Benoît Simeons won de Gordon Bennett-race

Brussel heeft blijkbaar iets met ballonnen. Je hebt uiteraard de tekstballonnetjes in onze stripverhalen. En er is ook de blauwe panoramaballon op het Schaarbeekse Gaucheretplein. Maar er is ook nog het echte werk. Ook in de bemande lucht- en gasballonvaart hebben Brusselaars al geschiedenis geschreven. Zo won Benoît Simeons onlangs nog de mythische Gordon Bennett-race aan de zijde van teamgenoot Bob Berben. En het is een recordvlucht geworden: van het Amerikaanse Albuquerque (het mekka van de ballonvaart) tot Zuid-Quebec, Canada, 3.400 kilometer verderop.

Benoît Simeons is nog maar 37, maar intussen toch al 21 jaar met ballonvaren bezig. Hij heeft er overigens zijn beroep van gemaakt en richtte in Sint-Genesius-Rode een ballonbedrijfje op. Zelf is hij een geboren en getogen Brusselaar die opgroeide in Sint-Pieters-Woluwe. "Mijn ouders wonen aan de Eéndekkerlaan. Dat heeft dus al alles met vliegen te maken," lacht Simeons. "En toeval of niet, maar die straat ligt in het verlengde van de Montgolfierlaan (in 1783 maakten de gebroeders Montgolfier in Frankrijk de eerste geslaagde heteluchtballonvlucht, FM). Het zal wel onze voorbestemming zijn, zeker? Mijn pa en mijn twee broers zijn ook ballonvaarders. Zelf kreeg ik het op mijn zestiende ook te pakken."

"Ik vloog uiteraard meestal met warmeluchtballons. Maar vijf jaar geleden zette ik de stap naar gasballons. Dat is een specialiteit op zich. Ik volgde les bij een Franse instructeur, terwijl mijn teammaat Bob in Amerika de kneepjes van het vak leerde. De twee beste scholen wereldwijd vertegenwoordigd in één mand: dat moest vroeg of laat wel vonken slaan."

Belgen
De Gordon Bennett-race winnen is zowat het nec plus ultra in de ballonvaart. Het was de 49ste editie en de eerste vond plaats in 1906 in Frankrijk. James Gordon Bennett Jr was een Amerikaan die The New York Herald oprichtte, later omgevormd tot de befaamde International Herald Tribune. En de man was bezeten van sport en een gulle sponsor van allerlei wedstrijden. Ook van de Coupe Aéronautique Gordon Bennett, die hij een eerste keer in Parijs liet vertrekken. De wedstrijd verhuist sinds toen traditioneel naar het land van de laatste winnaars.

"En neen, we waren lang niet de eerste Belgen die deze ballonrace op hun naam schreven. Ook in 1999 wonnen twee Belgen (De Cock & Van Havere). En er was natuurlijk ook nog Ernest Demuyter (zie kadertje), die maar liefst zes keer de Gordon Bennett won. Hij was destijds dé referentie binnen de ballonvaart. Een Brusselaar nota bene."

"Hij stelde als eerste dat niet de duur van een vlucht het belangrijkste was maar wel de afgelegde afstand. En dat de weersomstandigheden daarbij bepalend waren. Wie inzicht kreeg in de weers- en luchtomstandigheden kwam een heel eind verder. Dat was een aanzienlijke stap vooruit in de ballonvaart. Want reken maar: ook nu nog spelen de weerspecialisten aan de grond een belangrijke rol. In dergelijke wedstrijden gaat het lang niet alleen om de twee piloten in de lucht. De assistentie beneden is even belangrijk. Het is een echte teamsport."

Meer van Michigan
En van een sport kun je wel degelijk spreken. De fysieke en mentale prestaties zijn niet niks. Tijdens hun recordvlucht van 3.400 kilometer (het vorige wereldrecord in hun categorie stond op naam van twee Fransen die in... 1912 welgeteld 2.191 kilometer aflegden) lieten Simeons & Berben behoorlijk wat zweet.

"We hebben 65 uur met zijn tweeën in een mand van 1,20 bij 1,20 meter gezeten. En je kunt uiteraard niet eens een keertje twee minuten stoppen om wat te gaan wandelen. We vlogen bewust erg hoog: tussen de 3.000 en de 4.500 meter. Dat betekent dat je al aan de zuurstoffles moet. Bovendien was het overdag snikheet: tot 42°C, terwijl het 's nachts dan weer bar koud was. Zoiets kruipt in de kleren. En de concentratie moet 100 procent blijven."

"Om beurt wat slapen kan in principe. Er zijn speciaal enkele openingen in de mand zodat je je benen kunt strekken. Bob Berben is een piloot bij SN Airlines en die mannen kunnen blijkbaar overal slapen. Ik niet. Wat rusten wel, maar echt slapen was er niet bij. En ook voor de mannen aan de grond is het doorwerken. Die zijn dag en nacht standby."

"We kregen overigens hulp en advies van Luc Trullemans van het KMI. Hij was eigenlijk ingehuurd door het team van favoriet Richard Abruzzo, maar die had een ongeluk en viel uit. En dus belde Luc ons en bood hij zijn hulp aan. Tegen zo'n expertise zeg je niet neen. Toen we richting Kansas vlogen en aan het meer van Michigan kwamen, hing er voor ons onweer in de lucht. Stoppen of doorgaan? Alle Amerikaanse meteodiensten waren tégen, maar Luc Trullemans was formeel: jullie moeten dat meer over!"

"We hebben wel drinkwater moeten lozen om hoogte te winnen. Zodat we later in de hitte nog in de problemen kwamen. En we hebben een hele nacht alleen maar bliksemflitsen gezien. Dat was oppassen geblazen, want we gingen te snel, leken het onweer in te halen. Maar Trullemans loodste ons de moeilijke momenten hoor."
"Zonder gevaar was het niet. Gelukkig vlogen we op heliumgas. Dat is minder explosief dan waterstof, maar het heeft ook 10 procent minder trekkracht. Uiteindelijk zijn we tot diep in Canada beland. Maar ook dat was nog spannend. We hingen constant boven bosgebied. Probeer dan maar eens te landen. Uiteindelijk vonden we toch nog een gaatje. Op een verloren plek, want normaal kun je twee dagen in dat bos rondlopen zonder één mens te zien. Gelukkig botsten we vrij snel maar uiterst toevallig op twee jagers. En die hebben ons dat bos uitgeholpen. Waarna we uiteraard de Canadese immigratiediensten op onze nek kregen en we ook nog de Amerikaanse douane moesten overtuigen om dat land weer binnen te kunnen. Want officieel waren we nooit weggeweest."

Brussel of Parijs?
Dat Benoît Simeons en Bob Berben met hun vlucht van 3.400 kilometer een wereldrecord hebben gevestigd is niet ongemerkt voorbijgegaan. Het leverde hen zelfs felicitaties op van Bertrand Piccard (die samen met Brian Jones in hun Breitling Orbiter als eerste rond de wereld vaarde) en Steve Fosset (die hetzelfde solo deed).
"Zo'n reis rond de wereld, daar droomde iedere ballonvaarder van. Maar nu het gerealiseerd is, heeft het niet echt zin om dat nog eens over te doen. Bovendien spreek je voor zo'n projecten toch al gauw over 2 miljoen euro. Wij doen het met veel minder, hadden geen sponsors en leefden drie jaar naar deze wedstrijd toe. En we vliegen met heel kleine ballonnetjes van zo'n duizend kuub. Dat is als een minibrommertje naast een auto."
"In principe mag België in 2006 de Gordon Bennett organiseren. Zes steden stelden zich al kandidaat, en dat is bemoedigend. Want voor zo'n organisatie mag je toch wel op zo'n 150.000 euro rekenen. Maar de kans is ook reëel dat uiteindelijk Parijs wordt gekozen. Uit symbolische overwegingen: de vijftigste editie precies honderd jaar nadat ginds de eerste Gordon Bennett vertrok."

"Brussel? Misschien, maar het ligt echt niet voor de hand. Heel uitzonderlijk kun je hier eens een ballon oplaten, maar eigenlijk is dit verboden terrein. Het luchtruim zit gewoon te vol. En dat is in bijna heel West-Europa in feite zo. In Amerika is er veel meer ruimte."

"Anderzijds telt België wel zo'n 300 lucht- of gasballons en 250 piloten. Dat is de grootste concentratie ter wereld als je dat per inwoner berekent. Terwijl België qua geografische èn meteorologische omstandigheden niet bepaald ideaal is. Een trip met een luchtballon is intussen wel haalbaar geworden voor iedereen: verjaardagen, incentives voor bedrijven en noem maar op: het heeft tegenwoordig groot succes. Vijftien jaar geleden had niemand dat voor mogelijk gehouden."