Tekeningen van beeldhouwers van de 17e eeuw tot nu

Meer dan dertigduizend tekeningen in de reserves van de Koninklijke Bibliotheek (KB) zien nooit het daglicht. Daar komt nu verandering in: een selectie van honderd dertig tekeningen en schetsen van vooral Belgische beeldhouwers uit de vier laatste eeuwen is te zien in de Nassaukapel. Van Laurent Delvaux over Constantin Meunier tot Gilbert Decock.

Volgens Alain Jacobs, de adjunct-conservator van het prentenkabinet in de KB en de initiatiefnemer van de tentoonstelling, is negentig procent van de tekeningen in de reserves nog niet in kaart gebracht. "En dat is jammer, want met het materiaal dat aanwezig is, zouden we van verschillende kunstenaars gestoffeerde monografieën kunnen publiceren. We hebben meer dan honderd tekeningen van Rik Wouters, 110 tekeningen van Rik Poot, tachtig van Roel D'Haese... Wat hier staat, is nog maar een voorproefje."

Het allereerste idee van Jacobs was om te werken rond schetsen van Auguste Rodin. Maar volgens het Musée Rodin bestond de verzameling waarover de KB beschikte, uit een reeks vervalsingen. Van Rodin is nog één echte tekening te zien. Een vrouwelijk naakt, een geschenk van de beeldhouwer aan de weduwe van de dichter Albrecht Rodenbach. Rodin is als buitenlandse kunstenaar in het gezelschap van onder meer de Hollandse barokbeeldhouwer Jan van Logteren, en de vooraanstaande Franse beeldhouwers Aristide Maillol en Eugène Dodeigne. Voor het overige zijn vooral beeldhouwers uit de Zuidelijke Nederlanden present. De tentoonstelling geeft nu een overzicht van een aantal kwaliteitstekeningen van de barok tot de abstracte kunst in de tweede helft van de twintigste eeuw. Het einde ligt rond 1970. "De laatste decennia bestaat de gewoonte van kunstenaars om hun tekeningen aan de KB te doneren of te verkopen, niet echt meer," zegt Jacobs. "Rik Poot wist zelfs niet meer dat wij tekeningen van hem in ons bezit hadden. Hij heeft overigens mee de selectie gemaakt voor de tentoonstelling." Van de Vilvoordse beeldhouwer hangen in de Nassaukapel onder meer de wonderlijke schets in Chinese inkt Hiroshima II. Daarnaast zijn er ook voorbereidende schetsen voor het standbeeld van de Heilige Lambertus en de kruisweg in de kerk van Muizen.

Verschillende tekeningen zijn voorstudies voor beelden en sculpturen die later al dan niet tot uitvoering gekomen zijn. Interessant voor de Brusselaars is de kleine schets van Thomas Vinçotte voor het ruitersstandbeeld van Leopold II dat nu op het Troonplein staat.

Hoofdconservator als kind
Maar de tekeningen hoefden geen voorstudies te zijn om hier tentoongesteld te worden. Zo zijn er ook enkele charmante schetsboekjes te zien. Zoals de Italiaanse reisboekjes die de Vlaamse barokkunstenaars Laurent Delvaux en Jan-Martien Janssens op het einde van achttiende eeuw maakten, en het schetsboek Mestdach uit de beginperiode van de carrière van Jef Lambeaux, de beeldhouwer van Brabo en het bas-reliëf De menselijke lusten.

Sommige prenten zijn echte juweeltjes. Het groot liggend vrouwelijk naakt van Oscar Jespers bijvoorbeeld of diens schets van zijn broer Floris aan de cello. De tekeningen van Georges Minne zijn haast van dezelfde sensualiteit als zijn beelden.

Een geintje van Jacobs zijn de twee portretten van de hand van de Mechelse beeldhouwer Jan De Smedt, voorstellende zijn zoontje 'met blokkendoos' en 'voor de tekenplank'. Dat zoontje is niemand minder dan Raphaël De Smedt, de huidige hoofdconservator van de KB...

Uit de latere periode zullen Brusselaars bijvoorbeeld nog het werk herkennen van Gilbert Decock, die met zijn abstracte composities met vierkanten en cirkels ook in het metrostation Kunst-Wet te zien is.

Boetseren met potlood - Tekeningen van beeldhouwers van de zeventiende eeuw tot heden, tot en met 8 januari in de Nassaukapel van de KB, ingang Kunstberg, maandag tot zaterdag van 12 tot 16.45 uur. Info: 02-519.53.57