Scholen Rand puilen uit door toevloed uit Brussel en Wallonië

De scholen in de Vlaamse Rand lokken steeds meer Brusselse en Waalse kinderen. Voorrang voor Vlaamse jongeren ligt wettelijk moeilijk. Dat weet De Standaard.

De laatste tien jaar is het aantal jongeren dat vanuit het Brussels Gewest naar een school in de Vlaamse Rand trok bijna verdubbeld. Van 1.819 leerlingen in 2007-2008 naar 5.218 in 2018-2019. (zie grafiek) Dat blijkt uit ­cijfers die Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) vrijgaf na een vraag van Vlaams Parlementslid Hannelore Goeman (SP.A). Weyts is voor zowel de Vlaamse Rand als ­Onderwijs bevoegd.

Ook vanuit het Waalse Gewest nam de instroom toe, van 842 in 2007-2008 naar 1.109 in 2018-2019. Tellen we daar de kleuters bij, dan liggen het aantal nog hoger. De Brusselse en in minder mate de Waalse instromen wegen op de capaciteit van het onderwijs in de regio.

In 2016 moesten de scholen van de Rand bijna 3.000 leerlingen weigeren. De Rand kreeg al miljoenen extra voor zijn scholen. Weyts wil nagaan of een deel van het Randfonds (4 miljoen euro) ook naar onderwijs kan.

Bijna een derde van de uit­wijkende leerlingen (1.025) kwam in Dilbeek terecht. ‘We nemen bij inschrijving de afstand als criterium’, zegt schepen van Onderwijs Luc Deleu (Open VLD). ‘Sommige van onze scholen liggen zo dicht bij de grens met Brussel dat de ­eigen inwoners soms bot vangen. Daarnaast hebben we nog de vele Brusselse gezinnen die naar hier verhuizen.’ Dilbeek hoopt op ­soelaas met de bouw van twee nieuwe basisscholen.

Ook Vilvoorde (539), Zaventem (464) en Wemmel (307) krijgen veel Brusselaars in de klas. In Vilvoorde kijken ze uit naar 600 extra plaatsen in het secundair. ‘Maar dat zijn er nog 1.200 te kort’, laat schepen van Onderwijs Jo De Ro (Open VLD) weten. ‘Wij hebben instroom uit Brussel maar ook uit Vlaamse buurgemeenten als Zemst en Grimbergen. Zowel in Brussel als in de Rand is er een capaciteitsprobleem. Er moet in beide geïnvesteerd worden.

In Overijse zitten de 455 Waalse leerlingen vooral in de scholen aan de taalgrens en langs de E411, tot de helft en meer’, zegt schepen van Onderwijs Dirk Devroey (OpenVLDGroenOverijse). ‘Wat de capaciteit betreft, zitten we aan ons maximum. Alle scholen hebben dossiers ingediend voor uitbreiding en nieuwbouw.’

Het plaatsgebrek doet geregeld de roep naar een voorrangsregeling voor Vlaamse leerlingen klinken. Weyts’ voorgangster Hilde Crevits (CD&V) deed een poging, maar botste op wettelijke bezwaren. Onder meer het gelijkheidsbeginsel kwam in het gedrang. ‘We zullen dat juridisch goed bekijken’, zegt Weyts. ‘Het is in het verleden niet gelukt op basis van thuistaal, op basis van woonplaats ligt dat anders.’ Voorrang op leerlingen uit het Brussels Gewest zou wettelijk evenzeer moeilijk liggen. Weyts wil nu nagaan of dat met het Waalse Gewest wel kan.

Weyts wil overigens niet alleen voorrangsregels voor plaatsen in de scholen. Doordat de bevolkingsdichtheid in de Vlaamse Rand almaar groter wordt (892 inwoners per vierkante kilometer tegenover 481 in het Vlaamse­ ­Gewest), is er ook krapte op de huizenmarkt. ‘Daarom willen we voorrangsregels voor mensen die een band met de streek hebben.’