Leman vraagt dat scholen sneller ingrijpen bij culturele botsingen

Nare opmerkingen richting kinderen die niet besneden zijn of varkensvlees als boterhambeleg hebben. Johan Leman, voorzitter van de Molenbeekse vzw Foyer, meldt in De Morgen zulke incidenten in het Brusselse onderwijs, en pleit voor meer interventies van de leerkrachten. "Ik begrijp niet dat zulke onnozelheden uitgroeien tot problemen waardoor ouders hun kind van school halen."

Leman geeft in De Morgen een paar voorbeelden. Kinderen die in het zwembad aan een medeleerling zeggen dat hij 'vuil' is omdat hij niet besneden is. Of een 7-jarige van Spaanse herkomst dat wat varkensvlees mee heeft en daarom als 'zondaar' aangewezen wordt door zijn vriendjes.

De voorzitter van de Molenbeekse vzw Foyer spreekt op Facebook over zulke incidenten in het Brusselse Gemeenschapsonderwijs (GO!). Volgens Leman halen sommige ouders daardoor hun kinderen van school. Hij begrijpt het gebrek aan reactie bij de directies en leerkrachten niet.

“Ze gaan het gesprek niet aan, terwijl dit juist aanleidingen moeten zijn om, eventueel met de ouders, een goed gesprek te voeren” zegt de antropoloog aan de krant. ”Je moet daarbij duidelijk zijn over onze wetgeving, over positieve verdraagzaamheid en het onderscheid tussen privé en publiek. Ik sta perplex dat sommige leerkrachten niet reageren.”

Leman zegt niet te begrijpen dat daardoor “zulke kleine onnozelheden, want dat zijn het eigenlijk, uitgroeien tot problemen waardoor ouders hun kind van school halen”.

Vooroordelen

De Morgen sprak met personeel van een aantal scholen. Betrokkenen wilden enkel anoniem bevestigen dat zulke incidenten vaker voorkomen. Een Brusselse directeur gaf aan dat op zijn school eveneens een kind is vertrokken omdat het te horen had gekregen dat zijn boterhambeleg “haram” was. In zulke gevallen gaat de school altijd in gesprek met de kinderen zelf en hun ouders.

“Leerkrachten reageren niet altijd meteen, maar komen eerst naar mij of naar een van de begeleiders. We lichten dan beide ouders in, die vaak zelf heel gechoqueerd zijn over wat hun kind heeft gezegd. Vaak zijn het misverstanden of vooroordelen. Het groeit eigenlijk slechts zelden uit tot echte problemen.”

'Geen anti-islamdebat'

Leman benadrukt dat hij geen anti-islamdebat wil openen. Het gaat volgens hem hier ook niet om de religie op zich, wel om soms onzinnige uitspraken van jonge kinderen.

“Ik hoor zulke verhalen eveneens”, reageerde moraalfilosoof Patrick Loobuyck (Uantwerpen/UGent) bij De Morgen. “Het is niet gemakkelijk voor leerkrachten om daarmee om te gaan, al heb ik het gevoel dat er vandaag een zekere handelingsverlegenheid bestaat."

"Er heerst een pleinvrees om in te grijpen: niet alleen omdat het gaat om maatschappelijk gevoelige thema's, maar ook omdat leerkrachten er niet altijd goed zijn voor opgeleid.”

Toch raadt de moraalfilosoof leerkrachten aan om meteen het gesprek in de klas aan te gaan. “Als een kind zegt dat varkensvlees 'haram' is, dan is daar juridisch niets mis mee. Vanuit zijn/haar levensbeschouwing is het zelfs een juiste observatie. Maar je moet hem of haar wel duidelijk maken dat een leerling die varkensvlees eet daarom geen slecht mens is."