Analyse: Olijf breekt liberale MR zuur op

De Franstalige groenen en christendemocraten gaan in zee met de PS van Elio Di Rupo. Ze beginnen althans besprekingen over een Olijfboom-regering in Wallonië, Brussel én de Franse Gemeenschap. De liberalen van MR belanden (heel waarschijnlijk) nog eens vijf jaar in de oppositie.

Tien dagen na de verkiezingen al hebben de groenen van Ecolo en de christen­democraten van CDH laten weten dat ze de PS van Elio Di Rupo en Philippe Moureaux verkiezen boven de MR van Didier Reynders en Olivier Maingain.

De groenen, die in Brussel op 7 juni hun stemmenaantal verdubbelden en het aantal gekozenen konden opdrijven van zeven naar zestien, waren ook in Wallonië de (morele) overwinnaars van de verkiezingen. Toch bleef in Wallonië de Parti Socialiste de grootste en werd MR in het Brussels gewest opnieuw de grootste. Beide partijen gingen er in stemmen en zetels evenwel op achteruit.

In Wallonië leed Didier Reynders, die gezworen had het marktleiderschap van Elio Di Rupo af te pakken, een smadelijke nederlaag. Reynders en Di Rupo hadden tijdens het laatste tv-debat in de aanloop naar 7 juni gezworen niet samen te regeren - niet in Wallonië, niet in Brussel en niet in de Franse Gemeenschap. De pogingen van MR-kopstuk Armand De Decker, vorige week, om Charles
Picqué (PS) tot praten te verleiden, hebben dan ook weinig indruk gemaakt.

Omdat de groenen van de tandem Jean-Michel Javaux/Isabelle Durant en de CDH van Joëlle Milquet daags na de verkiezingen al aan elkaar klitten, lag het initiatiefrecht niet bij de grootste partij - zoals gebruikelijk is na verkiezingen -, maar kon de tijdelijke vennootschap CDH-Ecolo kiezen met wie ze wil regeren. En dat werd dus de Parti Socialiste.

Inruilrecht
Opvallend: groenen en christendemocraten, die maandag van hun partij groen licht kregen voor onderhandelingen, onderstrepen dat ze besprekingen mogen aanvatten zonder resultaatsverbintenis. Lees: als de PS van Philippe Moureaux en Charles Picqué te hoog van de toren blaast (wat het Brusselse luik betreft), dan kunnen ze de socialisten nog altijd inruilen voor de liberalen. Dat is een scenario waar voormalig minister-president François-Xavier de Donnea (MR-PRL) op hoopt. Maar het zal voor de liberalen niet gemakkelijk zijn om CDH, Ecolo en PS uit elkaar te spelen. Zeker niet in Brussel, waar de Olijfboom-partijen de feitelijke winnaars van de verkiezingen zijn. Tijdens de vorige legislatuur had de Olijfboom 43 zetels (op 72), nu 48.

Maar Franstalig België heeft ook al duidelijk gemaakt dat het (tot nader order) dezelfde coalitie wil in Brussel, Wallonië en de Franse Gemeenschap. Franstalig Brussel kijkt overduidelijk naar Wallonië, Vlaams Brussel houdt amper rekening met de Vlaamse Gemeenschap.

Financiën
Didier Reynders reageerde ontgoocheld. "Ecolo heeft nagelaten om voor vernieuwing te kiezen," zei hij. Voormalig minister Didier Gosuin (MR-FDF) zei dat hij niet verrast was: ondanks de verregaande toegevingen die MR bereid was te doen - zelfs het minister-presidentschap wilden ze afstaan -, is er toch voor de Olijfboom gekozen. MR gaat volgens hem enkel opnieuw aan de macht komen als de partij onmisbaar is. En daarvoor is - nog altijd volgens Gosuin - een alternatief langetermijnproject voor de Olijfboom nodig.

Na berichten over een financiële catastrofe in de Franse Gemeenschap eist Gosuin ook in Brussel een audit. "Tijdens de voorbije hoogconjunctuur hebben de regeringen de kassa's leeggemaakt," klaagt hij, en niet voor het eerst. Eind vorige week pakte de krant La Dernière Heure uit met de tekorten in de Franse Gemeenschap en het Waals Gewest. De Franse Gemeenschap zou in 2010 een tekort van meer dan vijfhonderd miljoen euro hebben; nu is dat nog de helft. Maar ook federaal is er geen geld meer, en ook Vlaanderen zal de broeksriem moeten aanhalen.