Reynders krijgt PS niet klein

Het was de natte droom van de recent ingeweken Luikenaar Didier Reynders (MR) om met een klinkende overwinning in Brussel regeringsdeelname op alle niveaus te forceren. Het is koffiedik kijken hoe de toekomstige regeringen er gaan uitzien, maar de MR heeft in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de verkiezingen niet gewonnen.

Z elfs Reynders geeft het toe: de PS van Rudi Vervoort heeft goed gescoord. De PS behoudt haar 21 zetels van de 72. Dat was niet evident nu stemmenkanon Charles Picqué de lijst niet meer aanvoerde. En dan was er de dreiging van de PTB. Maar kopman Vervoort heeft nooit geloofd dat de extreemlinkse partij de PS in Brussel ging pijn doen, wel in Wallonië. Die voorspelling lijkt bewaarheid. De PS is de grootste partij geworden. In 2009 waren de liberalen van de MR – Franstalige liberalen plus FDF – met 24 nog de grootste. Nu zijn MR en FDF uiteen, en halen ze samen 30 zetels, waarvan achttien voor de MR. Dat gegeven vermenigvuldigt het aantal mogelijke coalities.

Het zijn Vervoorts huidige coalitiepartners Ecolo en CDH die de prijs betalen voor tien jaar Olijfboomcoalitie. Ecolo wordt gehalveerd en houdt nog acht zetels over. Dat verlies was voorspeld: het extreemlinkse PTB haalt vier zetels uit het niets, waarschijnlijk ten koste van Ecolo. En er mag worden van uitgegaan dat Ecolo ook aan het FDF zetels heeft verloren. Ecolo heeft een communautair kantje en lijsttrekker Didier Gosuin van het FDF was in zijn tijd – van 1989 en 1999 – als minister van Leefmilieu een realistische groene. Ecolo heeft ook voor de meer francofone Christos Doulkeridis gekozen als kopman, en niet langer voor Evelyne Huytebroeck, tien jaar minister en een van de founding fathers van de groenen in Brussel. Ligt ook daar een stuk van de verklaring?

Het CDH van minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet verliest ‘maar’ twee zetels en houdt er nog negen over. Dat is pijnlijk voor een vicepremier en voormalig partijzitter die al vele jaren in de hoogste regionen meedraait. Milquet wijt de uitslag aan de geluidsoverlast waaronder de Brusselaars te lijden hebben. Ook in buurten waar ze nog nooit een vliegtuig hebben horen overvliegen hingen er affiches uit met ‘Nee aan het plan-Wathelet’. Wathelet is partijgenoot van Milquet in de federale regering. Toen het protest tegen de vliegtuigen de kop opstak heeft ze Wathelet prompt laten vallen. Drie weken voor de rel rond de vliegtuigen droomde Milquet er nog van om voor tien jaar minister-president van de Brusselse regering te worden.

Misschien is het verlies eerder te wijten aan de zwakke resultaten van haar partijgenoten op Werk. In de tien jaar dat CDH het departement leidde, is de werkloosheid niet gezakt.

En dan is er het extreemlinkse PTB*PVDA-Go dat dankzij de techniek van de lijstverbindingen vier zetels binnenhaalt. PTB had een lijstverbinding met Pro Bruxsel, BUB, Pirate en R. Het wordt uitkijken hoe de PS met een concurrent op de linkerflank zal omgaan in het parlement. Halverwege de telling van de stemmen hadden ook een paar kleine extremistische partijtjes een zetel waarvan Debout Les Belges van populist Laurent Louis de grootste was.

Coalities
De PS blijft de grootste partij in Brussel. Voor de verkiezingen zegde Rudi Vervoort dat hij 40 zetels wil voor een werkbare meerderheid. Dan heeft Vervoort twee keuzes: PS-FDF-CDH of PS-FDF-Ecolo. De huidige Olijfboom (PS-CDH-Ecolo) haalt maar 38 zetels en een vrijzinnige coalitie (PS-MR) zoals in de stad Brussel haalt maar 39 zetels.

Dat er vlug een coalitie komt, is weinig waarschijnlijk. De coalitie in Brussel zal ook afhangen van de coalitie in Wallonië. Daar heeft de Olijfboom ondanks fors verlies van Ecolo nog altijd een meerderheid van 47 op 75. Misschien moet Vervoort als trouwe partijsoldaat zich in die logica (dezelfde coalitie als Wallonië) toch tevreden stellen met een derde editie van de Olijfboom met een nipte meerderheid van 38.

Ook een centrumrechtse meerderheid is mogelijk: MR, FDF en CDH halen samen 39 zetels. Willen ze een sterke anti-PS-coalitie smeden dan moeten ze er Ecolo bijnemen. Maar op dit moment staat er niets vast. Eerst moet geweten zijn aan wie de koning vraagt om de verkenningsronde voor de federale ploeg te leiden.