OCMW Brussel-Stad experimenteert met maaltijdcheques voor arme gezinnen

Het OCMW van de stad Brussel steekt het van de federale overheid afkomstige coronabudget voor voedselhulp niet in extra voedselpakketten, maar in maaltijdcheques. Alle leefloners met kinderen krijgen een Sodexokaart.

De federale overheid stelde door de coronacrisis drie miljoen euro ter beschikking van alle OCMW’s voor voedselhulp. De stad Brussel kreeg hiervan ruim 110.000 euro.

Voor de voedselbedeling aan behoeftige gezinnen werkt het Brusselse OCMW samen met Les collis du coeur en met de vroegmarkt Mabru, die de overschotten van groenten en fruit weggeeft aan sociale organisaties. Tijdens de voorbije coronamaanden lag de vraag naar voedselpakketten een stuk hoger dan gebruikelijk, zegt Karine Lalieux (PS), OCMW-voorzitter in Brussel-Stad.

Toch wilde het OCMW het bijkomende geld van federaal niet investeren in nog meer voedselpakketten. “Dit systeem draait goed, we wilden iets aanvullends doen,” zegt Lalieux.

Net op dat moment werd ze gecontacteerd door dienstengroep Sodexo, die ook een bijdrage wilde leveren in tijden van crisis en die aan een groot aantal OCMW’s in het land voorstelde om een proefproject te doen met een maaltijdchequekaart. Behalve Brussel-Stad gingen ook Sint-Joost-ten-Node, Leuven en Gooik in op het voorstel.

Brussel-Stad heeft 35 euro per kind onder de achttien op de kaart gezet. Lalieux: “De kinderen van onze leefloners krijgen vaak een gratis maaltijd via de school. Die is al een tijd weggevallen. Die gezinnen hebben dus extra kosten op het vlak van voeding. Daarom steunen we hen nu met 35 euro per kind. In totaal steunen we 3.200 kinderen.”

Voor de families heeft zo’n kaart voordelen, meent Lalieux. “Ze krijgen niet de gebruikelijke producten van een voedselpakket – meestal olie, rijst, groenten, met vlees of vis – maar kunnen nu ook specifieke voedingsmiddelen kopen, bakbananen bijvoorbeeld, in een specifieke winkel.”

Dat beaamt Aurélie, die gisteren haar Sodexokaart in ontvangst mocht nemen. Op de kaart staat 175 euro – Aurélie heeft vijf kinderen van 3, 7, 9, 11 en 12 jaar oud. Ze is er tevreden mee want de ingrediënten van een doorsnee voedselpakket hebben volgens haar niet al te veel smaak. Nu gaat ze aankopen doen in de Afrikaanse voedingswinkel, en bij de Lidl.

Zal het OCMW de kaart hierna opnieuw spekken of is het een eenmalige actie? “Dat valt nog te bekijken,” zegt Lalieux, “er zijn nog meer subsidies op komst voor de OCMW’s, dertig miljoen van het Brussels gewest bijvoorbeeld, maar het is niet duidelijk of we die hiervoor kunnen gebruiken. Het hangt ook af van de reacties die we van de sociale organisaties krijgen op de nieuwe kaart.”

Alleen voor families met leefloon

Eén ding is duidelijk voor Lalieux: de Sodexokaart zal de voedselpakketten nooit kunnen vervangen. “De pakketten hebben ook een bijkomende functie. Via de bedeling worden andere zaken gedetecteerd en kunnen we de problematiek van gezonde, evenwichtige voeding aankaarten. Ook bereiken de voedselpakketten een breder publiek. Mensen zonder papieren krijgen wel een pakket, maar geen kaart. Die is er alleen voor families die van het OCMW een leefloon krijgen.”

Omdat het een proefproject is, hoeft Brussel-stad niets te betalen aan Sodexo voor de aanmaak en het gebruik van de kaarten. “Wij willen met dit project onze sociale impact vergroten,” zegt Jérôme Lemouchoux, ceo van Sodexo Benefits&Rewards. “En we willen de OCMW’s de mogelijkheden van zo’n kaart laten ontdekken. Een kaart geeft autonomie aan de gebruiker en is niet stigmatiserend. Het is dezelfde kaart als die van vele loontrekkende mensen.”

Met de Sodexokaart kan betaald worden in 22.000 grote en kleine winkels in het land, en ook in sommige cafés en restaurants. Er kunnen alle soorten voedingsmiddelen mee afgerekend worden en dranken voor bij de maaltijd. “Ja, ook bier en wijn,” zegt Lemouchoux, “maar geen sigaretten of sterke drank.”

In Koekelberg deelt het OCMW overigens al langer papieren maaltijdcheques van tien euro uit aan mensen in nood. De gemeente werkt hiervoor samen met Edenred, zegt OCMW-voorzitter Dirk Lagast (SP.A). “Naast deze voedselbonnen hebben we in de gemeente ook de voedselbank van Télé Sainte-Anne, een parochiaal initiatief.” Tijdens de lockdown deelde het Koekelbergse OCMW met het geld van het federale niveau extra voedselbonnen uit ter waarde van 12.000 euro. De maaltijdcheques kunnen alleen besteed worden bij lokale handelaars.