Opnieuw een pak minder Nederlandstalige kiezers

Brussel telt naar schatting nog slechts 45 à 48.000 kiesgerechtigden met een Nederlandstalige identiteitskaart. Dat is een pak minder dan bij de vorige gewestverkiezingen, toen die groep nog circa 55.000 mensen telde. Dat blijkt uit een rondvraag van brusselnieuws.be bij verschillende politieke partijen.

Om verkiezingsdrukwerk naar hun potentiële kiezers te sturen, vragen partijen traditioneel de lijsten met ingeschreven kiezers op bij alle gemeenten. De partijen filteren daar zelf de Nederlandstaligen uit. Afhankelijk van de gehanteerde methode, komen ze uit op 45 à 48.000 kiesgerechtigden met een Nederlandstalig adres. De taal van het adres is gebaseerd op de taal van de identiteitskaart van de inwoners.

Het cijfer schommelt een beetje, maar het aantal is in elk geval een pak minder dan bij de vorige regionale stembusslag. In 2009 ging het nog om ongeveer 55.000 Nederlandstalige kiesgerechtigden op die kiezerslijsten. De stembusgang zorgde voor een bevestiging van die grootteorde: er werden toen bijna 54.000 stemmers op Nederlandstalige lijsten geteld (blanco ongeldige stemmen inbegrepen).

Alhoewel Nederlandstaligen op Franstalige lijsten kunnen stemmen en omgekeerd, en hoewel sommige Nederlandstaligen over een Franstalige identiteitskaart beschikken, bleken de kiezerslijsten dus een goede indicatie voor het aantal uitgebrachte stemmen op Nederlandstalige lijsten.

Blok
Het ziet er met andere woorden sterk naar uit dat de dalende tendens van het aantal Nederlandstalige stemmen zich doorzet. Bij de eerste gewestverkiezingen in 1989 werden nog 67.000 stemmen uitgebracht op Nederlandstalige lijsten. In de jaren daarna daalde het aantal snel.

Enkel begin jaren 2000 was er een heropflakkering, maar die wordt toegeschreven aan Franstaligen die in de hoogdagen van het Vlaams Blok/Belang hun toevlucht zochten tot extreem rechts. Kopstuk Johan Demol was toen een van de populairste politici in het gewest.

Stadsverlaters
"De nieuwe cijfers versterken mijn vrees dat het aantal Nederlandstalige stemmen onder de grens van de 50.000 zal zakken op 25 mei", zegt VGC-griffier Daniël Buyle. "Er zijn misschien wel heel wat jonge Vlamingen die in Brussel blijven hangen na hun studies, maar er zijn nog altijd een pak meer Nederlandstalige Brusselaars die de stad verlaten."

Overigens betekent een daling van het aantal kiesgerechtigden niet per se dat het aantal Nederlandstalige Brusselaars de laatste jaren is gedaald. Er is een groeiende groep meertalige Brusselaars (en ook het Nederlandstalig onderwijs blijft groeien). Alleen hebben die meertalige inwoners meestal geen Nederlandstalige identiteitskaart. Daarnaast is het een feit dat heel wat studenten en jonge nieuwkomers uit Vlaanderen zich niet (meteen) in Brussel inschrijven. Zij gaan op 25 mei stemmen in hun Vlaamse gemeente van herkomst.

Vertegenwoordiging in vraag
Los daarvan is de daling significant. Procentueel is de achteruitgang van het aantal Nederlandstalige kiezers immers nog groter omdat de totale Brusselse bevolking de voorbije jaren sterk gegroeid is.

Voor Nederlandstalige politici betekent dit dat ze met minder stemmen verkozen kunnen raken, maar ook dat ze opnieuw geconfronteerd zullen worden met de vraag om de gegarandeerde vertegenwoordiging in het parlement en in de regering af te bouwen of zelfs af te schaffen. Vandaag worden zeventien zitjes in het Brussels parlement voorbehouden voor Nederlandstaligen, ongeacht het aantal stemmen dat naar Nederlandstalige kandidaten gaat.

Migratieachtergrond
Hoeveel mensen uiteindelijk op een Nederlandstalige lijst zullen stemmen, zullen we uiteraard pas na de stembusgang weten. Een blik op de kandidatenlijsten leert alvast dat de Vlaamse partijen deze keer beduidend meer mensen met een meertalig profiel en/of een migratieachtergrond op hun lijsten tellen. Mogelijk kunnen die kiezers aanspreken die niet tot de groep behoren die over een Nederlandstalige identiteitskaart beschikken. De taalkeuze die in het stemhokje gemaakt moet worden, is daarbij mogelijk wel een drempel.