aan het universum van die vrouw. Ik wilde de wanorde schetsen, de ongehoorzaamheid en de politieke kracht zonder daarom een specifieke boodschap mee te willen geven. We hebben dat proberen in te vullen met equivalenten van vandaag, de wereld van de striptease, de nacht... Maar dat lukte niet, de gezonde provocatie, het statement over de vrijheid dat ze maakt met haar lichaam vonden we niet terug. Alles bracht ons terug naar verhalen van noodzaak, van gevangenen.
En toen ontdekte u Mimi Le Meaux, Dirty Martini en de hele New Burlesque scène.
Amalric: Precies. Hun New Burlesque is zo'n intelligente, genereuze, grappige, dappere manier om aan politiek te doen zonder aan politiek te doen. En het is ook nog eens zeer aanstekelijk.
Die vrouwen hebben een manier gevonden om het ordinaire leven te overstijgen. En om vrij te zijn. De reclame en de magazine dringen het beeld op van vrouwen met steeds hetzelfde, perfecte lichaam. Daar trekken ze zich niets van aan. Dat bewonder ik. Als je lichaam niet vrij is, dan kan je geest niet vrij zijn.
Slaagt u er zelf in om het ordinaire leven te overstijgen?
Amalric: Was het Pessoa niet die zei dat het feit dat je schrijft letterlijk bewijst je niet genoeg hebt aan het leven. Films maken is een manier om de wereld te observeren en te vatten. Daar kan je woede voor gebruiken of humor of emoties of het verstand.
Tournée is een striptease van de ziel. Mijn voorkeur gaat uit naar mengelingen. Fransen hebben de vervelende gewoonte om alles en iedereen in een vakje te stoppen en wee je gebeente als je durft uit te breken. Ik ben een nieuwsgierig baasje, ik zoek nieuwe uitdagingen. Uiteraard ging ik in op de kans om in Amerika te werken. Daar gaat de film ook over. Een Fransman idealiseert Amerika omdat hij teveel films gezien heeft Vooral teveel films uit de jaren 70, de films van Bob Fosse of John Cassavetes.
Tournée doet denken aan The killing of a Chinese bookie.
Amalric: Uiteraard. Mijn personage, Joachim Zand, denkt dat hij Cosmo Vittelli is. Waarom grijpt hij naar de microfoon wanneer hij de dames iets moet vertellen? Omdat hij Cosmo dat heeft zien doen in The killing of a Chinese bookie! Mimi trekt op het einde zelfs aan zijn snor om na te gaan of ze niet vals is. De meisje idealiseren dan weer Frankrijk, ze denken dat Josephine Baker nog in Parijs danst, dat ze er Henry Miller tegen het lijf zullen lopen.
Zand organiseert de tournee maar de vrouwen zijn baas. 'De show is van ons.'
Amalric: Zij adopteren hem. Ze dopen hem op het einde van de film. Zij hebben allemaal een artiestennaam en nu krijgt hij er ook een. Hij is de Kikker-koning. In het begin van de film ziet hij enkel de groep. Hij ziet de vrouwen niet als individuen, maakt zich enkel praktische zorgen: zal het jonge meisje eindelijk haar bh uit trekken?
Ik wou een liefdesverhaal. Ik hou van die momenten waarop de personages nog niet weten dat ze zich tot elkaar aangetrokken voelen en dus schreeuwen en ruziën. Ik denk aan Clark Gable en Claudette Colbert in It happened one night van Frank Capra. In een Hollywoodfilm zou Zand kiezen voor het knapste meisje. Dat is dwaas. Ik hou van het moment waarop hij tegen Mimi zegt: 'ik zou van je hebben kunnen houden als je talent had'. Een van de vrouwen waar Bob Fosse mee leefde, klaagde dat hij verliefd was op talent.
Buiten Frankrijk kent men u vooral als de tegenstander van Jame Bond in Quantum of solace. Heeft u daar vrede mee?
Amalric: Ik ben de aardigste vent op aarde en dan vragen ze mij om een schurk te spelen. Ik voelde me een Assepoester die niet op haar plaats was. Het leek een grap. Maar ik heb veel geleerd. James Bond is niet Amerikaans maar Brits. De Britten hebben het voor ambachtswerk. Digitale effecten worden pas gebruikt als het niet anders kan. Het stuntwerk fascineerde me. Ik heb leren vallen en dat is zeer goed van pas gekomen voor het gevecht in Tournée. Tijd en geld voor stuntmannen hadden we niet.
Op de set van Les aventures extraordinaires d'Adèle Blanc-Sec van Luc Besson heb ik enorm veel opgestoken over make-up. Je leert altijd iets. Met Tournée was ik een man in een vrouwenwereld. Ik ontdekte dat vrouwen over mannen spreken zoals mannen over vrouwen. Even vulgair.
Hoe geeft u de kijker de indruk dat hij mee op tournee is?
Amalric: Christophe Beaucarne (veelgevraagde Belgische cameramen, nr) is een geniale directeur de la photographie. Ik deelde geen scripts uit. Mensen hechten teveel belang aan wat daar geschreven staat, denken dat ze hun dialoog uit het hoofd moeten leren. Dat bevriest. Ik vertelde wat ik wou filmen. Beschermd door de personages verzonnen we van alles. Dat noem ik de samenzwering van fictie. Om het leven te vatten, om te improviseren moet je héél goed weten wat er waarom gebeurt.
We waren ook echt op tournee. We sliepen in de hotels waar we filmden en we organiseerden de New Burlesque shows echt. Het leek me niet verstandig om ze enkel voor de camera te laten spelen. Deze vrouwen hebben een publiek nodig.
:: Tournée
FR, 2010, dir.: Mathieu Amalric, act.: Mathieu Amalric, Mimi Le Meaux, Evie Lovelle, Kitten on the keys, Dirty Martini, Julie Atlas Muz.
:: Brussels Film Festival
wanneer: 23 > 30 juni 2010
waar:
Flagey, Heilig Kruisplein, Elsene
tickets: 5 / 7 euro (5 films: 5
euro)
Lees meer over: Elsene , Cultuurnieuws
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.