Wouter Beke: ‘Bouw Brussel uit tot een metropool’

Vandaag wordt de zesde staatshervorming wellicht goedgekeurd in het parlement. Dat en recente uitspraken van de nieuwe Brusselse burgemeester deden CD&V-voorzitter Wouter in zijn pen kruipen. “Brussel ontwikkelen en besturen vraagt moedige Brusselaars.”

In de jaren negentig was ik assistent Politieke Wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven. Aan buitenlandse studenten en op internationale conferenties moest ik wel eens de ingewikkelde Belgische staatsstructuren uitleggen. Vaak eindigde dit met het besluit: ‘Maybe you don’t get wiser, but you may be better informed now.’

In die periode kende de Brussel-oplossing voor onze staatsstructuren internationaal best wel wat belangstelling. Het is niet alleen een ingewikkeld compromis. Het is ook een intelligente oplossing voor een stad waar verschillende gemeenschappen samenleven. Studenten maar ook internationale waarnemers die al decennia antwoorden zoeken om een vredevol samenleven tot stand te kunnen brengen in cultureel heterogene landen én steden kwamen met zeer veel belangstelling de Brusselse institutionele constructies bekijken.

In de mate dat Brussel de hoofdstad van verschillende gemeenschappen wil blijven, zal Brussel altijd een ingewikkeld compromis zijn waarbij het een eigen gewest is maar ook een plaats waar de verschillende gemeenschappen elkaar ontmoeten. Brussel is niet alleen een stad waar vele tienduizenden Vlamingen wonen. Het is ook een stad waar vele honderdduizenden Vlamingen werken. Op een werkdag zijn er meer Vlamingen in Brussel dan in Gent. Het belang van Brussel voor de Vlamingen is dus bijzonder groot.

Brussels model loslaten
Vanuit een bepaalde Franstalige hoek staat dit Brussels model al langer onder druk. Maar ook steeds meer Vlaamse politieke partijen willen dit concept van Brussel, als de plaats waar verschillende gemeenschappen elkaar ontmoeten, loslaten. Bovendien is een onafhankelijk Vlaanderen alleen realistisch als Brussel wordt losgelaten.

Maar Brussel loslaten zou Vlaanderen én de Vlamingen in Brussel enorm verarmen. Brussel is voor Vlaanderen ook een blik op de wereld. Brussel betekent als Europese hoofdstad ook een enorme meerwaarde voor Vlaanderen. Brussel is goed voor 19 procent van ons bbp. Een op drie arbeidsplaatsen in Brussel wordt ingevuld door Vlamingen. Brussel huisvest een op twee hoofdkwartieren van internationale bedrijven en telt 159 ambassades, 2500 diplomaten en 35 000 internationale ambtenaren.

Het zou bovendien de druk op de Vlaamse Rand rond Brussel nog veel groter maken. De Vlaamse regering investeert jaarlijks 700 miljoen euro in Brussel via het organiseren van onderwijs, welzijnsvoorzieningen, culturele infrastructuur en activiteiten, enzovoort. In de bekende Vlaamse resoluties die in 1999 in het Vlaams Parlement zijn aangenomen, wordt ook gepleit voor een herfinanciering van Brussel. De zesde staatshervorming geeft hieraan uitvoering, met een herfinanciering die op kruissnelheid 461 miljoen euro bedraagt. Dit is flink wat geld. Maar het is eveneens vergelijkbaar met wat een stad als Antwerpen krijgt via het Stedenfonds, het gemeentefonds of grootstedenfonds.

Steden staan voor bijzondere uitdagingen. Brussel des te meer. Elk jaar komen er duizenden gezinnen bij in Brussel. Zij zorgen dat de noden op vlak van huisvesting enorm toenemen, maar ook op het vlak van het gezinsbeleid, de begeleiding naar jobs, mobiliteit en andere. De zesde staatshervorming geeft Brussel ook bijkomende verantwoordelijkheden om deze noden aan te pakken. Brussel wordt volledig bevoegd voor het huisvestingsbeleid en gezinsbeleid. Brussel krijgt de bevoegdheden om een eigen tewerkstellingsbeleid te kunnen voeren en de mogelijkheden op het vlak van mobiliteit te versterken. Het is nu aan Brussel om deze kansen en verantwoordelijkheden te benutten. Een Brussel dat de toekomst voorbereidt, wordt opnieuw aantrekkelijk voor mensen die vandaag de Rand opzoeken en Brussel ontvluchten.

Wereld stopt niet aan gemeentegrens
De nieuwe burgemeester van Brussel wil een nieuw beleid. Goed zo. Het zal nodig zijn. Laten we ervan uitgaan dat de belevingswereld van de inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet ophoudt aan de gemeentegrenzen. De Brusselse interne staatshervorming heeft dit goed aangevoeld. Ik kan best begrijpen dat mensen uit eenzelfde straat, maar elk behorend tot een andere gemeente, het niet logisch vonden dat ze elk naar een andere containerpark moesten. Dat euvel is gelukkig nu weggewerkt. Ook de recente beslissing om één parkeerbeleid voor het hele gewest uit te werken met in alle straten en pleinen dezelfde tarieven, is een mooi voorbeeld. Net zoals de zoektocht naar meer fiscale eenvormigheid tussen de Brusselse gemeenten.

Dat is echt nodig. De grote uitdagingen waar het gewest voorstaat, zijn de uitdagingen die de demografie dicteert en die kunnen alleen met meer efficiëntie worden aangepakt.

Ik roep daarom alle politici in het Brussels Gewest op om samen onze hoofdstad uit te bouwen tot een metropool. Een metropool die nog meer toeristen en congresgangers aantrekt, die investeerders en ‘headquarters’ charmeert, die medewerkers van de internationale instellingen een tweede thuis biedt, die Vlamingen en Walen verleidt en die het land verbindt.

Brussel ontwikkelen en besturen vraagt moedige Brusselaars. Ik zie een toekomst weggelegd voor een sterk Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat alle kansen tot ontplooiing krijgt, en waarin de gemeenschappen volop hun verantwoordelijkheid opnemen. En des te meer voor Brussel als een internationaal voorbeeld waar verschillende gemeenschappen met elkaar samenleven. Alleen bij die moedige Brusselaars, Nederlandstaligen, Franstaligen en anderstaligen, ligt de toekomst van Brussel.

Wouter Beke, voorzitter CD&V

Dit opiniestuk bouwt voort op een bijdrage die Wouter Beke schreef voor het boek ‘Een Brusselse luis in de Vlaamse pels’ van Paul Delva.”