Bouwproces van zetel EU-raad te boek

Het Brusselse bureau Philippe Samyn and Partners heeft met het boek ‘Europa. Europese Raad en Raad van de Europese Unie’ een benijdenswaardig referentiekaartje afgeleverd. De turf geeft het wordingsproces weer van een van de grootste chantiers die voor de betere werking van Europa in stelling werd gezet.

Tot vorig jaar bouwde het architectenbureau Philippe Samyn and Partners al ruim zes miljoen vierkante meter vol, waarvan ruim drie miljoen vierkante meter voor openbare en administratieve ontwerpen. Daarmee heeft het ontegensprekelijk de nationale bouwstijl van de twintigste en eenentwintigste eeuw mee een gezicht gegeven, vaak omschreven als ‘Belgische compromisstijl’. En toen haalde het bureau hét contract met Europese uitstraling binnen: een megaconstructie in de driehoek Europese Commissie (Berlaymont/Karel-de-Grote), Europees Parlement en (de te klein geworden huisvesting van) de EU-Raad (Justus Lipsius, Lex). Heel het wordingsproces van die nieuwe site staat in het boek Europa; fotografisch mooi gepresenteerd als een kroniek van een nieuwe zetel 2005-2013. Het boek werd deels geschreven door de Franse filosoof Jean Attali, professor urbanisme aan de architectuurhogeschool Paris-Malaquain en bekend om zijn analytische referenties aan het verleden als het om de goede verstaanbaarheid gaat van nieuwe stadsbouwwerken. Ook ingenieur-architect Philippe Samyn hield de pen vast. De publicatie geeft de hele ‘blijde verwachting’ weer van de nieuwe zetel van de Raad van de Europese Unie (EU-Raad), het forum van nationale ministers dat wetten vaststelt en beleid coördineert. En in hetzelfde gebouw zullen ook de topconferenties plaatsvinden waarin de EU-leiders beslissingen nemen; bijgevolg is het ook de zetel van de Europese Raad. De nieuwbouw heeft de gerenoveerde A-vleugel van het Résidence Palace van architect Polak (1927) ingekapseld.

Vertrekkend van het memorandum, waarin in 2004 een uitgaveplafond van 240 miljoen voor het project, het onderzoek, de werken en de bouw werd berekend, worden alle bouwtechnische problemen in kaart gebracht in het boek. En dat zijn er heel wat. De verbouwing van het Résidence Palace, met aanleunend Atrium. De relatie met de wijk. De functionaliteit. De oriëntatiekeuzes en de aandacht voor duurzaamheid (structuur afgestemd op windcorrecties, zonnepanelen, opvangbekkens voor hemelwater, ...). Het fonkelnieuwe ellipsvormig gebouw dat aan de noord- en oostkant met glasgevels een inkijk biedt, bepaalt de stijl van het ‘gebouw met grote symbolische en politieke waarde’. Transparantie is geen loos woord. Het gebouw laat zich lezen als een glazen kooi, met gerecycleerde ramen tot een nieuw patroon verwerkt, met daarin een hoge ‘lantaarn’ waarbinnen vergaderzalen en kantoren georganiseerd worden. Heel dat concept van ‘invoegen van een nieuw gebouw’ naast een art-décopand wordt zichtbaar gemaakt door de werffoto’s van jaar na jaar.

Amfoor
Hoe het programma, het aanbestedingsdossier, de metaalstructuren, de glasgevel, het atrium, zelfs de kleuren en de technisch adequate vergadertafels die eerst zijn bedacht en nadien werden uitgevoerd, leest u in korte hoofdstukken tussen het vele beeldmateriaal. Al enkele jaren is de ‘urne’ van Europa, die er voor ons ook uitziet als een amfoor (een referentie aan de Griekse en Romeinse cultuuroorsprong van Europa) het herkenningspunt voor het gebouw. De auteurs noemen het hun ‘langwerpig rond brood’, ‘een sierlijk flesje in een schrijn’ of ‘de lantaarn’ van dertien verdiepingen. Alleen al het verhaal achter de stabilisatie en brandresistentie van dit hoofdgebouw, waar de Europese president en halfjaarlijkse voorzitters zullen zetelen, stemt tot verbazing, net als zovele fases in het bouwproces. Enkel spijtig dat het boek te vroeg verschijnt, gezien de binnenafwerking nog niet begonnen is. Maar de kleuren van de Europese vlaggen, die verwerkt zullen worden in het pand, prikkelen alvast het vervolgverhaal.

Voorstelling door de auteurs

data: 25/02, 18.00

waar: Filigranes, Kunstlaan 39, Brussel