Projet Urbain Maalbeek: Braakliggende grond wordt buurttuin

Langs het Leopoldpark, in het hart van de Europawijk, is de laatste maanden een stukje braakliggende, drassige grond tot leven gekomen. Het terrein werd herontdekt door buurtbewoners en wordt nu gebruikt voor allerhande spontane initiatieven. Maar het is privé-eigendom van de Stad Brussel en het is niet duidelijk hoe het nu verder moet.

Het terrein is eerder per toeval ontdekt tijdens een cartografieworkshop georganiseerd door Thomas Laureyssens, als onderdeel van een stedelijk platform dat organisaties als City Mine(d) uit 19 Europese steden samenbracht in de Europawijk. "De deelnemers wilden ook in Brussel iets verwezenlijken, en zo kwam het idee om een MAP-it-activiteit te organiseren," vertelt Sofie Van Bruystegem van City Mine(d), een internationaal netwerk van individuen en collectieven die micro-initiatieven organiseren in de stad. MAP-it is een procedure waarbij een wijk bestudeerd wordt om te zien waar met kleine initiatieven een positieve verandering op gang kan komen.

Tijdens een MAP-it-sessie in maart botsten ze op de zogenoemde Eggevoort-frictie, een drassig stukje grond langs het Leopoldpark dat er al dertig jaar verlaten bij ligt. Daaruit is de werkgroep PUM ontstaan, Projet Urbain Maalbeek, een knipoog naar het officiële PUL of het Projet Urbain Loi, dat van de Europawijk een multifunctionele wijk moet maken.

"We zijn begonnen het terreintje te saneren, het werd immers al een tijdje misbruikt door sluikstorters. Nu worden er allerhande activiteiten georganiseerd, in navolging van de buurvrouw, een Italiaanse dame die voor Europa werkt en gedichten aan het hek hing die voorbijgangers konden meenemen," zegt Van Bruystegem.

Op een muurkrant kun je lezen wat er allemaal gebeurt en staat een uiteenzetting over de rijke geschiedenis van de Maalbeekvallei met zijn bronnen, vijvers (die in het Leopoldpark is een van de zes resterende van de Maalbeekvallei) en overstromingen. Het terreintje wordt gebruikt als buurttuin. Je vindt er onder meer een zelfgemaakte mini­golf­baan en een experimenteel waterzuiveringsstationnetje. 'Les Chercheurs d'Histoires' geven uitleg over het middeleeuwse Eggevoort-torentje dat dertig jaar geleden werd ontdekt en vroeger dienstdeed als opslagplaats van levende karpers - vandaar dat het torentje bovenop een bron staat. 'Maalbeek in alle staten' experimenteert over hoe je in de stad beter kunt omgaan met water, op een plaats waar de Maalbeek nu ondergronds stroomt. Er vonden ook activiteiten plaats tijdens het 'Waterfeest' van de actiegroep Staten-Generaal van het Water.

PUM wil niet dat het terrein opnieuw verwordt tot publiek stort en volgt daarom de plannen van eigenaar Stad Brussel op de voet. Plannen zijn er al voldoende geweest, maar geen enkel daarvan werd verwezenlijkt. "Het ziet ernaar uit dat de stad hier een nieuwe ingang naar het Leopoldpark wil maken, wat op bijval van de buurt kan rekenen," zegt Van Bruystegem. "Het zou wel leuk zijn, mochten enkele van de initiatieven die hier ontstaan zijn, behouden worden. We hopen in ieder geval dat het terrein een open functie krijgt, dat de mensen ernaartoe kunnen. Daarnaast is de plek ideaal om aanbevelingen van de Staten-Generaal van het Water uit te voeren, zoals de plannen om een nieuwe soort stadsrivier te creëren." Stad Brussel was niet bereikbaar voor commentaar.