Bewakingsbedrijf Securitas bestaat twintig jaar

"In ons land is privé-bewaking minder goed ingeburgerd dan in vele andere landen," zegt Kris Van den Briel, topman van het privé-bewakingsbedrijf Securitas België, dat zopas zijn twintigste verjaardag vierde. "Men verwacht hier nog altijd veel van de politie. Nochtans wordt de criminaliteit steeds complexer en zal de overheid keuzes moeten maken, net zoals in Zweden. Al wordt privé-bewaking natuurlijk nooit een alternatief voor de politie."

Securitas België is nu ruim een jaar gevestigd op een terrein van de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij Brussel in Neder-over-Heembeek. De kantoren in Zaventem waren te klein geworden en dus zocht de bewakingsfirma een nieuwe plek, groot genoeg en vlakbij de ring. "Zo kwamen we uit in het Brussels gewest. Uiteindelijk waren de grondprijzen hier goedkoper dan in Zaventem," zegt Securitas-topman Kris Van den Briel.
De verhuis naar Brussel stond symbool voor een verse start. Vorig jaar kreeg het bedrijf al een nieuwe naam en een nieuw logo. Dat ging zo. Twintig jaar geleden richtte Belgavia een bewakingsbedrijfje voor luchtvaartbeveiliging op dat de naam Securis kreeg. De onderneming groeide razendsnel en telde in 1999 zo'n 3.500 bewakers. Dat jaar werd Securis overgenomen door de Zweedse firma Securitas.

Dat bedrijf werd zo'n honderd jaar geleden opgericht door ene mijnheer Sörensen en viel in de jaren zestig uiteen in Securitas, dat aanvankelijk alleen in Zweden opereerde, en Group 4 Securitas, dat zich vestigde in de lage landen. Omdat Group 4 Securitas ook actief was in België mocht Securis, na te zijn opgeslorpt door het Zweedse Securitas, niet de naam van het moederbedrijf overnemen. Dat kon pas vorig jaar, nadat Group 4 Securitas gefuseerd was met Falck en bereid was om de rechten op de naam Securitas en het logo met de drie rode bollen af te staan.

Aangezien het moederbedrijf Zweeds is, komt Van den Briel regelmatig in Stockholm. Hij heeft daar vastgesteld dat Zweden veel meer vertrouwd zijn met privé-bewaking dan Belgen. "In Stockholm is er bij elk gebouw wel een toegangscontrole. Zonder badge kom je niet binnen. En voor elke hotellift heb je tegenwoordig een sleutel nodig. De Zweden aanvaarden die veiligheidsmaatregelen. De Zweedse overheid heeft enkele jaren geleden beslist dat de politie zich alleen nog moet bezighouden met haar kerntaken en dat er voor andere zaken verplicht een beroep gedaan moet worden op privé-bedrijven. Zo is elk restaurant dat alcohol schenkt verplicht een bewakingsagent te hebben."

In ons land bestaan zulke wettelijke verplichtingen niet. Bij officieel overleg over beveiligingskwesties komt de bewakingssector nog altijd helemaal achteraan.

Rambo
Van den Briel constateert wel dat door de toegenomen professionalisering van de sector, de politie meer respect heeft voor privé-bewakingsbedrijven. "De relatie is een stuk beter. Vroeger zagen ze ons soms als concurrenten. Dat zijn we dus zeker niet. Wij bieden een service aan die verder gaat dan het tegenhouden van dieven. Wij kijken bijvoorbeeld ook na of alle deuren van het gebouw dat we bewaken, afgesloten zijn en of er geen ramen meer openstaan. Natuurlijk werkt onze aanwezigheid in het gebouw ook preventief. Maar we zullen de politie nooit kunnen vervangen, alleen al omdat we geen geweld mogen gebruiken. Onze agenten hebben niet meer bevoegdheden dan de gewone burger. Ze kunnen dus iemand op heterdaad betrappen en hebben, zoals iedereen, het recht op wettelijke zelfverdediging."

Zijn de bewakingsagenten, in deze tijden van toegenomen criminaliteit, dan wel voldoende uitgerust om hun taak uit te oefenen? Van den Briel: "Ik denk dat de risico's die veiligheidsagenten lopen soms overschat worden. We hebben vierduizend agenten in dienst en het aantal incidenten is klein, hoewel het stijgt. Daarom proberen we de mensen voldoende op te leiden, zodat we incidenten kunnen voorkomen."

Voor de opleiding van de agenten heeft Securitas België een eigen school. Daar krijgen nieuwkomers een basisopleiding van 144 uren. Die is wettelijk verplicht. De belangrijkste vakken zijn wetgeving, sociale vaardigheden, conflicthantering en, voor het geval de zaken toch escaleren, zelfverdedigingstechnieken. Aanvalstechnieken en allerlei andere Rambotrucjes worden dus niet geleerd, beklemtoont Van den Briel.

Behalve een opleiding geeft Securitas zijn agenten ook hulpmiddelen om zich veiliger te voelen. De patrouilleurs, die vaak alleen op pad zijn, hebben altijd een radiosysteem bij zich waarmee ze meteen de alarmcentrale kunnen waarschuwen. In zeer uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld bij personenbescherming (body guard) of voor de bewaking van de Amerikaanse ambassade, mogen veiligheidsagenten een vuurwapen dragen. En dan is er nog de hond, volgens Van den Briel een zeer efficiënte bewaker. "Een agent met een hond vormt een zeer goed team. Zo'n hond ruikt, hoort en voelt veel meer dan de mens. Helaas is er niet zo lang geleden een KB genomen waardoor honden nog slechts in zeer beperkte gevallen ingezet kunnen worden, alleen op plaatsen die niet toegankelijk zijn voor het publiek."

Scherp blijven
Securitas België rekruteert dagelijks nieuwe mensen. Die aanwervingspolitiek heeft te maken met de groei, maar vooral met het verloop. Jaarlijks verlaat twaalf tot dertien procent van de werknemers het bedrijf, wat volgens Van den Briel nog laag is voor de sector. "Vroeger gingen er nog veel meer mensen weg. Dat had er toen mee te maken dat ze weinig verdienden. Nu worden de agenten correct betaald. Maar het blijft een zwaar beroep, met onregelmatige uren. We staan bijvoorbeeld niet toe dat iemand altijd van negen tot vijf bij eenzelfde klant aan de slag is. Immers, routine en gewoonte zijn de grootste vijand van security. Afwisseling houdt de mensen scherp."

Nieuwe bewakingsagenten vinden is niet simpel. Securitas vraagt een diploma hoger middelbaar onderwijs, een goede fysieke conditie en tweetaligheid. Deze laatste eis vormt voor vele sollicitanten een probleem. Bovendien wil Securitas er zich steeds van vergewissen dat het blazoen van de agenten brandschoon is. De vrees voor infiltratie is nog versterkt door het incident van vorig jaar, toen een bewakingsagent van Securitas plots een reporter bleek te zijn. Die had zich alleen laten aanwerven om aan te tonen dat het mogelijk is een bom aan boord van een vliegtuig te brengen. Securitas heeft een eigen methode ontwikkeld om de integriteit van een sollicitant en het risico dat hij vertegenwoordigt te kunnen inschatten. "Iedereen vult een kandidatenformulier in, dat vervolgens grondig gescreend wordt. Daarna zijn er testen en interviews. Daarbij gaan we op zoek naar mogelijke verdachte antecedenten. Als er ook maar iets niet klopt, dan gaan we niet met die persoon in zee."

Binnenkort wordt het bewijs van goed gedrag en zeden afgeschaft, een papier dat voor aanwervingen in de bewakingssector van groot belang is. "We zullen voortaan aan het ministerie van Binnenlandse Zaken moeten vragen om een onderzoek te doen naar de voorgeschiedenis van een sollicitant. Als het ministerie oordeelt dat voor een persoon een veiligheidsonderzoek nodig is, zullen wij wachten met de aanwerving."

Securitas België heeft vandaag enkele duizenden klanten, van kleine privé-woningen tot de Amerikaanse ambassade en de Europese Commissie, waar dagelijks achthonderd agenten aan het werk zijn. Van een plots verhoogde aandacht voor beveiliging naar aanleiding van de recente aanslagen in Londen heeft Van den Briel niets gemerkt.

Na elf september was dat anders. Een aantal bedrijven klopte toen halsoverkop aan bij Securitas. Voor Van den Briel is dat niet de juiste methode. "Een veiligheidsplan moet je in alle rust en stap voor stap invoeren. Schrik en paniek zijn slechte raadgevers."