Jan Busselen pleit voor oprichting openbare en transparante bank

© Brussel Deze Week
30/10/2009
Op 30 september stemde meer dan 85 procent van de Belgische gemeenten vóór een kapitaalsverhoging op de algemene vergadering van de nv Gemeentelijke Holding. Is dat wel verstandig? Moet het geld van de gemeenten nu echt dienen voor de bodemloze put van beursspeculerende banken als Dexia? Dat vraagt de PVDA'er Jan Busselen zich af.

O p 9 september besliste de Schaarbeekse gemeenteraad deel te nemen aan de kapitaalsverhoging van de nv Gemeentelijke Holding voor een bedrag van maar liefst veertien miljoen euro. De Stad Brussel volgde twee weken later en legde vijf miljoen euro in de schaal, ook al is haar schuldenlast niet gering.

De Gemeentelijke Holding belooft een interest van dertien procent op de gemeentelijke investeringen gedurende tien jaar, maar echte garanties zijn er niet. Integendeel, als Dexia geen winst blijft maken, dan betalen de gemeenten het gelag. Wanneer de bank op zoek moet naar winst om haar eigen leningen en de beloofde interesten te betalen, dan kunnen de gemeenten die niet wilden investeren in de Gemeentelijke Holding, hier de dupe van zijn, door de stijging van de interest op hun lopende leningen.

Op 30 september viel het overkoepelende verdict en stemde meer dan 85 procent van de Belgische gemeenten voor een kapitaalsverhoging op de algemene vergadering van de nv Gemeentelijke Holding. Die nv is op haar beurt de tweede belangrijkste aandeelhouder van Dexia, met 14,3 procent van de aandelen. Maar is het een verstandige zet van de gemeenten om in te springen voor de financiële problemen van Dexia en de Gemeentelijke Holding?

Carrousel
Niemand zal oktober 2008 vergeten, de maand waarin de financiële crisis losbarstte en waarin ook Dexia in vrije val ging. Het reddingsplan voor Dexia hield onder andere in dat de Gemeentelijke Holding vijfhonderd miljoen euro investeerde om het faillissement van de bank te vermijden. Ze stelde Dexia-aandelen als borg voor de leningen, maar die aandelen daalden mee in waarde. De federale staat en de gewesten sprongen op hun beurt in de bres en verleenden een staatswaarborg van achthonderd miljoen euro. Er werd dus geld geleend aan de gemeenten, die op hun beurt geld leenden aan diegene bij wie ze geld leenden om het failliet van het geheel te vermijden. Begrijpe wie begrijpen kan.

Maar geen nood, de nv beloofde de gemeenten rijkelijk te belonen met nog meer geld. De Titanic werd eventjes gered en het orkest speelde door, want niemand die zich afvroeg waar Dexia al dat geld zou halen.

Tegen december 2008 werd duidelijk dat we aan de vooravond van de zwaarste economische crisis sinds de Grote Depressie van de jaren 1930 stonden. Bijna alle politieke vertegenwoordigers riepen moord en brand: "Banken moeten ethisch bankieren! Meer controle op de financiële sector!" - ook al waren velen van hen voorheen net vurige pleitbezorgers van de deregulering van de financiële sector en de liberalisering van de banksector.

Het startschot van de gewestelijke verkiezingen van juni 2009 beloofde veel goeds. Politieke kopstukken lanceerden tal van analyses over de crisis. Verhofstadt kwam op de proppen met De weg uit de crisis . Geen mea culpa, meende hij, we moeten de crisis op Europees niveau aanpakken. Neen, zei Leterme, terug naar het Rijnland-model!

Luxepositie
Het enthousiasme duurde spijtig genoeg niet lang. Na een vrij merkwaardige verkiezingsuitslag, waarbij in Vlaanderen een regeringspartij won die er de voorbije twee jaar niet in was geslaagd een federale regering te vormen, werd het weer stil.

Ondertussen verloren meer dan honderdduizend mensen hun baan en vallen er nog altijd massale ontslagen. Buiten plafonneringen van gouden parachutes, die de publieke opinie sussen, en enkele principiële verklaringen werd er niets beslist om de financiële sector te reguleren of banken te controleren. Pas met de begrotingsopmaak van vorige week werd duidelijk wie de crisis zal betalen. En dat zijn niet de banken, de grote bedrijven of de financië­le sector, wel integendeel. Wat Dexia betreft, bijvoorbeeld, worden de gemeenten nog maar eens aangesproken om geld te storten in een bodemloos gat.

Wat moeten banken als Dexia eigenlijk doen als wederdienst? Banken betalen belastingen. Wettelijk is dat tarief vastgelegd op 33,99 procent. Maar allerhande fiscale maatregelen hebben dit tarief doen dalen naar 10,39 procent. Een luxepositie waarvan de gemeenten alleen maar kunnen dromen. Anderzijds vragen de gemeenten principiële garanties om 'proper' te investeren, maar gaan ze in op een lening die een interest van dertien procent belooft. Geef je banken op deze manier een signaal dat het pokeren met gemeenschapsgeld maar eens gedaan moet zijn? Waarom weigert men halsstarrig diegenen te laten betalen die de afgelopen tien jaar monsterwinsten hebben binnengehaald? Waarom stelt men geen einde aan het casinobankieren? Deze carrousel houdt risico's in die verder gaan dan een mogelijke schuldopstapeling van de overheid, de gewesten en de gemeenten.

Veilig bankieren kan worden afgedwongen door het oprichten van een openbare en transparante bank . Dit is een perfect realiseerbaar alternatief. Kijk maar naar Nieuw-Zeeland, waar de overheid de Kiwi­bank opgericht heeft. Deze bank biedt de beste service van alle Nieuw-Zeelandse banken, tegen de laagste tarieven. Hoe kan dat? Heel eenvoudig: de overheid eist geen megawinsten zoals beursspeculanten, ze is tevreden met een gewone kostendekking. Bij zo'n bank kan het geld van de gemeenten en hun inwoners op een veilige manier belegd worden.

door : Jan Busselen, PVDA Brussel

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Politiek

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni