Turkse ‘landverraders’ geboycot en bedreigd in Brussel

Belgisch-Turkse handelaars en ondernemers met Gülen-sympathieën hebben sinds de mislukte staatsgreep in Turkije erg te lijden onder boycots en haatcampagnes op sociale media. Sommigen tekenen tot 70 procent omzetverlies op, zegt ondernemersfederatie Betiad. Een Belgisch-Turkse handelaar getuigt: "Nooit had ik dit verwacht. We voelen ons niet meer veilig in België."

“Op sociale media circuleren hun namen en adressen”, zegt Ibrahim Anaz, algemeen directeur van Belgisch-Turkse ondernemersfederatie Betiad aan BRUZZ. Hij heeft het over die Belgisch-Turkse ondernemers die wel eens een event sponsoren van Betiad, een organisatie die in haar filosofie de Turkse geestelijke leider Fethullah Gülen aanhangt. Ter herinnering: volgens Turks president Erdogan zit Gülen, die in vrijwillige ballingschap in de VS verblijft, achter de mislukte staatsgreep in Turkije op 15 juli. Gülen ontkent dat. Bij de couppoging kwamen meer dan 300 mensen om. Sindsdien gingen ruim 10.000 vermeende betrokkenen achter de tralies in Turkije.

Spreekt ngo Amnesty International van ernstige mensenrechtenschendingen en zelfs folteringen in het harde optreden tegen de coupplegers in Turkije, dan zijn de gemoederen in België sindsdien ook erg verhit. “Soms ontstaat er discussie: die of die handelaar met Gülen-sympathiën is best een goede kerel, oppert iemand", vervolgt Anaz. "Maar de algemene teneur is erg giftig: maakt niet uit of het vrienden of familie zijn, het zijn allemaal landverraders en ze zullen boeten, punt uit.”

En boeten doen de landverraders. “Sinds 15 juli heeft mijn zakencijfer een duik van 30 à 40 procent genomen”, zegt de Belgisch-Turkse uitbater van een voedingszaak en een vastgoedkantoor in Anderlecht. Uit veiligheidsoverwegingen wil hij liever anoniem blijven. “Op sociale media zeiden bekenden van mij: vanaf nu veranderen de zaken voorgoed voor jullie in België. Er komen voornamelijk Turken bij ons over de vloer: ze werden opgeroepen om weg te blijven en dat gebeurt ook. We voelen ons sindsdien niet meer veilig, zelfs niet hier, in België.”

"Nooit had ik dit verwacht: gewoon omdat ik wel eens een sociaal initiatief van Betiad heb ondersteund. Tot zover reikt overigens mijn steun voor Gülen." De man heeft sindsdien klacht ingediend bij de politie. “Zodoende zijn we op z’n minst verlost van diegenen die ons rechtstreeks kwamen bedreigen in de winkel. Ik heb vertrouwen in de Belgische rechtstaat.”

“Ik ben ook tegen de coup, misschien nog meer als anderen: wij zijn er ook slachtoffer van”, vervolgt de Turkse handelaar uit Anderlecht. “Maar wie de Turkse vlag vandaag niet heeft uithangen, wordt geviseerd. Tientallen Turkse tv-zenders zenden de klok rond overheidspropaganda uit en Brusselse Turken bekijken niets anders. Alle oppositiemedia zijn opgedoekt en dan krijg je dit: Noord-Korea is het net, mensen worden geïndoctrineerd. Gelukkig zijn we nog in België, want in Istanbul vernielt de staat gewoon het eigendom van Gülen-supporters.”

De man is niet alleen. Ook in Antwerpen, Gent en Limburg circuleren geïmproviseerde zwarte lijsten van lokale Belgisch-Turkse handelaars en ondernemers met Gülen-sympathieën, zeggen Betiad en Fedactio. Sinds de mislukte staatsgreep hebben ze erg lijden onder dit soort boycots en bedreigingen en haatcampagnes op sociale media.

“Sommige lokale winkeluitbaters tekenden de voorbije weken 60 à 70 procent inkomstenverlies op", zegt Ibrahim Anaz van Betiad. "Ze worden geout als landverraders - die beeldvorming is alomtegenwoordig – en daarbij wordt ook nog eens opgeroepen om hun zaken te boycotten. Vooral kleinere winkels in Turkse buurten hebben daar last van.”

“Hysterische lynchcampagne”
Betiad is één van het zeventigtal ledenorganisaties van de Belgisch-Turkse koepelvereniging Fedactio dat vandaag klacht indient tegen de haatcampagne die na de mislukte staatsgreep is uitgebarsten. Ze hebben daarvoor advocaat Walter Van Steenbrugge in de arm genomen, die de klacht in Gent indient.

De meeste verenigingen onder de koepel van Fedactio maken deel uit van de brede, internationaal vertakte Gülen-beweging (die overigens niet helemaal vrij van controverse is). “Om die reden worden ze sinds 15 juli vaak geviseerd door Erdogan-supporters”, zegt woordvoerder Mehmet*. “Bij onze hoofdzetel in Brussel zijn die nacht de ruiten ingegooid. Anderen kregen te maken met beledigingen en zelfs doodsbedreigingen, op sociale media en per SMS. Het is een hysterische lynchcampagne.”

Met de strafrechtelijke klacht hoopt Mehmet dat de haatcampagne stopt. “We willen een duidelijk signaal geven. Dat, en ook het beschermen van onze leden en vrijwilligers is van uiterst belang.” Ibrahim Anaz van Betiad ziet er enige troost in dat het ergste voorbij lijkt. “De politie is streng opgetreden en heeft een aantal mensen verhoord.”

"Waait radicale sfeer over?"
Toch vreest Anaz dat de commotie binnenkort weer zou kunnen opflakkeren: “We zijn bang voor de Turkse Belgen die binnenkort van vakantie terugkomen uit Turkije. Daar worden nog dagelijks winkels geplunderd van vermeende Gülen-aanhangers, en de politie laat begaan. Dat alles gebeurt in een sfeer van totale straffeloosheid, aangejaagd door de Erdogan-media: het zijn toch maar landverraders, klinkt het. Die radicale sfeer waait binnenkort over, dat is onze vrees. Wat we nu al meemaken is ernstig, maar wat als men in Turkije inspiratie opdoet momenteel?”

“Politieke ontwikkelingen in Turkije worden naar hier geïmporteerd, dat is een kwalijke evolutie”, besluit Mehmet. “We zijn een Belgische organisatie die zich richt op de Belgische samenleving. We keren ons af van al die huidige polarisering."

"En laat het duidelijk zijn: een democratisch verkozen leider, hoe veel kritiek je er ook op kan hebben, mag niet op zo’n manier afgezet worden. We staan voor democratie. Maar het is enorm gevaarlijk om zonder het minste bewijs de Gülen-beweging te beschuldigen, waardoor verschillende leden in België aangevallen worden, bedreigd en geïntimideerd, in een soort hysterische hetze."

*Mehmet is een schuilnaam. De echte naam is bekend op de redactie.