Dit verandert op 1 januari: zone 30 en verlengd geboorteverlof

Vanaf 1 januari verandert Brussel grotendeels in een zone 30, worden postzegels opnieuw duurder, mag je je matras gratis afleveren in het containerpark en wordt het crisisoverbruggingsrecht herzien om geen enkele getroffen zelfstandige uit te sluiten. Een overzicht.

Traditiegetrouw verandert er op 1 januari van alles. Meest in het oog springende hier is dat een groot deel van het Brusselse gewest een ‘stad 30’ wordt waar de maximale snelheid van 30 kilometer per uur de norm wordt, al wordt Brussel geen volledige zone 30. Hoofdwegen zoals tunnels en de belangrijke toegangswegen maken deel uit van de uitzonderingen. Daar mag wel nog 50 of 70 km/u gereden worden.

De plaatsing van nieuwe verkeersborden werd begin november opgestart en sinds 1 december loopt al een Brusselse en nationale communicatiecampagne om iedereen duidelijk te maken dat 30 kilometer per uur de regel wordt in de hoofdstad. In de Belgische hoofdstad moet er in de komende tien jaar nog stevig verder gewerkt worden om het volledige potentieel van 'Stad 30' te bereiken. Daarvoor zijn 50 wijken aangeduid. "Van de 50 wijken gaan we vijf wijken per jaar aanpakken om de infrastructuur vlot en verkeersveilig in te richten. Bij de ingang van de wijken moet je een soort poorteffect creëren", zegt minister Van den Brandt.

Crisis-overbruggingsrecht herzien

Wat verandert er nog op 1 januari? Het crisis-overbruggingsrecht zal vanaf 2021 volledig worden herzien. De bedoeling is dat geen enkele door de crisis getroffen zelfstandige uitgesloten wordt, ongeacht de sector van de activiteit, aldus bevoegd federaal minister David Clarinval (MR).

Het nieuwe systeem zal op twee pijlers gebaseerd zijn. Ten eerste een tijdelijke crisismaatregel voor zelfstandigen die hun activiteit volledig moeten stopzetten als gevolg van corona, een maatregel waar ook starters voor in aanmerking komen. Die pijler moet op 1 februari in werking treden.

De tweede pijler die al op 1 januari moet starten is een tijdelijke ondersteuningsmaatregel voor zelfstandigen die als gevolg van de crisis geconfronteerd worden met een vermindering van hun economische rentabiliteit en dus een aanzienlijk inkomstenverlies. Bedoeling is hiermee zelfstandigen te bereiken die geen aanspraak konden maken op de huidige steunmaatregelen.

Post en tabak

Voorts stijgt in januari de prijs voor postzegels: non-priorzegels worden 9 procent duurder, priorzegels zelfs een derde. Brieven sturen naar het buitenland wordt tot een vijfde duurder. Je zal niet langer een postzegel kunnen kopen die minder dan een euro kost.

Ook de prijs van een pakje van 20 sigaretten neemt toe van 6,80 naar 7,50 euro. Die van een pakje rooktabak van 50 gram stijgt van 9,70 naar 11,17 euro. Tegelijk wordt het verboden om het merk van een tabaksproduct te vermelden op affiches of in de etalage van winkels die tabak verkopen. De FOD Volksgezondheid zal vanaf januari controles verrichten. Bedrijfswagens worden dan weer zwaarder belast als gevolg van de jaarlijkse aanpassing van de CO2-norm bij de berekening van het belastbaar voordeel.

De sociale tarieven voor energie gaan omhoog. Het sociaal tarief voor elektriciteit stijgt met 10 procent (enkelvoudige en tweevoudige tarieven) en dat van aardgas wordt 15 procent duurder, zo bepaalde de energiewaakhond CREG. De sociale tarieven zijn de laagste tarieven op de markt. Ze worden toegekend aan personen of gezinnen die genieten van bepaalde tegemoetkomingen. De sociale tarieven volgen de marktprijzen. De prijsstijgingen van de sociale tarieven worden wel geplafonneerd.

Doktersbezoek en tandzorg

Ook een bezoek aan de huisarts en specialist wordt duurder, al zal dat voor de patiënt nauwelijks gevolgen hebben. Enkel het remgeld voor een huisbezoek stijgt met 14 cent, van 13,87 euro naar 14,01 euro. Het remgeld voor een raadpleging blijft wat het was.

Goed nieuws is dat Brusselse CM-leden vanaf 2021 recht op een hogere tegemoetkoming voor tandzorg. Tot 60 procent op de kostprijs voor een orthodontische behandelingen voor kinderen en jongeren en tandprotheses. Ook Partena en OZ trekken de terugbetaling van orthodontie voor jongeren op.

Pensioenen en lonen

Vanaf 1 januari gaan ook de minimumpensioenen voor bijna 815.000 burgers geleidelijk omhoog. De verhoging verloopt in vier fases, telkens op de eerste januari van 2021, 2022, 2023 en 2024. Tegen 2024 moeten het minimumpensioen en de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) met 22 procent stijgen. De verhoging van het minimumpensioen tot 1.500 euro netto voor een volledige loopbaan, zoals voorzien in het regeerakkoord, gaat op voor werknemers, zelfstandigen en statutaire ambtenaren.

De minimumwerkloosheidsuitkeringen worden met 1,125 procent opgetrokken. De stijging komt bovenop het budget in de welvaartsenveloppe en de automatische index van uitkeringen.

Leerkrachten zullen vanaf 1 januari hun loon met 1,1 procent zien stijgen ten opzichte van augustus 2018. Het gaat om een belofte van de vorige regering.

Verlengd geboorteverlof

Het geboorteverlof voor vaders en meemoeders wordt verlengd van tien naar vijftien dagen, voor geboortes vanaf 1 januari 2021. In 2023 komen daar nog eens vijf dagen extra bij. De verlenging geldt zowel voor werknemers als voor zelfstandigen en ambtenaren.

En tenslotte: vanaf 1 januari 2021 kan je je afgedankte matras gratis inleveren op het recyclagepark. Dat is een rechtstreeks gevolg van de producentenverantwoordelijkheid. Wie nog kan wachten met de inlevering doet dat wel best na 1 juli 2021, dan worden de matrassen ook overal gerecycleerd.