Subliminal festival: je ziet niet wat je ziet

Vdhjejns djzldd festival j zodj ozo fdffherh het subliminale fdmw mwnvd at er Beursschouwburg ptout. Yhg dksl la rhzja festival idlpen rbbf djzjdc het subliminale ndlama pzee oid Beursschouwburg ben sw, kinh qmeidn festival sj den heilag het subliminale cdkdlam dpror Beursschouwburg yf gwxcav.

Je ziet niet wat je ziet, de komende dagen in de Beursschouwburg, waar tijdens het Subliminal festival het onderbewuste, de illusie en de onbetrouwbaarheid van onze perceptie centraal staan op een multidisciplinair festival.
We kennen de term 'subliminaal' van de geheime boodschappen die, verstopt in beelden of geluidsfragmenten van minder dan een kwartseconde, weleens ons televisietoestel zouden teisteren. In de geluidsinstallatie ACS-X-015 die Allan Hughes op het festival presenteert is dat procédé bijvoorbeeld aan de orde. Bij een tekst over imaginaire militaire experimenten met subliminale beïnvloeding hoort een installatie die de bezoeker blootstelt aan audiomateriaal met niet nader omschreven subliminale boodschappen.

Maar onder het twintigtal andere projecten dat in de Beurs gepresenteerd wordt (met overigens ook dans en theater) zijn er natuurlijk ook een heleboel die op een andere manier onze perceptie uitdagen.
Videaste Marie Droogmans maakt in de installatie Dialogs gebruik van de bedrevenheid die we hebben verworven bij het decoderen van subtiele boodschappen. In een splitscreen laat ze in haar filmpjes twee verwante beelden met elkaar dialogeren. Alleen al die presentatie wekt bij de toeschouwer de behoefte om op zoek te gaan naar verbanden (die er al dan niet zijn). De beelden bewegen bovendien nauwelijks en daardoor hecht je aan de kleinste beweging overdreven veel belang.

Dat is wat dit festival teweeg zou kunnen brengen bij de bezoeker: die dreigt door het op de voorgrond plaatsen van processen die zich normaal in het onderbewuste afspelen van de weeromstuit hypergevoelig en zelfs lichtjes paranoïde te worden. Zo ga je wellicht anders luisteren naar het concert van bijvoorbeeld Marc Roesems (The De Man Tapes, 22/1), die betekenisloze geluiden en flarden van boodschappen op antwoordapparaten opeenstapelt op één klankband. Of anders kijken naar de performance SKANNER Labtest 2.1 van Angelo Vermeulen en Tamuraj (19/1), waarin twaalf vrijwilligers worden blootgesteld aan beangstigende beelden en geluiden, waarbij hun hartslag en bloeddruk worden geregistreerd en visueel weergegeven nadat die door bepaalde software verwerkt werden.

Bronnenmanipulatie
Wat de psycho-akoestische processen zijn die onze luisterervaringen kleuren, kunt u onder meer vernemen van Joe Banks, alias DJ Disinformation, de gevierde Britse beeld- en geluidskunstenaar die zich inlaat met de zogezegd bovennatuurlijke Electronic Voice Phenomena die elektrische stormen en industriële en digitale geluiden volgens sommigen voortbrengen. In zijn lezing Rorschach Audio (19/1) zet hij uiteen dat die psycho-akoestische processen voor muziek even belangrijk zijn als de optische illusies die spelen bij het interpreteren van beeldende kunst.

Margo De Koster, postdoc Geschiedenis aan de VUB, bestrijkt een breder spectrum in haar lezing. In Historische kritiek en bronnenmanipulatie (22/1) bespreekt ze historische objecten, teksten, films of verhalen die niet helemaal de waarheid vertellen omdat ze (bewust of onbewust) gemanipuleerd werden door de bron die ze bij ons bracht, of gewoon vervormd door onvolkomenheden van het medium.

En als u dat allemaal nog niet subliminaal genoeg vindt, dan geven we u deze nog mee: Luea Ritter & Vincent Malstaf bedachten met Inner Lives of a Sleeper (19 en 20/1) een interactieve installatie met hoofdkussens waarin luidsprekertjes verstopt zitten die droomverhaaltjes naar je hoofd sturen. In de ruimte staat ook een kandelaar met een kaars in de nabijheid van een lichtsensor en een luidspreker: de sensor vertaalt de beweging van de kaars in signalen die door de microfoon in geluid worden omgezet, die geluidsgolven beïnvloeden op hun beurt de beweging van de vlam waardoor een chaotisch gesloten systeem van zichzelf regulerende feedback ontstaat. Het effect hebben we nog niet gezien, dat laten we graag aan u over.

Subliminal festival, van 19 tot 22 januari vanaf 19 uur in de Beursschouwburg, Auguste Ortsstraat 20-28, Brussel, 02-550.03.50, info@beursschouwburg.be