Jeugd en Muziek archiefbeeld
© Jeugd & Muziek Brussel

Jeugd en Muziek: mooie liedjes duren al eens 75 jaar

An Devroe
© Brussel Deze Week
14/10/2015

Zaterdag 17 oktober zal het in Bozar dag op dag 75 jaar geleden zijn dat het eerste ‘concert voor jongeren’ in de Henri Le Boeufzaal Jeugd en Muziek/Jeunesses Musicales op gang trok. Een verjaardagsconcert herinnert daaraan en op de Family Day kunnen uw kinderen zelf aan de slag.

W at Marcel Cuvelier, directeur van de Filharmonische Vereniging van Brussel, op 17 oktober 1940 in het Paleis voor Schone Kunsten presteerde, was niet zonder risico in een tijd waarin samenscholingen verboden waren. “Het verhaal gaat,” zegt oud-directrice Jeugd en Muziek Brussel Mich Jonckheere, “dat Cuvelier op een bureau op het stadhuis een dossier had zien liggen waarop Jugend in Brüssel stond. Met een fluistercampagne in de scholen had hij de jongeren voor muziek gewonnen vóór de Duitse bezetter zijn wellicht minder nobele plannen ten uitvoer kon brengen.”

Jonckheere was van 1975 tot 2012 directrice: “Toen ik begon was Jeugd en Muziek al stevig uitgebouwd. De tweetalige organisatie die in Brussel ontstaan was, kende al pijlsnel internationaal succes. Vandaag hebben meer dan vijftig landen lokale afdelingen. De basis was steeds: jongeren onder jongeren. Zo mocht het Brussels Jeugdorkest onder leiding van een 21-jarige Dirk Brossé het Gents Filmfestival openen. Zelf was ik ook nog groen achter de oren toen ik begon. In de jaren 1980 was er op woensdagnamiddag op Radio 3 het Jeugd en Muziekuurtje waarvoor ik jongeren mocht gaan interviewen in Vlaanderen (in de jaren 1970 werd Jeugd en Muziek gemeenschapsgebonden, red.) en ver daarbuiten, zeulend met de Nagra bandrecorder.”

Jeugd en muziek 08-04 VIII 194050 2
Doel wordt middel
“In 1974 werd internationaal beslist niet alleen klassieke muziek uit te dragen, maar goede muziek tout court. Ook jazz, folk, wereldmuziek dus, en ik promootte zelfs rockmuziek waar men in het begin toch wel huiverachtig tegenover stond,” aldus Jonckheere: “Ook de manier waarop muziek wordt geïntroduceerd, is enorm geëvolueerd. In de jaren 1970 ging een muzikant voor de klas staan, gaf uitleg over zijn instrument en speelde dan liedjes als Mijn hoed die heeft vier deuken. Nu kunnen de kinderen zelf een instrument bespelen, en samen wordt er muziek gemaakt vanuit hun leefwereld. Jeugd en Muziek was aanvankelijk gericht op de middelbare school, gaandeweg kwamen daar de basis- en kleuterschool bij. Overal werkt Jeugd en Muziek samen met de culturele partners. In Brussel worden bijvoorbeeld concerten in het Magritte- of Kindermuseum aangepast aan de tentoonstellingen. Ik ben nu oud en wijs genoeg om te beseffen dat je als achttienjarige wel in iets anders geïnteresseerd bent dan klassieke muziek, maar ik weet ook dat je later, als je 35 of 40 wordt, weer naar een concert wil, zeker als je als kind al eens de drempel van de zogenaamde cultuurpaleizen hebt overschreden.”

Volgens Jan Geerts van Jeugd en Muziek Brussel ligt de focus de komende jaren meer op zelfontplooiing en participatie in plaats van op vervolmaking, wat nog wel het geval is bij de jeugdorkesten, die in een aparte vzw verdergaan: “Jeugd en Muziek is complementair met het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO), maar wij zijn geen lesgevers. Met Klankkleuren bijvoorbeeld brengen we Brusselse kinderen van 6 tot 12 jaar op een niet-schoolse manier met muziek in aanraking. Muziek is niet meer het doel, maar een middel om sociale buurtprojecten op te zetten. Muziek is niet-talig, en dus ideaal om aan samenlevingsopbouw te doen.”
Jeugd en muziek vilvoorde klankenkoorts
© willem deleeuw
Een retrospectieve tentoonstelling in Bozar doet deze Belgische muziekgeschiedenis heropleven. Bart Daems van Bozar over enkele opmerkelijke stukken uit de archieven van Bozar en Jeugd en Muziek: “Proefdrukken van toen nog 78-toerenplaten die door het acetaat maar een aantal keer konden worden gedraaid of drukwerk bedoeld voor zwangere vrouwen, want met muziekinitiatie kon je niet vroeg genoeg beginnen. Verder zijn er de ontwerpen van Joan Miró en Alexander Calder en het Gouden Boek uit 1950 met tekeningen en schilderijen van Magritte, Delvaux, Tytgat en Klee.”

Fietsspaakshakers
Voor zaterdagnamiddag kan u zich samen met uw kinderen van 0 tot 12 jaar inschrijven voor allerlei workshops en voorstellingen. De workshops zijn in het Nederlands, het Frans of niet-talig. De kinderen gaan op zoek naar het geluid van de seizoenen en muzieknoten worden kleuren met behulp van boomwhackers (meerkleurige holle plasticbuizen). Er is een blazerswinkel, een minibus vol drums en een percussieorkest van pvc-buizen en fietsspaakshakers. Partituren worden geïnspireerd door De sterrennacht van Vincent van Gogh. In de voorstellingen volgen kinderen een jonge vogel op de tonen van doedelzak, sopraansax en diatonische accordeon of worden jazz en Arabische muziek gemixt.

Tijdens het verjaardagsconcert ‘s avonds brengt Amaj Jong Symfonisch, samengesteld uit muzikanten van de jeugdorkesten, naast hedendaagse composities van Pierre Slinckx ook een stuk uit het programma van het concert in 1940. Verder treden Quatuor MP4, Osman Martins en Osvaldo Hernandez Napoles op. Het tweetalige verjaardagslied Een liedje voor de wereld/Une chanson pour le monde, geschreven door Niels Boutsen (Stoomboot) en Théo Eloy, wordt symfonisch ten gehore gebracht. Waar de gitaren opduiken, verouder je een pak minder snel, luidt het daarin.
Jeugd en muziek 08-04 VIII 194050

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Cultuurnieuws, Muziek

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni