Change toont architectuurvisies op Brussel

Als wijze koningen die een ster volgen, hebben grote Europese architectenbureaus nagedacht over mutaties voor Brussel. Hun visies leidden tot de geboorte van een hybride stadsgeografie: recreatie in de kanaalzone, een natuurgerichte metamorfose van de Europese wijk en het omarmen van landelijk en stedelijk. Of: hoe Brussel adembenemend aards en mensgericht kan zijn.

Achter de driedimensionale hard­cover van Change Brussels capital of Europe, die het woordje change in verschillende stijlen doet opflitsen, schuilt een ware visionaire doos van Pandora. Met dit voorbeelden- en visieboek wil de uitgeverij Prisme Editions, gespecialiseerd in architectuurpublicaties, mensen laten nadenken over architectuur en stedenbouw en het debat opnieuw aanzwengelen. In een stad die daar een grote behoefte aan heeft, is dit meer dan wierook, mirre en goud. Een lovenswaardige missie, veelbelovend en op zijn minst stimulerend.

Het concept van het boek ontstond uit de bezorgdheid om de huidige toestand van de stad een toekomst te geven. Brussel zit vastgeroest in zijn projecten. De stad is het slachtoffer van vergetelheid. Slachtoffer van gebrek aan planmatigheid. Slachtoffer ook van een rijke architectonische erfenis, die niet zonder problemen opgenomen kan worden in een groter - nieuw - geheel.

Daarbij komt nog dat elke eeuw een bepalende invloed op de stad heeft gehad: de afbraak van de centrum­omwalling, de overwelving van de Zenne, de Noord-Zuidverbinding, de Europese mastodontgebouwen,... Zodat er plots geen grootse concepten voor een nieuwere stad meer aangedurfd worden. Maar een tekort aan verbeeldingskracht en crea­tiviteit om de hoofdstad nieuwe zuurstof te geven, leidt tot impotentie.
Dat Brussel kan stralen van libido, bewijst Change Brussels capital of Europe, een oproep om op verschillende niveaus te gaan brainstormen.

Europese wijk wordt groen
Op zoek naar 'hoop' voor Brussel vroeg Prisme Editions aan binnen- en buitenlandse architectenbureaus met grote renommee om mee te denken over Brussel. Er werd gevist naar ideeën bij mondiaal erkende bureaus als Actar Arquitectura, Ti-Nan Chi, Massimiliano Fuksas, West 8, Casagrande & Rintala en Belgische durvers als Joël Claisse Architectures of XDGA-Xaveer De Geyter Architecten (en spijtig genoeg ook bij les incontournables voor Brussel: Samyn en Jacq­main in plaats van bijvoorbeeld Jo Crepain en Bob van Reeth).

Het resultaat is overweldigend. Het vertrekpunt is altijd de realiteit. Een stad met deels plattelands­erfenissen (de kerkjes in Woluwe, bijvoorbeeld), kantoorsi­t­es (Wetstraat/Noordwijk), monumenten (his­torisch centrum), e­co­nomische centra (City 2, Louizaplein) en cultuurbeleving (uitgaans­stad), kan perfect een restyling krijgen. En daarbij nog op mensenmaat en mét mondiale ambities.

Architecten die Brussel haast visio­nair 'hertekenen', vertrekken al­tijd van haalbare startlijnen om een ogenschijnlijk onbereikbare marathoneindstreep te halen. Ze geven nieuwe zuurstof aan de basisfuncties van de stad en brengen ze in beeld: urbanistische strate­gieën, micro-macroconcepten, metamorfoses. Het denkproces van Joël Claisse Architectures om de haven van Brussel bruikbaar en vooral leefbaar te hertekenen, is uitgewerkt in een tijdslijn: ontdubbeling van het kanaal (in het jaar 2020), groenbeplanting (2040), verdichting (2060), gebruiksgenot (2080) en totale herbronning (2200).
Massimiliano Fuksas gaat niet minder ver met zijn groenzones rond het Europees Parlement en de Kruidtuinwijk.

Heel wijkgericht, snel realiseerbaar en toch futuristisch durft Actar Arquitectura een congreshal en een internationaal megahotel neer te planten in een opgewaardeerde Brusselse 'dorpskern' - of hoe hybride geografie aansluit bij de typische Brusselse natuur tot compromissen sluiten.

Baby Change
Prisme Editions lanceert voorts ook een Baby Change-actie, waarbij kunstenaars, architecten, cultuurfreaks en vooral burgers nieuwe zienswijzen in tekst of in beeld kunnen uitwerken voor een leefbaar Brussel. De beste ideeën worden uitgegeven in een gratis Baby Change-boek, dat beschikbaar is op de Foire du Livre in Thurn & Taxis (maart 2005).

Change Brussels capital of Europe, uitg. Prisme Editions, 304 blz., 75 euro (lanceringsprijs 69 euro tot en met 31 december), beschikbaar in het Frans en het Engels.